Tak uznała Izba Skarbowa w Łodzi w interpretacji z 7 lipca 2015 r. (IPTPP3/4513-13/15-6/BJ).
Z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej wystąpił podmiot będący finalnym nabywcą węglowym, który kupił miał węglowy na potrzeby własnej kotłowni wytwarzającej ciepło do ogrzewania obiektu będącego w jego trwałym zarządzie. Podmiot korzystał ze zwolnienia z akcyzy w zakresie zużywanych wyrobów węglowych. W związku z podłączeniem do miejskiej sieci grzewczej kotłownia została zlikwidowana. Z tego powodu miał węglowy nie został do końca wykorzystany. Wnioskodawca rozważa nieodpłatne przekazanie wyrobów węglowych organowi administracji publicznej, który podobnie jak on byłby uprawniony do skorzystania ze zwolnienia od akcyzy w zakresie wyrobów węglowych.
W związku z tak przedstawionym stanem faktycznym wnioskodawca wystąpił do organu podatkowego z pytaniem, czy będzie zobowiązany do uiszczenia akcyzy z tytułu przekazania wyrobów węglowych innemu podmiotowi. W ocenie wnioskodawcy nie jest on zobowiązany do naliczenia oraz zapłaty podatku akcyzowego. Uzasadniając swoje stanowisko, wnioskodawca wskazał art. 9a ust. 2 ustawy o podatku akcyzowym, w którym ustawodawca wyliczył czynności prawne stanowiące sprzedaż wyrobów węglowych. Zdaniem wnioskodawcy nieodpłatne przekazanie wyrobów węglowych innemu podmiotowi korzystającemu ze zwolnienia w tym zakresie nie mieści się w katalogu tych czynności.
Organ podatkowy uznał, że w świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy jest nieprawidłowe. Wskazał, że nieodpłatne przekazanie (darowizna) wyrobów węglowych jest użyciem wyrobów węglowych niezgodnie ze zwolnieniem, w ramach którego wyroby te zostały nabyte. Nie ma przy tym znaczenia, że nowym nabywcą wyrobów węglowych nieodpłatnie przekazywanych przez wnioskodawcę jest organ administracji publicznej, który także powinien korzystać ze zwolnienia od opodatkowania. Każde użycie wyrobów węglowych nabytych w ramach zwolnienia do celów innych niż objęte zwolnieniem jest bowiem przedmiotem opodatkowania podatkiem akcyzowym.
Komentarz eksperta
Olga Jędrzejewska, konsultantka w dziale prawnopodatkowym PwC
Należy zgodzić się ze stanowiskiem zaprezentowanym przez Izbę Skarbową w Łodzi. W przypadku wyrobów węglowych przedmiotem opodatkowania podatkiem akcyzowym jest m.in. użycie wyrobów węglowych przez finalnego nabywcę węglowego, nabytych w ramach zwolnienia, do celów innych niż zwolnione, przy czym za takie użycie uznaje się również sprzedaż, eksport lub dostawę wewnątrzwspólnotową wyrobów węglowych przez finalnego nabywcę węglowego.
Wnioskodawca ma jednak możliwość uniknięcia zapłaty podatku akcyzowego poprzez zarejestrowanie się jako pośredniczący podmiot węglowy (dalej: PPW). Uzyskanie takiego statusu uprawniałoby wnioskodawcę do skorzystania ze zwolnienia z akcyzy w zakresie nieodpłatnego przekazania miału węglowego organowi administracji publicznej, który jako finalny nabywca węglowy będzie korzystać ze zwolnienia przewidzianego dla organów administracji publicznej. Uzyskanie statusu PPW wiąże się jednak m.in. z obowiązkiem prowadzenia ewidencji wyrobów węglowych, spełniającej wymogi określone w ustawie akcyzowej. Niewywiązanie się z obowiązków ewidencyjnych nie powoduje negatywnych konsekwencji dotyczących podatku akcyzowego, jednak może prowadzić do pociągnięcia do odpowiedzialności karnej skarbowej pracowników podmiotu odpowiedzialnych za jego rozliczenia podatkowe.
Na marginesie należy zauważyć, że zwyczajową praktyką organów podatkowych było szerokie rozumienie pojęcia darowizny, o której jest mowa w art. 9a ust 2 pkt 5 ustawy. Organy uznawały, że jest to każde nieodpłatne świadczenie na rzecz innego podmiotu. Potwierdza to m.in. długotrwała praktyka orzecznicza dotycząca deputatów węglowych przyznawanych górnikom. Jako nieodpłatne przekazanie wyrobów akcyzowych deputaty te podlegały opodatkowaniu akcyzą. Praktykę tę zmienił dopiero wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 13 października 2009 r. (I FSK 879/08), w którym czytamy, że „wydanie deputatów nie ma charakteru bezpłatnego świadczenia, lecz było następstwem wykonania zobowiązania, które ciążyło na kopalniach z uwagi na przepisy karty górnika. Tym samym wydanie deputatów węglowych w naturze nie spełnia przesłanek do uznania tej czynności jako darowizny w rozumieniu art. 888 § 1 k.c.".
Konsekwencją tego orzeczenia nie było jednak zniesienie opodatkowania deputatów węglowych, lecz jedynie zmiana podstawy prawnej ich opodatkowania – jako czynności prawnej zrównanej ze sprzedażą na mocy art. 9a ust 2 pkt 8, czyli przekazania wyrobów węglowych przez podatnika na potrzeby osobiste zatrudnionych przez niego pracowników oraz byłych pracowników (przykładowo Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 21 czerwca 2012 r., IBPP4/443-150/12/PH). Stanowisko to potwierdza także obecna linia orzecznicza (wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27 lutego 2014 r., I FSK 502/13, z 5 czerwca 2014 r., I FSK 1188/13, oraz z 16 października 2014 r., I GSK 1098/13).