Potwierdził to gdański oddział ZUS w decyzji 468 z 3 grudnia 2013 r. (DI/ 100000/451/1472/2013).
W tej sprawie, działając w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej płatnik zwrócił się do ZUS z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji. Chodziło o rozstrzygnięcie możliwości wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne wypłacanej pracownikom rekompensaty z tytułu likwidacji nagród jubileuszowych. Pracodawca wskazał, że obecnie w firmie obowiązuje zakładowy układ zbiorowy pracy (zuzp), który przewiduje wypłatę nagród jubileuszowych pracownikom. Zgodnie z zasadami ich przyznawania przysługują one nie częściej niż co 5 lat. Pracodawca w porozumieniu z organizacją związkową planuje zmianę treści zuzp, która ma polegać na likwidacji nagród jubileuszowych. Z tego tytułu pracownicy mają otrzymać rekompensatę, ustaloną i uzgodnioną ze związkami zawodowymi.
Płatnik zwrócił się do ZUS z tym pytaniem, bo miał wątpliwość, czy w stosunku do planowanych rekompensat z tytułu likwidacji nagród jubileuszowych ma zastosowanie przepis § 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.). W szczególności chodzi o to, czy wypłacone rekompensaty będą stanowić podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, gdy między wypłatą ostatniej nagrody jubileuszowej a tą obecną nie upłynie 5 lat.
Przedstawiając swoje stanowisko, płatnik podkreślił, że w opisanym stanie faktycznym:
ZUS uznał, że stanowisko przedsiębiorcy, iż rekompensata likwidacji jubileuszówki będzie w tym wypadku wolna od składek, jest prawidłowe.
Komentarz eksperta
dr Marcin Wojewódka, radca prawny w Kancelarii Prawa Pracy „Wojewódka i Wspólnicy" sp.k.
Ta decyzja jest jedną z większej liczby indywidualnych interpretacji wydawanych przez ZUS, które niejako potwierdzają aktualną „linię wykładniczą" organu rentowego. To dosyć liberalne i propracownicze oraz propracodawcze podejście, niezbyt często spotykane w innych obszarach działalności ZUS.
Trzeba jednak przyklasnąć i potwierdzić takie stanowisko. Słusznie bowiem wnioskodawca, a za nim organ rentowy, uzasadnienia swoich stanowisk upatrują m.in. w treści § 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia MPiPS z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników nie stanowią przychody uzyskane tytułem nagrody jubileuszowej (gratyfikacji), jeżeli według zasad określających warunki ich przyznawania przysługują zatrudnionym nie częściej niż co 5 lat. Przepis ten ma również zastosowanie, gdy pracodawca likwidując instytucję nagród jubileuszowych (w zakładowym układzie zbiorowym pracy lub regulaminie wynagradzania), przewiduje możliwość wypłaty świadczeń pieniężnych mających charakter rekompensaty za rezygnację z ich przyznawania. Oznacza to, że decydujące znaczenie w kontekście zwolnienia tego typu świadczeń pieniężnych z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne ustawodawca przypisał periodycznemu (nie częstszemu niż co 5 lat) nabywaniu przez pracownika prawa do ich uzyskania na podstawie wewnętrznych przepisów obowiązujących u pracodawcy.
Pewne wątpliwości może jednak budzić jednoznaczne stwierdzenie w uzasadnieniu omawianej decyzji organu rentowego – że bez znaczenia prawnego pozostaje fakt daty wypłacenia tych świadczeń pracownikowi. W konsekwencji wypłata tych świadczeń mogłaby nastąpić w okresie krótszym niż 5 lat od dnia uzyskania przez pracownika poprzedniej nagrody jubileuszowej. Może to być pewna furtka interpretacyjna, której autorzy raczej nie zamierzali uchylać.
