[b]– Czy kodeks pracy pozwala wypłacić ekwiwalent za urlop wypoczynkowy, jeśli nie doszło do rozwiązania umowy o pracę? Czy jest to dopuszczalne u dyrektora zakładu lub jego zastępcy? Jeśli tak, to kiedy? [/b]
Zasadniczo jest to świadczenie jednorazowe, wypłacane w momencie rozstania z pracownikiem. [b]Pracodawca reguluje ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy, gdy pracownik nie wykorzysta przysługujących mu w całości lub w części wakacji z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy. Tylko w takiej sytuacji należy się on zatrudnionemu[/b], i to bez względu na funkcję, jaką sprawuje pracownik. Tak stanowi art. 171 k.p.
[srodtytul]W ostatnim dniu pracy[/srodtytul]
Zatem pracownik nabywa prawo do tego świadczenia dopiero przy ustaniu stosunku pracy. Co do zasady konieczne jest więc do tego rozwiązanie umowy lub jej wygaśnięcie. Pracodawca powinien wypłacić ekwiwalent w ostatnim dniu zatrudnienia. W wyroku z 29 marca 2001 r. Sąd Najwyższy uznał, że z dniem rozwiązania stosunku pracy prawo podwładnego do urlopu wypoczynkowego przekształca się w prawo do ekwiwalentu [b](I PKN 336/00)[/b].
Nie ma tutaj znaczenia, czy chodzi o urlop bieżący, czy zaległy, ale nieprzedawniony. Żadne przyczyny, w tym nawet zwolnienie dyscyplinarne, nie zwalniają pracodawcy z obowiązku wypłaty ekwiwalentu. Ma on odpowiadać urlopowi proporcjonalnemu obliczonemu odpowiednio do okresu przepracowanego w tej firmie.
Pracownik i pracodawca nie mogą się więc umówić, że w zamian za urlop w naturze pracownik otrzyma to świadczenie pieniężne w trakcie trwania stosunku pracy. Potwierdził to SN 25 stycznia 2005 r. Uznał, że ekwiwalent pieniężny przysługuje tylko wtedy, gdy wykorzystanie urlopu w naturze nie jest możliwe [b](I PK 124/05)[/b].
[srodtytul]Rozstanie bez wypłaty[/srodtytul]
Ale niekiedy nawet zakończenie zatrudnienia nie oznacza dla szefa konieczności wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop. Nie trzeba tego robić, jeśli strony dotychczasowego stosunku pracy podtrzymują chęć dalszej współpracy. Art. 171 § 3 k.p. zwalnia szefa z takiego wymogu, jeśli pracodawca i pracownik:
- bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu stosunku pracy zawrą kolejną umowę,
- porozumieją się, że niewykorzystany podczas poprzedniego zatrudnienia urlop zostanie zrealizowany w naturze w trakcie nowej umowy.
[ramka][b]Przykład[/b]
Panu Maciejowi upływa termin umowy zawartej na okres próbny, ale nie zdążył wykorzystać urlopu wypoczynkowego. Szef nie musi mu jednak wypłacać ekwiwalentu, bo pan Maciej będzie nadal zatrudniony na kolejną terminową umowę o pracę.
Na wakacje wyjedzie więc w jej trakcie, bo w tej sprawie zawarł z pracodawcą porozumienie.[/ramka]
[ramka][b]Rachunki bez uszczupleń[/b]
Zasady obliczania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za niego określa [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=74468]rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (DzU nr 2, poz.14 ze zm.)[/link]. Pamiętać trzeba tylko o tym, aby przy obliczaniu tego świadczenia uwzględnić pewne modyfikacje wynikające z § 15 – 19 rozporządzenia. [/ramka]
