– Spółka nabywa wyroby stalowe od jednego podmiotu, który złożył kaucję gwarancyjną. Wartość netto zakupu tych towarów przekracza 50 000 zł miesięcznie. Czy jeżeli okazałoby się, że podmiot ten zalega z zapłatą VAT za miesiące, w których spółka nabywała towary, to spółka może zostać pociągnięta do odpowiedzialności solidarnej łącznie z tym dostawcą za nieuregulowany VAT? – pyta czytelnik.

Podatnik kupujący towary wymienione w załączniku nr 13 do ustawy o VAT, m.in. niektóre wyroby stalowe (tzw. towary wrażliwe), może odpowiadać solidarnie wraz z podmiotem dokonującym tej dostawy za jego zaległości podatkowe w VAT.

Limit i... przypuszczenia

Zgodnie z art. 105a ust. 1 ustawy o VAT podatnik, na rzecz którego dokonano dostawy towarów, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy o VAT, odpowiada solidarnie wraz z podmiotem dokonującym tej dostawy za jego zaległości podatkowe w części podatku proporcjonalnie przypadającej na dostawę zrealizowaną na rzecz tego podatnika, jeżeli:

1) wartość towarów wrażliwych, nabywanych od jednego podmiotu przekroczyła w danym miesiącu kwotę 50 000 zł netto, oraz

2) w momencie dostawy towarów wrażliwych podatnik wiedział lub miał uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że cała kwota podatku przypadająca na tę dostawę lub jej część nie zostanie wpłacona na rachunek urzędu skarbowego.

W szczególności niższa cena

Jak ocenić, czy podatnik miał uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że podatek od kupionych przez niego towarów w całości lub części nie zostanie wpłacony na rachunek urzędu skarbowego? Artykuł 105a ust. 2 ustawy o VAT wyjaśnia, że taka sytuacja ma miejsce, jeżeli okoliczności towarzyszące dostawie towarów lub warunki, na jakich została ona zrealizowana, odbiegały od okoliczności lub warunków zwykle występujących w obrocie tymi towarami, a w szczególności jeżeli cena za dostarczone podatnikowi towary była bez uzasadnienia ekonomicznego niższa od ich wartości rynkowej.

Spółka kupuje towary wrażliwe od jednego podmiotu a ich wartość netto przekracza w miesiącu 50 000 zł. Potencjalnie może być zatem odpowiedzialna solidarnie z ich dostawcą za niezapłacony  VAT od tych dostaw.

Czy figuruje w rejestrze

Jednak przepisów o odpowiedzialności solidarnej nabywcy towarów wrażliwych nie stosuje się,  jeżeli na dzień dostawy towarów łącznie były spełnione następujące warunki:

a) podmiot dokonujący dostawy towarów wrażliwych był wymieniony w prowadzonym przez ministra finansów w formie elektronicznej wykazie podmiotów dokonujących dostawy towarów wrażliwych, które złożyły kaucję gwarancyjną (wykaz znajduje się na stronie internetowej Ministerstwa Finansów)

b) wysokość kaucji gwarancyjnej odpowiadała co najmniej jednej piątej kwoty podatku należnego przypadającej na dostawy towarów zrealizowane w danym miesiącu na rzecz danego podatnika lub kaucja ta wynosiła co najmniej:

– 3 000 000 zł – w przypadku dostawy towarów wymienionych w poz. 1–9 i 12–21 załącznika nr 13 do ustawy o VAT, a więc m.in. wyrobów stalowych,

– 10 000 000 zł – w przypadku dostawy towarów wymienionych w poz. 10 i 11 załącznika nr 13 do ustawy o VAT (art. 105a ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT).

Z pytania wynika, że spółka nabywa towary wrażliwe (wyroby stalowe) od podmiotu, który złożył kaucję gwarancyjną i zapewne jest wymieniony w wykazie takich podmiotów prowadzonym przez ministra finansów. Pierwszy z wymienionych warunków został zatem spełniony.

Pozytywna odpowiedź na pytanie, czy spółka nie zostanie pociągnięta do odpowiedzialności solidarnej łącznie z dostawcą za nieuregulowany VAT, jeżeli okazałoby się, że sprzedawca zalega z zapłatą podatku za miesiące, w których spółka nabywała od niego towary wrażliwe, jest zatem uzależniona od spełnienia drugiego z warunków. Niestety, z opisu czytelnika nie wynika, jaka jest wartość VAT przypadająca na dostawy na rzecz spółki w poszczególnych miesiącach (rozumiem tylko, że jest ona wyższa niż 11 500 zł) ani jaka jest kwota kaucji złożona przez sprzedawcę (nie może być ona niższa niż 200 000 zł >patrz ramka).

200 000 zł to minimalna kwota

Wysokość kaucji gwarancyjnej powinna odpowiadać co najmniej jednej piątej kwoty podatku należnego od przewidywanej przez podmiot w danym miesiącu wartości sprzedaży towarów wrażliwych, z tym że nie może być niższa niż:

1) 200 000 zł – w przypadku dostawy towarów wymienionych w poz. 1–9 i 12–21 załącznika nr 13 do ustawy o VAT, a więc m.in. wyrobów stalowych,

2) 1 000 000 zł – w przypadku dostawy towarów wymienionych w poz. 10 i 11 załącznika nr 13 do ustawy o VAT

(zob. art. 105b ust. 2 ustawy o VAT).

Przykład

Załóżmy, że wartość podatku przypadającego na dostawy na rzecz spółki za sierpień 2015 r. i kwota kaucji gwarancyjnej złożonej przez sprzedawcę wynosiły tak, jak przedstawiono w tabeli. Od tych wartości będzie zależało wystąpienie odpowiedzialności solidarnej nabywcy lub jej zniesienie.

Fiskus potwierdza

Organy podatkowe potwierdzają, że nabywca może się wyłączyć z odpowiedzialności solidarnej, jeżeli kupił towary od podmiotu wymienionego na dzień dostawy towarów w prowadzonym przez ministra finansów w formie elektronicznej i opublikowanym w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Finansów wykazie podmiotów, które złożyły kaucję gwarancyjną i wysokość złożonej kaucji była odpowiednia (por. interpretację Izby Skarbowej w Katowicach z 7 stycznia 2015 r., IBPP4/443-616/14/LG; interpretację Izby Skarbowej w Warszawie z 24 września 2014 r., IPPP1/443-772/14-2/KC).

Na marginesie należy zauważyć, że solidarna odpowiedzialność nabywcy towarów wrażliwych może być wyłączona także na innej podstawie. W przypadku wyrobów stalowych w grę wchodzi wyłączenie przewidziane w art. 105b ust. 3 pkt 2 ustawy o VAT, kiedy to powstanie zaległości podatkowych nie wiązało się z uczestnictwem dostawcy towarów wrażliwych  w nierzetelnym rozliczaniu podatku w celu odniesienia korzyści majątkowej.

Autor jest doradcą podatkowym