Prawo autorskie: projektowanie wnętrz ze stawką 8 proc.

Jaka stawkę podatku od towarów i usług należy zastosować w przypadku wykonywania usług projektowania wnętrz (opracowanie projektu, pomoc w wyborze materiałów, współpraca z ekipą budowlaną i nadzór nad realizacją)? – pyta czytelniczka.

Kwestią ustalenia stawki VAT na usługi projektowania wnętrz zajmowała się niedawno Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 22 września 2015 r. (IBPP2/4512-616/15/WN).

Interpretacja ta została wydana w sprawie podatnika, który w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej świadczy za wynagrodzeniem usługi przygotowywania projektów wystroju wnętrz (obejmujące m.in. opracowywanie rzutów projektów wnętrz, zestawień materiałów, komputerowych wizualizacji wnętrz oraz nadzór autorski nad realizowanym projektem) wraz z przeniesieniem autorskich praw majątkowych do projektu na nabywcę. Podmiot ten wystąpił z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej w celu ustalenia, czy może zastosować stawkę 8 proc. VAT w odniesieniu do ww. świadczeń.

Bez względu na symbol PKWiU

Odnosząc się do ww. wątpliwości, organ podatkowy wskazał, że na podstawie art. 41 ust. 2 w zw. z art. 146a pkt 2 ustawy o VAT w stosunku do towarów i usług wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy stawka podatku wynosi 8 proc. W treści poz. 181 załącznika nr 3 do ustawy o VAT wymieniono usługi twórców i artystów wykonawców w rozumieniu przepisów ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych wynagradzane w formie honorariów za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw do artystycznego wykonania – bez względu na symbol PKWiU. Tym samym przepis ten odnosi się wprost do uregulowań ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (dalej: ustawa o prawie autorskim).

Każdy przejaw działalności twórczej

Jak stanowi art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim, przedmiotem prawa autorskiego jest utwór, tj. każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Na podstawie art. 1 ust. 2 ww. ustawy przedmiotem prawa autorskiego są m.in. utwory wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe), plastyczne, architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne. Analizowana ustawa nie definiuje pojęcia twórcy wprost, jednak z jej treści można wyinterpretować, że jest nim każda osoba wykonująca działalność, której efektem jest powstanie utworu w rozumieniu art. 1 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie natomiast z art. 8 ust. 1 tej ustawy prawo autorskie przysługuje twórcy, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej.

Stanowisko organu

Zdaniem Izby Skarbowej w Katowicach pojęcie utworu obejmuje subiektywny i nowy wytwór intelektu będący rezultatem działalności człowieka o charakterze kreacyjnym. Utwór taki musi się ponadto cechować indywidualnością, a zatem oryginalnością i niepowtarzalnością. Tylko wówczas utwór może korzystać z ochrony prawnej na podstawie ustawy o prawie autorskim.

Przenosząc powyższe na grunt analizowanej sprawy, organ podatkowy zauważył, że projekty wystroju wnętrz przygotowywane przez wnioskodawcę stanowią taki uzewnętrzniony przejaw działalności twórczej. Realizując przedmiotowe usługi, podatnik działa samodzielnie, a projekty opracowywane przez ten podmiot opierają się na indywidualnych pomysłach. Co więcej, wnioskodawcy przysługują (na zasadzie wyłączności) prawa autorskie do tych projektów, z tym że prawa te są przenoszone na jego klientów nabywających przedmiotowe usługi. Tym samym usługi świadczone przez podatnika odpowiadają świadczeniom, o których mowa w poz. 181 załącznika nr 3 do ustawy o VAT, a więc powinny zostać opodatkowane stawką 8 proc. VAT.

podstawa prawna: ustawa z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jedn. DzU z 2006 r. nr 90, poz. 631 ze zm.)

podstawa prawna: ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. DzU z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.)

Zdaniem autorki

Ewelina Kalita, młodsza konsultantka podatkowa w ECDDP sp. z o.o.

Utwór musi być indywidualny, oryginalny i niepowtarzalny

Ustawa o VAT umożliwia opodatkowanie preferencyjną stawką m.in. odpłatnych usług twórców, o których mowa w ustawie o prawie autorskim, tj. usługi podmiotów wykonujących działalność, których rezultatem jest utwór w rozumieniu tej ustawy (bez względu na symbol PKWiU). Co warte odnotowania, art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim zawiera jedynie przykładowe wyliczenie rezultatów działalności twórczej, które mogą być przedmiotem praw autorskim. Oznacza to, że ustawodawca posłużył się szeroką definicją utworu, która obejmuje m.in. utwory wzornictwa przemysłowego czy utwory architektoniczne, czyli utwory, które mogą posiadać walor użytkowy. Pojęcie to nie ogranicza się bowiem wyłącznie do rezultatów działalności o charakterze artystycznym. Dlatego też za słuszne należy uznać stanowisko organu podatkowego, zgodnie z którym projekt wystroju wnętrz, przy spełnieniu szczególnych przesłanek, może zostać uznany za utwór, natomiast jego autor za twórcę w rozumieniu ustawy o prawie autorskim.

Projekt wystroju wnętrz jest zatem utworem, o którym mowa wyżej, jeśli charakteryzuje go indywidualność, oryginalność i niepowtarzalność. Tylko w opisanej sytuacji podmiot, który go opracował, podlega ochronie prawnej jako twórca. W konsekwencji należy w każdym przypadku przeprowadzać osobne ustalenia w celu określenia, czy taki projekt stanowi utwór w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim. Jest to warunek niezbędny do uznania autora projektu wystroju wnętrz za twórcę, a tym samym do zastosowania przez niego stawki 8 proc. VAT przy świadczeniu usługi polegającej na wykonaniu takiego właśnie projektu.