Tak wynika z interpretacji Izby Skarbowej w Katowicach z 14 listopada 2014 r. (IBPP2/443-810/14/AB).
Spółka skierowała do organu podatkowego wniosek o wydanie interpretacji dotyczącej możliwości odliczenia VAT od zakupu okularów korygujących (szkieł kontaktowych) dla swoich pracowników. Zgodnie z przepisami prawa pracy, spółka ma obowiązek zapewnić pracownikom zatrudnionym na stanowiskach z monitorami ekranowymi profilaktyczną opiekę zdrowotną. Jeżeli wyniki badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach tej opieki wykażą potrzebę stosowania okularów korygujących, to wówczas spółka ma obowiązek zapewnić pracownikowi takie okulary. Spółka pokrywa koszt okularów do określonego limitu. Po przedłożeniu zaświadczenia lekarskiego od okulisty, pracownik otrzymuje gotówkę w kasie spółki i w imieniu spółki kupuje okulary. Natomiast do wnioskodawcy (spółki) dostarczane są faktury na wartość równą lub niższą niż określony limit, więc pokrywa on 100 proc. kosztów ich zakupu. Jako nabywca na fakturze wskazany jest wnioskodawca, gdyż – zdaniem spółki – to właśnie on jest właścicielem tych okularów. Po otrzymaniu faktury pracownik musi rozliczyć się z otrzymanej zaliczki w ciągu 14 dni.
W związku z opisanym stanem faktycznym wnioskodawca wyraził opinię, że zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT przysługuje mu prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktury za zakup okularów korygujących dla pracownika. Przysługuje mu ono z uwagi na to, że zakupione okulary są wykorzystane do wykonywania czynności opodatkowanych. Podatnik podkreślił, że zakup okularów korygujących wzrok służy pracownikom do realizacji czynności opodatkowanych w miejscu i w czasie pracy oraz zapewnia bezpieczne wykonywanie obowiązków służbowych, natomiast same okulary pozostają własnością spółki. Co więcej, gdyby z przepisów prawa pracy nie wynikał obowiązek zapewnienia pracownikom okularów korygujących wzrok podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego, to spółka nie byłaby zobligowana do ponoszenia takich kosztów.
Organ podatkowy uznał jednak to stanowisko za nieprawidłowe. Podkreślił, że w opisanym przypadku to pracownik nabywa okulary korekcyjne dostosowane do jego indywidualnych potrzeb i to właśnie on – a nie pracodawca, który tylko finansuje ich zakup – posiada prawo do rozporządzania okularami jak właściciel (wchodzi w ekonomiczne władztwo tego przedmiotu). W tej sytuacji nie ma znaczenia czy pracodawca, który realizuje obowiązek wynikający z odrębnych przepisów prawa, finansuje w całości zakup okularów pracownikowi, nawet jeśli są one wykorzystywane przez jego pracowników również podczas wykonywania obowiązków służbowych. Dodatkowo, z samego faktu wystawienia faktury na pracodawcę nie można wywodzić prawa do odliczenia podatku wynikającego z tej faktury.
Komentarz eksperta
Tomasz Wagner, doradca podatkowy, menedżer w dziale doradztwa podatkowego EY w zespole podatków pośrednich
Komentowana interpretacja wpisuje się w niekorzystną dla podatników w ostatnim czasie linię interpretacyjną organów podatkowych. Stosują one coraz bardziej restrykcyjne podejście w zakresie możliwości odliczenia VAT od zakupu okularów korygujących dla pracowników. Jest to wynik odpowiedzi wiceministra finansów:
– z 10 września 2013 r. na zapytanie poselskie nr 5036 oraz
– na interpelację poselską opublikowaną 19 listopada 2014 r.
Z pism tych płynie wniosek, że pracodawca mógłby odliczyć VAT w związku z zakupem okularów korekcyjnych dla pracowników, gdyby posiadał prawo do rozporządzania nimi jak właściciel. Można by tak uznać, gdyby przykładowo w zakładzie pracy istniał wewnętrzny spis regulacji określający warunki udostępniania okularów, np. tylko na użytek służbowy, i nakładający obowiązek ich zwrotu po godzinach pracy (oraz po ustaniu stosunku pracy).
Skoro jednak w analizowanej sprawie to właśnie pracownik nabywa okulary korekcyjne, które są dostosowane do jego indywidualnych potrzeb, i to pracownik wchodzi w ekonomiczne władztwo tego towaru (pracodawca nie kontroluje, co dzieje się z okularami poza godzinami pracy), to pracodawca nie może odliczyć VAT od takiego zakupu.
Kreuje się w efekcie tendencja do tego, aby uzależnić możliwość odliczenia VAT przy zakupie okularów korekcyjnych dla pracowników od szczegółowych warunków ich użytkowania.
Współautorem komentarza jest Mateusz Szczepański, konsultant w dziale doradztwa podatkowego EY w zespole doradztwa transakcyjnego
