Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z 21 października 2013 r. (II PK 19/13).

Stan faktyczny

Z powodu braku środków finansowych pracodawca zaprzestał prowadzenia działalności oraz wypłacania pracownikowi wynagrodzenia za pracę od sierpnia 2008 r. W marcu 2009 r. rozwiązał z nim umowę o pracę. Po bezskutecznej egzekucji prowadzonej wobec zakładu pracy pracownik wystąpił o zapłatę wynagrodzenia z FGŚP za osiem miesięcy (tj. od sierpnia 2008 r. do marca 2009 r.).

Rozstrzygnięcie

Sąd rejonowy zasądził na rzecz pracownika wynagrodzenie za trzy miesiące poprzedzające rozwiązanie umowy o pracę, tj. od grudnia 2008 r. do lutego 2009 r., w wysokości przeciętnej płacy za każdy miesiąc. W pozostałym zakresie oddalił powództwo. Pracownik wniósł apelację. Sąd okręgowy podtrzymał wyrok. Sprawa trafiła do SN.

SN uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę sądowi okręgowemu do ponownego rozpoznania. SN zarzucił sądom obu instancji nieprawidłowe przyjęcie, że pracownikowi przysługiwało z FGŚP wynagrodzenie za trzy miesiące poprzedzające rozwiązanie umowy o pracę.

Sławomir Paruch, radca prawny, partner w kancelarii Raczkowski i Wspólnicy

Celem przepisów ustawy z 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (dalej ustawa) oraz funkcjonowania FGŚP jest zabezpieczenie pracownika na wypadek niewypłacalności pracodawcy ?i zaspokojenie wierzytelności, których pracownik został pozbawiony na skutek niewypłacalności zakładu pracy. ?Jednak nie wszystkie wierzytelności mogą zostać zaspokojone ?z tego funduszu z uwagi na jego ograniczone środki. Zakres ?tych roszczeń jest ograniczony:

- ?przedmiotowo – zaspokojeniu podlegają wyłącznie wybrane roszczenia, w tym wynagrodzenie za pracę,

- ?co do wysokości – roszczenie z tytułu pensji może być zaspokojone maksymalnie do kwoty przeciętnego ?wynagrodzenia za pracę, oraz

- ?czasowo – roszczenie z tytułu wynagrodzenia za pracę podlega zaspokojeniu maksymalnie za trzy miesiące poprzedzające wystąpienie niewypłacalności albo ustanie stosunku pracy.

Zaspokojeniu z FGŚP podlegają wyłącznie te roszczenia, które stały się wymagalne przed wystąpieniem niewypłacalności. Ustawa określa przy tym dwa różne okresy referencyjne, za jakie przysługuje zaspokojenie tych roszczeń. Pierwszy – trzy miesiące poprzedzające wystąpienie niewypłacalności, a drugi – trzy miesiące poprzedzające rozwiązanie umowy o pracę (stosowany, jeżeli zatrudnienie ustało w czasie nie dłuższym niż dziewięć miesięcy poprzedzających datę wystąpienia niewypłacalności pracodawcy). W każdym przypadku chodzi o okres poprzedzający wystąpienie niewypłacalności.

W komentowanej sprawie data wystąpienia niewypłacalności to 1 października 2008 r. (niewypłacalność z powodu faktycznego zaprzestania prowadzenia działalności trwającego dłużej niż dwa miesiące – por. art. 8a ustawy). Rozwiązanie z pracownikiem umowy o pracę nastąpiło po wystąpieniu niewypłacalności. ?Nie było zatem podstaw do zasądzenia wynagrodzenia za trzy miesiące poprzedzające rozwiązanie umowy. Okres ten liczy się bowiem jako trzy miesiące poprzedzające wystąpienie niewypłacalności. Pracownikowi przysługiwało więc wynagrodzenie jedynie za sierpień i wrzesień 2008 r. w kwocie nie wyższej niż przeciętne wynagrodzenie za pracę (za każdy miesiąc).