[b]Z powodów finansowych pracodawca nie wypłacił pensji za listopad i grudzień. W lutym chce uregulować te płatności. W sumie 10 lutego (termin wypłaty pensji) wypłaca potrójne wynagrodzenie. Jak je rozliczyć na liście płac? Czy koszty uzyskania przychodów i kwotę zmniejszającą podatek stosuje osobno przy rozliczeniu każdej pensji? Pracownik zarabia 4000 zł. Dodatkowo w lutym otrzyma wynagrodzenie chorobowe w kwocie 736,32 zł oraz nadpłacone w 2009 r. składki społeczne i zdrowotne, które wynoszą odpowiednio 400 i 500 zł. Czy trzeba je doliczyć do całkowitego dochodu?[/b]

Nie ma przeszkód prawnych, by w opisanym przypadku sporządzić jedną listę płac. Można też każde z wynagrodzeń rozliczyć na oddzielnym dokumencie.

Trzeba tylko odpowiednio zastosować koszty uzyskania przychodu i kwotę wolną. Trudności w rozliczeniu mogą też sprawiać nadpłacone składki.

[srodtytul]Dolicz procenty[/srodtytul]

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w lutym trzeba wypłacić potrójne wynagrodzenie zasadnicze oraz nadpłacone wcześniej składki ZUS, w tym zdrowotną.

To jednak nie wszystko. Do wymienionych świadczeń trzeba doliczyć jeszcze odsetki, bo pracownik nabywa do nich prawo, gdy wynagrodzenie zostaje wypłacone po terminie.

Przyczyna opóźnienia nie ma znaczenia. Odsetki przysługują nawet wtedy, gdy naruszenie terminu wypłaty pensji nie nastąpiło z winy pracodawcy.

[wyimek]Kwotę wolną i koszty uzyskania przychodu odliczamy raz[/wyimek]

Naliczamy je w ustawowej wysokości, obecnie 13 proc. (chyba że przepisy wewnętrzne gwarantują je w wyższej wysokości), i naliczamy od zaległego wynagrodzenia brutto, a nie netto ([b]uchwała SN z 19 września 2002 r., III PZP 18/02[/b]). Roszczenie o wypłatę odsetek ulega przedawnieniu z upływem trzech lat od dnia, w którym stało się wymagalne.

Odsetki od zaległego wynagrodzenia są przychodem od którego nie odprowadzamy ani składek, ani podatku (art. 21 pkt. 95 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=80474]ustawy z 26 lipca 1991 r. o podaktu dochodowym od osób fizcznych; j.t. DzU z 2000 r. nr 14 poz. 176 ze zm.[/link]).

[srodtytul]Pojedyncze odliczenia[/srodtytul]

Zastanówmy się teraz, [b]co zrobić z kosztami uzyskania przychodu i kwotą wolną. Czy jedno i drugie należy odliczyć od każdego z wynagrodzeń?[/b]

[b]Nie[/b]. Zarówno KUP, jak i kwota wolna przysługują raz w miesiącu niezależnie od wysokości osiągniętego przychodu. Trzeba pamiętać o tym szczególnie wtedy, gdy każde z wypłaconych wynagrodzeń będziemy rozliczać na odrębnych listach płac.

Wtedy KUP i kwotę wolną zastosujemy tylko przy rozliczeniu jednej z przysługujących pensji.

Pamiętajmy, że kwotę wolną stosujemy tylko wtedy, gdy pracownik przed pierwszą wypłatą w roku podatkowym złoży oświadczenie PIT-2. Jeśli chodzi natomiast o KUP, to przy umowie o pracę są one podstawowe i podwyższone. W pierwszym przypadku wynoszą 111,25 zł, w drugim 139,06 zł.

[srodtytul]Składki do zwrotu[/srodtytul] [b] Na koniec słowo o nadpłaconych składkach. W opisywanym przypadku chodzi o społeczne i zdrowotne. Czy wystarczy, gdy pracodawca odda ich wartość przy wypłacie?[/b]

[b]Nie[/b]. Ani od zdrowotnych, ani od społecznych nie naliczamy żadnych składek. Jedne i drugie wypłacamy razem z pensją, z tym że od zwróconych składek społecznych trzeba jeszcze odprowadzić podatek.

Dlatego doliczamy je do podstawy opodatkowania.

Od składki zdrowotnej nie odprowadzamy podatku. Informujemy tylko pracownika, by wartość składki zdrowotnej podlegającą odliczeniu (7,75 proc.) wykazał w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym nastąpił zwrot.

W tym celu wręczamy mu pismo, w którym podajemy kwotę, która została zwrócona i którą z tego tytułu trzeba doliczyć do podatku. Tak stanowi art. 45 ust. 3a [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=80474]ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.)[/link].

[ramka][b]Zobaczmy teraz, jak powyższe zasady zastosować w praktyce.[/b]

Na liście płac pracownika znajdzie się:

[b]PŁACA PODSTAWOWA[/b]

– 4000 zł za listopad, grudzień i styczeń, czyli w sumie 12 000 zł

[b]WYNAGRODZENIE CHOROBOWE [/b]

– 736,32 zł

[b]INNE SKŁADNIKI[/b]

– 400 zł nadpłacone składki ZUS i 500 składki zdrowotne

[b]PRZYCHÓD OGÓŁEM [/b]

– 13 636,32 zł (płatne do 10 lutego)[/ramka]

[ramka][b]KROK 1. SKŁADKI SPOŁECZNE [/b]

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne stanowi przychód ze stosunku pracy, ale nie wszystkie jego elementy będziemy do tej podstawy wliczać. Z art. 18 ust. 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=333804]ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.)[/link] wynika, że z tej podstawy trzeba na pewno wyłączyć m.in. wynagrodzenie za czas choroby.

Poza tym w podstawie wymiaru składek nie uwzględniamy także przychodów wymienionych w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=F7A3835251FE2903E1DACF988650739A?id=77617]rozporządzeniu ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.)[/link].

Pracownik finansuje z własnej kieszeni składkę emerytalną 9,76 proc., rentowe 1,5 proc., chorobową 2,45 proc. Pracodawca natomiast pokrywa pozostałą część składek w następującej wysokości:

– emerytalną 9,76 proc., rentowe 4,5 proc. oraz wypadkową 0,67 – 3,33 proc. (składka wypadkowa jest zróżnicowana, zależy od rodzaju działalności prowadzonej przez pracodawcę i liczby ubezpieczonych w ubezpieczeniu wypadkowym).

Zatem składka finansowana przez pracownika wynosi:

– emerytalna 12 000 zł x 9,76 proc. = 1171,20 zł

– rentowa 12 000 zł x 1,5 proc. = 180 zł

– chorobowa 12 000 zł x 2,45 proc. = 294 zł

– razem 1645,20 zł

[b]KROK 2. SKŁADKA ZDROWOTNA[/b]

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pomniejszona o składki społeczne finansowane przez pracownika. Składka potrącana wynosi 9 proc., a odliczana od podatku 7,75 proc.

W odróżnieniu od podstawy wymiaru składek społecznych do podstawy wymiaru składki zdrowotnej trzeba wliczyć wypłacane przez pracodawcę wynagrodzenie chorobowe.

Tak stanowi art. 81 ust. 5 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=EC5D0E42BC66AFF9B5E3A24F3B9AF48B?id=282315]ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.)[/link].

W takim razie wyliczenia wyglądają następująco:

– podstawa wymiaru 12 736,32 zł (przychód powiększony o wynagrodzenie chorobowe) – 1645,20 zł (suma składek ZUS) = 11091,12 zł

– składka pełna11091,12 zł x 9 proc. = 998,20 zł

– składka odliczana od podatku 11091,12 zł x 7,75 proc. = 859,56 zł

[b]KROK 3. PODSTAWA OPODATKOWANIA[/b]

Aby ją ustalić, od przychodu ogółem należy odjąć składki ZUS i koszty uzyskania przychodu.

Załóżmy, że w opisywanym przypadku są one podstawowe.

To oznacza, że podstawa opodatkowania wynosi 11 380 zł (13 136,32 zł [przychód pomniejszony o nadpłaconą składkę zdrowotną] – 1645, 20 zł – 111,25 zł).

Wynik podajemy bez groszy, zaokrąglając zgodnie z zasadą, że końcówkę wynoszącą mniej niż 50 groszy pomijamy, a tę wynoszącą 50 i więcej groszy podwyższamy do pełnych złotych.

Pamiętajmy poza tym, że nieoskładkowane, ale opodatkowane składniki wynagrodzenia trzeba doliczyć do dochodu. Chodzi tu o nadpłacone składki.

[b]KROK 4. PODATEK I ZALICZKA DO URZĘDU SKARBOWEGO[/b]

Jej wyliczenie wymaga pomnożenia podstawy opodatkowania przez stawkę podatkową wynoszącą 18 albo 32 proc. i następnie od otrzymanego wyniku odjęcia kwoty wolnej. Dla pracowników, którzy złożyli PIT-2, wynosi ona w miesiącu 46,33 zł.

Następnie wynik należy obniżyć o składkę na ubezpieczenie zdrowotne, która nie może przekroczyć 7,75 proc. podstawy jej wymiaru. Otrzymamy zaliczkę na podatek dochodowy, którą też podajemy w pełnych złotych.

Zatem:

– podatek (11 380 zł x 18 proc.) – 46,33 zł = 2002,07 zł

– zaliczka do US (2002,07 zł – 859,56 zł) = 1142,51 zł, po zaokrągleniu 1143 zł

[b]KROK 5. KWOTA DO WYPŁATY[/b]

Otrzymamy ją, odejmując od przychodu pracownika: składki ZUS, składkę zdrowotną 9 proc. oraz zaliczkę do US. Czyli:

(13 636,32 zł – [1645, 20 zł + 859,56 zł + 1143 zł]) = 9988,56 zł

Do wynagrodzenia trzeba jeszcze doliczyć odsetki. Liczymy je zgodnie z następującym wzorem: iloczyn wynagrodzenia, odsetek i okresu, za jaki przysługują, dzielony przez 365 dni.

[b]ODSETKI ZA LISTOPAD[/b]

([4000 zł x 61 dni] x 13 proc.) : 365 dni = 86,90 zł

[b]ODSETKI ZA GRUDZIEŃ[/b]

([4000 zł x 30 dni] x 13 proc.) : 365 dni = 42,74 zł

Razem: 129,64 zł

Zatem w lutym pracownik dostanie w sumie 10 118,20 zł.[/ramka]

[ramka][b]Trochę teorii, trochę praktyki[/b]

Pamiętaj, że:

- bez względu na ilość wypłacanych wynagrodzeń stosujesz pojedyncze KUP i pojedynczą kwotę wolną;

- wynagrodzenie chorobowe nie stanowi podstawy wymiaru składek ZUS, ale wchodzi do podstawy wymiaru składki zdrowotnej;

- nadpłacone składki społeczne doliczamy do podstawy opodatkowania i wypłacamy razem z pensją;

- nadpłaconą składkę zdrowotną wypłacamy razem z pensją, a pracownikowi dajemy pisemną informację, by składkę zdrowotną 7,75 proc. doliczył do rocznego dochodu w zeznaniu podatkowym;

- odsetki od zaległego wynagrodzenia liczymy od wartości brutto i nie odprowadzamy od nich ani składek, ani podatku.[/ramka]