Nowelizacja ordynacji podatkowej wprowadzająca klauzulę obejścia prawa podatkowego czeka już tylko na podpis prezydenta i publikację w Dzienniku Ustaw.
Klauzula będzie miała zastosowanie nie tylko do transakcji planowanych po wejściu w życie przepisów, lecz także do korzyści podatkowych (np. odpisów amortyzacyjnych) wynikających z działań podjętych na długo przed dniem, w którym klauzula zacznie obowiązywać. Dlatego podatnicy powinni dobrze przygotować się do zmian.
Wedle nowych przepisów czynność dokonana przede wszystkim w celu osiągnięcia korzyści podatkowej sprzecznej w danych okolicznościach z przedmiotem i celem przepisu ustawy nie skutkuje osiągnięciem korzyści podatkowej, jeżeli sposób działania był sztuczny. Ustawodawca odróżnia jednak planowanie podatkowe od unikania opodatkowania, i tylko ta druga czynność jest objęta klauzulą. O tym, że mamy do czynienia z unikaniem opodatkowania, przesądza sztuczność i cel działań podatnika. O unikaniu opodatkowania mówimy zatem wtedy, gdy działanie podatnika nakierowane było przede wszystkim na osiągnięcie podatkowo korzystnego rezultatu, sprzecznego z celem i istotą regulacji podatkowej, a czynność uznaje się za podjętą przede wszystkim w celu osiągnięcia korzyści podatkowej wtedy, gdy pozostałe cele ekonomiczne lub gospodarcze czynności nie występują lub są mało istotne.
Planowanie podatkowe będzie wciąż dopuszczalne. Potrzebny będzie jednak nowy model planowania podatkowego wpisany w strategię biznesową przedsiębiorstw. Wyzwaniem, ze względu na ogólny charakter przepisów wprowadzających pewne ramy prawne do polskiego systemu podatkowego, których doprecyzowanie nastąpi w praktyce, będzie zaplanowanie działań, które nie będą podlegały klauzuli. Największe znaczenie będzie zatem miało zidentyfikowanie i udokumentowanie ekonomicznych motywów planowanych działań oraz ocena efektywności finansowej modeli zastosowanych przez podatnika.
—autor jest doradcą podatkowym, partnerem w Kancelarii Ożóg Tomczykowski
