Skąd wiadomo, kiedy pensja jest wypłacana? Z regulaminu pracy lub z przepisów płacowych. Wynagrodzenie płatne raz w miesiącu wypłacamy z dołu, niezwłocznie po ustaleniu jego pełnej wysokości, nie później jednak niż w ciągu pierwszych dziesięciu dni następnego miesiąca kalendarzowego.
Dopuszczalna jest oczywiście wypłata wynagrodzenia w terminie wcześniejszym niż do dziesiątego dnia miesiąca jako rozwiązanie korzystniejsze dla pracownika. Taki system może być wprowadzony np. w przepisach normujących wynagradzanie określonych kategorii pracowników, w regulaminie wynagradzania czy w innych wewnętrznych źródłach prawa pracy albo w samej umowie o pracę.
Strony mogą bowiem wprowadzać do umowy o pracę dowolne ustalenia, pod warunkiem że nie będą one mniej korzystne dla pracownika niż obowiązujące przepisy prawne. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby strony umowy o pracę uzgodniły wcześniejszy niż wynikający z przepisów kodeksu pracy termin płatności wynagrodzenia. Potwierdził to [b]Sąd Najwyższy w wyroku z 4 sierpnia 1999 r. (I PKN 191/99)[/b].Zasadą jest, że w ustalonym terminie pracodawca jest zobowiązany do wypłaty wynagrodzenia „do rąk” pracownika.
[srodtytul]Premie i nagrody[/srodtytul]
Uboczne składniki wynagrodzenia za pracę, takie jak premie okresowe, mogą przysługiwać za okresy dłuższe niż miesiąc (np. kwartał). Ich wypłata może następować na zasadach odrębnych od tych, które obowiązują przy wypłacie wynagrodzenia zasadniczego, w sposób ustalony osobno, w terminach wynikających z przepisów płacowych, którymi jest objęty pracodawca.
[srodtytul]Za wykonaną pracę[/srodtytul]
Wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. Zasadą jest wypłata wynagrodzenia z dołu, tj. po danym okresie wykonywania pracy (wyjątek przewidziany w ustawie dotyczy nauczycieli, którym wynagrodzenie wypłacane jest z góry). Za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, gdy przepisy prawa pracy tak mówią (np. w okresie urlopu wypoczynkowego).
[srodtytul]Roszczenie o wypłatę[/srodtytul]
Z terminem wymagalności związane jest również przedawnienie roszczenia pracownika o zapłatę. Ulega ono przedawnieniu z upływem trzech lat od dnia, w którym stało się wymagalne. Po tym terminie pracownik nie może skutecznie dochodzić zasądzenia kwoty wynagrodzenia.
[ramka] [b]Gdy wynagrodzenie nie wpływa na czas[/b]
Jeśli nie płacimy pensji w terminie, czekają nas kłopoty:
Państwowa Inspekcja Pracy może nakazać nam wypłatę należnej za pracę pensji, a także innego wynagrodzenia przysługującego pracownikowi,
Pracownik:
– może dochodzić zapłaty wynagrodzenia przed sądem pracy,
– może żądać odsetek za opóźnienie, nawet jeśli nie poniósł przez to szkody, a opóźnienie było następstwem okoliczności, za które nie ponosimy odpowiedzialności (por. [b]wyrok SN z 26 lutego 1975 r., I PR 31/75)[/b],
– jeśli na skutek nieterminowej zapłaty wynagrodzenia spowodowanej okolicznościami, za które ponosimy odpowiedzialność, poniósł szkodę, może dochodzić odszkodowania na zasadach przewidzianych w kodeksie cywilnym.[/ramka]
[i]Autorzy są pracownikami kancelarii prawnej Janowski Kłossowski Dąbrowska Ignatjew s.c.[/i]
