Spółka zaprzestała działalności w sierpniu 2002 r. i zwolniła wszystkich pracowników, w tym mnie. Nie wypłaciła mi należnego wynagrodzenia. Mimo wyroku sądu pracy poprzez komornika nie otrzymałem należnych mi pieniędzy, a fundusz świadczeń gwarantowanych także nie wypłacił mi należności, powołując się na fakt, że nie zaistniały przesłanki świadczące o niewypłacalności pracodawcy.

Istnieje możliwość zastosowania art. 299 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=0878F97C9B855869DA1A3F9BAD45E3AB?id=133014]kodeksu spółek handlowych[/link] i wystąpienia przeciwko członkowi zarządu z pozwem o wypłatę należności zasądzonych przeciwko spółce, których egzekucja stała się bezskuteczna (jeżeli członek zarządu we właściwym czasie nie złożył wniosku o upadłość spółki). Czy w tym przypadku obowiązuje dziesięcioletni czy trzyletni termin dochodzenia roszczeń? – pyta czytelnik. [srodtytul]Termin przedawnienia [/srodtytul]

Roszczenie o zapłatę przeciwko członkom zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przedawni się nie wcześniej niż po upływie trzech lat od stwierdzenia bezskuteczności egzekucji z majątku spółki.

Zgodnie z art. 299 k.s.h. członkowie zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością odpowiadają za zobowiązania spółki w przypadku bezskuteczności egzekucji z majątku spółki. Jest to odpowiedzialność subsydiarna, czyli w przypadku stwierdzenia bezskuteczności egzekucji z majątku spółki członkowie jej zarządu automatycznie stają się odpowiedzialni za jej zobowiązania.

Mogą się od tej odpowiedzialności uwolnić, tylko wykazując przesłanki określone w art. 299 § 2 k.s.h.

A tymi są: złożenie we właściwym czasie wniosku o upadłość, brak winy w niezłożeniu takiego wniosku lub brak szkody po stronie wierzyciela pomimo niezłożenia odpowiedniego wniosku.

[srodtytul]Musi być tytuł wykonawczy[/srodtytul]

Wierzyciel spółki, pozywając członków zarządu, musi przedstawić tytuł wykonawczy wydany przeciwko spółce i udowodnić, że egzekucja z jej majątku jest nieskuteczna.

Ciężar wykazania, że członkowie zarządu nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania spółki, spoczywa na nich. Wierzyciel w szczególności nie ma obowiązku udowodnienia winy pozwanych.

[b]Pozwani, chcąc uwolnić się od odpowiedzialności, mają obowiązek udowodnić brak swojej winy w doprowadzeniu do niewypłacalności spółki.[/b]

W sytuacji przedstawionej w pytaniu istnieje podstawa do wystąpienia z pozwem przeciwko członkom zarządu spółki, w której pracował czytelnik. Pozwanymi mogą być wszyscy członkowie zarządu pełniący swoje funkcje w okresie od powstania zobowiązania do dnia wniesienia pozwu.

Przedawnienia zobowiązań przeciwko członkom zarządu spółki nie reguluje wprost żaden przepis. Przez wiele lat w orzecznictwie i doktrynie dominował pogląd, że zobowiązania takie przedawniają się po upływie dziesięć lat.

[srodtytul]Roszczenie wierzyciela[/srodtytul]

Odpowiedzialność członków zarządu była traktowana jako odpowiedzialność na zasadzie ryzyka. Ponieważ odpowiedzialność członków zarządu dotyczy roszczenia stwierdzonego tytułem wykonawczym, to zastosowanie miał art. 125 k.c.

Od pewnego czasu przyjmuje się jednak, że roszczenia wynikające z art. 299 k.s.h. przedawniają się po upływie trzech lat jako roszczenia odszkodowawcze.

Trend ten został zapoczątkowany [b]interpretacją dokonaną przez Sąd Najwyższy w wyroku z 28 stycznia 2004 r. w sprawie IV CK 176/2002 . [/b]

Zgodnie z nią „roszczenie wierzyciela przeciwko członkom zarządu za zobowiązania spółki z o.o. (art. 298 k.h., obecnie art. 299 k.s.h.) ulega przedawnieniu w terminie określonym w art. 442 § 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=86F27ADE2102E1D67842E76D535F1BD1?id=70928]kodeksu cywilnego[/link].”.

Trzyletni okres przedawnienia roszczenia w stosunku do członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością „rozpoczyna swój bieg w zasadzie od dnia bezskuteczności egzekucji wierzytelności objętej prawomocnym tytułem egzekucyjnym wystawionym przeciwko spółce, z reguły bowiem już wtedy, gdy egzekucja tej wierzytelności okaże się bezskuteczna, wierzyciele spółki dowiadują się o szkodzie i osobie odpowiedzialnej do jej naprawienia”.

[ramka][b]Uwaga[/b]

Decydujący dla przedawnienia roszczenia nie jest moment powstania zobowiązania ani wydania wyroku przeciwko spółce, tylko chwila zakończenia prowadzonego przeciwko niej postępowania egzekucyjnego.

Jeżeli nie minęły trzy lata od wydania odpowiedniego postanowienia przez komornika, to roszczenie nie jest przedawnione.[/ramka]

[i]Autor jest radcą prawnym w kancelarii prawnej Atys i Wspólnicy[/i]