Pracodawca nie może rozporządzać świadczeniami z ZFŚS w dowolny sposób. Podział środków  może się odbywać wyłącznie na zasadach i według rygorów przewidzianych w ustawie z 4 marca 1994 r. o ZFŚS i służyć  jedynie  celom socjalnym. Art. 8 ust. 1 ustawy o ZFŚS uzależnia przyznanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z funduszu od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej.  Udzielenie zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe – również od sytuacji mieszkaniowej pracownika.

W uzasadnieniu wyroku z 6 lutego 2008 r. (II PK 156/07) Sąd Najwyższy wskazał, że możliwe jest przyjęcie średniego dochodu na członka rodziny jako usprawiedliwionego kryterium oceny sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej  ubiegającego się o przyznanie ulgowych usług i świadczeń oraz  dopłat z funduszu świadczeń socjalnych, bo jest to obiektywna, czytelna i miarodajna ocena zasadności wniosku.

Skoro art. 8 ustawy o ZFŚS nakazuje pracodawcy ustalać kryterium dochodowe, a art. 22

1

k.p.

pozwala żądać od pracownika innych danych osobowych, jeżeli obowiązek ich podania wynika z odrębnych przepisów, pracodawcy ustalają tryb udostępniania informacji niezbędnych do oceny sytuacji socjalnej pracownika w regulaminach ZFŚS, mając przy tym pewną swobodę, ale też ograniczenia i ramy ustawowe.

W przepisach regulaminu można przewidzieć, że podstawę przyznania świadczeń stanowi średni dochód przypadający na osobę w rodzinie, wskazany w oświadczeniu pracownika.

Podstawą jego ustalenia mogą być wszelkie dochody brutto osób zamieszkujących i utrzymujących się wspólnie osiągnięte w ciągu np. ostatnich sześciu miesięcy poprzedzających datę złożenia oświadczenia o dochodach i podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W orzeczeniu z 8 maja 2002 r. (I PKN 267/01) SN stwierdził, że pracodawca nie narusza dóbr osobistych pracownika, zobowiązując go zgodnie z postanowieniami regulaminu przyznawania zapomóg z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych do złożenia zaświadczenia o zarobkach uzyskiwanych u drugiego pracodawcy.

Autorka jest radcą prawnym, dyr. Departamentu Prawa Pracy w TGC Corporate Lawyers

Czytaj również:

Fundusz socjalny to nie fundusz okolicznościowy

Pracodawca przetworzy dane podwładnych na potrzeby funduszu socjalnego

Zobacz serwis:

Świadczenia dla pracowników » Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych