- Nasz pracownik złożył wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Rozwiązujemy z nim umowę o pracę, w związku z czym musimy wypłacić mu ekwiwalent za 26 dni urlopu wypoczynkowego. Pracownik najpierw pobierał wynagrodzenie i zasiłek chorobowy, a potem świadczenie rehabilitacyjne.

W listopadzie powiatowy zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności wydał orzeczenie stwierdzające, że pracownik ten jest niepełnosprawny w stopniu umiarkowanym.

Jak prawidłowo naliczyć ekwiwalent, jeżeli przed pójściem na zwolnienie lekarskie pracownik otrzymywał wynagrodzenie w stałej miesięcznej wysokości 3850 zł, a od 1 listopada br. ma 4000 zł (bo zmieniła mu się stawka w umowie o pracę). Czy ekwiwalent za jeden dzień urlopu należy podzielić przez 8 czy przez 7 godzin? Za ile godzin urlopu przysługuje ekwiwalent? Czy ma znaczenie, że dopiero w listopadzie pracownik został uznany za niepełnosprawnego?

– pyta czytelnik.

Ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy niewybrany w naturze należy obliczyć biorąc za podstawę nowe wynagrodzenie obowiązujące w miesiącu nabycia prawa do ekwiwalentu, czyli w stawce 4000 zł. Oczywiście w podstawie ekwiwalentowej nie uwzględniamy żadnych świadczeń chorobowych, czyli ani wynagrodzenia chorobowego, ani zasiłku i świadczenia rehabilitacyjnego.

Ekwiwalent za jeden dzień urlopu należy podzielić przez liczbę odpowiadającą dobowej normie czasu pracy obowiązującej pracownika. Skoro w miesiącu nabycia prawa do ekwiwalentu pracownika obowiązywała niższa norma, tj. 7 godzin, to przez nią trzeba podzielić dniówkę ekwiwalentu. Liczbę godzin urlopu, za który przysługuje ekwiwalent, należy ustalić przeliczając urlop niewykorzystany do dnia, od którego obowiązuje skrócona norma dobowa obowiązująca pracownika niepełnosprawnego w stopniu umiarkowanym.

Istotna bieżąca pensja

Ekwiwalent pieniężny przysługuje pracownikowi w razie niewykorzystania w naturze przysługującego mu urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy.

Podstawę wymiaru ekwiwalentu wyznacza się podobnie jak wynagrodzenie za urlop, czyli z uwzględnieniem wynagrodzenia i innych świadczeń ze stosunku pracy i z pominięciem wyłączeń, takich jak m.in. wynagrodzenie za czas usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, za czas choroby, nagród jubileuszowych czy jednorazowych nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie.

Podstawę ekwiwalentu tworzą stałe składniki wynagrodzenia przysługujące w stawce miesięcznej, zmienne składniki za okresy nie dłuższe niż miesiąc oraz za okresy dłuższe niż miesiąc.

Pracownik, o którego pyta czytelnik, otrzymuje elementy pensji określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości. Te uwzględniamy przy ustalaniu ekwiwalentu w wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do tego świadczenia. Skoro pracownik uzyskał do niego prawo w grudniu, należy przyjąć jako podstawę wynagrodzenie stałe z tego miesiąca, tj. po zmianie w kwocie 4000 zł.

Ekwiwalent za niewykorzystany przez pracownika urlop wypoczynkowy obliczamy:

• dzieląc wynagrodzenie przez współczynnik urlopowy, a następnie

• dzieląc tak otrzymany ekwiwalent za jeden dzień urlopu przez liczbę odpowiadającą dobowej normie czasu pracy (obowiązującej pracownika), a następnie

• mnożąc tak otrzymany ekwiwalent za jedną godzinę urlopu przez liczbę godzin niewykorzystanego przez pracownika urlopu wypoczynkowego.

Na etapie drugim, kiedy dzielimy ekwiwalent za jeden dzień przez normę dobową, należy wziąć pod uwagę liczbę odpowiadającą dobowej normie czasu pracy obowiązującej pracownika. Generalnie dobowa norma wynosi osiem godzin. Jednak tu stosunek pracy rozwiązuje się z osobą legitymującą się orzeczeniem o niepełnosprawności.

Po uzyskaniu w listopadzie br. statusu osoby niepełnosprawnej pracownik zyskał dodatkowe uprawnienia zarezerwowane dla osób niepełnosprawnych. Wymienia je m.in. art. 15 ustawy z 27 sierpnia 1997 o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn. DzU z 2011 r.  nr 127, poz. 721 ze zm.).

Jeden z przywilejów dotyczy czasu pracy. Co do zasady, czas pracy osoby niepełnosprawnej też nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo. Ale orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym lub umiarkowanym skraca tę normę do 7 godzin na dobę i 35 godzin na tydzień. Pracodawca ma obowiązek ją stosować począwszy od dnia następującego po otrzymaniu takiego orzeczenia.

Konsekwencją wydania takiego orzeczenia jest też zmiana sposobu liczenia ekwi- walentu urlopowego. Przede wszystkim chodzi o ustalenie prawidłowej liczby godzin niewykorzystanego urlopu.

Od przysługującego pracownikowi w danym roku wymiaru urlopu (w tym wypadku 26 dni) trzeba odjąć dni wolnego wykorzystane przed uzyskaniem orzeczenia, a potem wynik podzielić przez 7. Jeden dzień urlopu odpowiada bowiem tylu godzinom pracy, ile wynosi norma dobowa dla danego zatrudnionego, w tym niepełnosprawnego.

W dniu nabycia prawa do ekwiwalentu pracownika obowiązuje niższa norma czasu pracy, więc ekwiwalent za jeden dzień urlopu należy podzielić przez 7.

Stosując powyższe przepisy, ekwiwalent za urlop należy wyliczyć tak:

4000 zł : 21 (współczynnik urlopowy w 2011 r. dla pracujących od poniedziałku do piątku) = 190,48 zł (ekwiwalent za  dzień urlopu)

190,48 zł : 7 godzin = 27,21 zł (ekwiwalent za godzinę urlopu)

27,21 zł x 182 godziny urlopu (26 dni x 7 godzin) = 4952,22 zł

Noworoczne zmiany

Taki stan prawny obowiązuje do końca 2011 r. Od 1 stycznia 2012 wejdą w życie przepisy ustawy z 29 października 2010 o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw (DzU nr 226, poz. 1475).

Co prawda ustawa nowelizująca obowiązuje już od 1 stycznia 2011, ale część regulacji w niej przewidzianych zacznie działać dopiero od nowego roku. Według nowego porządku norma czasu pracy dla pracowników niepełnosprawnych będzie wynosić 8 godzin na dobę i 40 tygodniowo.

Krótsza (7 godzin dziennie i 35 tygodniowo) będzie miała zastosowanie wyłącznie do tych osób, które oprócz orzeczenia o niepełnosprawności w stopniu znacznym lub umiarkowanym otrzymają zaświadczenie od lekarza przeprowadzającego badania profilaktyczne pracowników (a w razie jego braku – lekarza sprawującego opiekę nad osobą niepełnosprawną) o celowości stosowania skróconej normy czasu pracy.

Od 1 stycznia 2012  zasady liczenia ekwiwalentu za urlop przy uwzględnieniu krótszej dniówki roboczej będą więc mały zastosowanie tylko do osób, które udokumentują, że wobec nich ma być stosowana skrócona norma czasu pracy.