Jestem wspólnikiem spółki jawnej. Wraz z pozostałymi wspólnikami zamierzam z końcem 2014 r. rozwiązać tę spółkę. Najprawdopodobniej po rozliczeniu remanentu likwidacyjnego pozostanie nadwyżka podatku naliczonego nad należnym (około 2400 zł). Czy możemy jako wspólnicy otrzymać jej zwrot na rachunek bankowy? A może to, że spółka zostanie rozwiązana, uniemożliwia nam odzyskanie tej kwoty? – pyta czytelnik.
Rozwiązanie spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej oraz zaprzestanie przez podatnika będącego osobą fizyczną wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu skutkuje obowiązkiem opodatkowania, w ramach tzw. remanentu likwidacyjnego, towarów (towarów własnej produkcji i towarów, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy), w stosunku do których przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (zob. art. 14 ust. 1 i 3 ustawy o VAT).
Obowiązek podatkowy powstaje w takich przypadkach w dniu rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu (zob. art. 14 ust. 6 ustawy o VAT). W omawianej sytuacji spółka zostanie rozwiązana 31 grudnia 2014 r., a zatem podatek należny wynikający z opodatkowania remanentu likwidacyjnego tej spółki powinien zostać wykazany w deklaracji VAT-7 za grudzień 2014 r. (zakładając, że spółka składa miesięczne deklaracje VAT). Jak jednak wynika z treści pytania, w deklaracji tej wystąpi nadwyżka podatku naliczonego nad należnym.
Po nowelizacji nie ma już wątpliwości
Należy w tym miejscu zauważyć, że na skutek rozwiązania spółki cywilnej lub osobowej przestaje istnieć podatnik, a w konsekwencji podmiot, któremu można by wypłacić zwrot podatku. W przeszłości brak przepisów określających podmioty uprawnione do zwrotu po spółce cywilnej i osobowej powodował, że przez wiele lat organy podatkowe odmawiały wypłacania zwrotu wspólnikom rozwiązanych spółek cywilnych i osobowych (czyniły to jednak bezpodstawnie – zob. przykładowo wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26 listopada 2009 r., I FSK 1457/08).
Sytuację zmieniło dodanie do ustawy o VAT od 1 grudnia 2008 r. przepisów określających zasady, na jakich byłym wspólnikom (wspólnikom rozwiązanych spółek cywilnych i osobowych) wypłacany jest zwrot.
60 dni, ale czasem dłużej
Jednym z tych przepisów jest art. 14 ust. 9a ustawy o VAT. Stanowi on, że osobom fizycznym zaprzestającym wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu oraz – co w omawianej sytuacji istotniejsze – osobom, które były wspólnikami rozwiązanych spółek cywilnych i osobowych (byłym wspólnikom), przysługuje prawo zwrotu różnicy podatku wykazanego w deklaracji podatkowej za okres, w którym odpowiednio te osoby lub spółki były podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni.
Zwrot ten, co do zasady, dokonywany jest w terminie 60 dni od dnia złożenia ostatniej deklaracji VAT-7/VAT-7K/VAT-7D przez osobę fizyczną albo rozwiązaną spółkę cywilną lub osobową. Jeżeli jednak zasadność zwrotu wymaga dodatkowego sprawdzenia, to naczelnik urzędu skarbowego może przedłużyć ten termin do czasu zakończenia postępowania wyjaśniającego (zob. art. 14 ust. 9d w zw. z art. 87 ust. 2 zdanie pierwsze i drugie ustawy o VAT). Jeśli po przedłużeniu terminu zwrotu przeprowadzone przez organ podatkowy czynności wykażą zasadność zwrotu, to kwota zwrotu jest wypłacana z odsetkami (zasady ich obliczania są określone w art. 14 ust. 9g i 9h ustawy o VAT).
Fiskus musi znać numery kont
A zatem w przedstawionej sytuacji wspólnicy spółki jawnej będą mogli otrzymać zwrot nadwyżki podatku naliczonego nad należnym wynikający z deklaracji VAT-7 za grudzień 2014 r. Jak przy tym wynika z art. 14 ust. 9b ustawy o VAT, w celu uzyskania takiego zwrotu będą musieli załączyć do składanej za rozwiązaną spółkę deklaracji VAT-7 za grudzień 2014 r.:
1) umowę spółki (aktualną na dzień rozwiązania spółki), oraz
2) wykaz rachunków (rachunków bankowych byłych wspólników w banku mającym siedzibę na terytorium kraju lub rachunków byłych wspólników w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której są członkami), na które ma być dokonany zwrot różnicy podatku.
Jeżeli dokumenty te zostaną załączone do deklaracji, to organy wypłacają kwotę zwrotu poszczególnym wspólnikom (na wskazane dla tych wspólników rachunki) proporcjonalnie do prawa do udziału w zysku określonego w umowie rozwiązanej spółki. Jeżeli z umowy spółki nie wynikają udziały w zysku, to przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe, a więc kwota zwrotu wypłacana jest poszczególnym byłym wspólnikom w równych częściach (zob. art. 14 ust. 9c ustawy o VAT).
Niekiedy pieniądze trafiają do depozytu
W przypadku braku jednego lub obu wymaganych dokumentów kwota różnicy składana jest do depozytu organu podatkowego (zasady oprocentowania tej kwoty są określone w art. 14 ust. 9i i 9j ustawy o VAT). Do depozytu trafia również część kwoty różnicy przypadająca na wspólników, dla których w wykazie rachunków nie zostały wskazane rachunki, na które ma być przekazany zwrot różnicy podatku (zob. art. 14 ust. 9e ustawy o VAT). Kwoty złożone do depozytu organu podatkowego są wypłacane po złożeniu wymaganych dokumentów (przy czym w okresie złożenia do depozytu kwoty te, co do zasady, nie podlegają oprocentowaniu; oprocentowanie jest naliczane dopiero po upływie 15 dni po dniu złożenia wymaganych dokumentów lub podania brakujących numerów rachunków bankowych – zob. art. 14 ust. 9i i 9j ustawy o VAT).
Kwota różnicy podatku składana jest do depozytu również wtedy, gdy (po zakończeniu weryfikacji rozliczenia podatnika przeprowadzanej w ramach czynności sprawdzających, kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego na podstawie przepisów ordynacji podatkowej lub postępowania kontrolnego na podstawie przepisów o kontroli skarbowej) zasadność zwrotu wymaga dodatkowego zweryfikowania (zob. art. 14 ust. 9f ustawy o VAT). W takich przypadkach – jeżeli przeprowadzone przez organ czynności wykażą zasadność zwrotu – urząd skarbowy wypłaca tym osobom należną kwotę wraz z odsetkami w wysokości odpowiadającej opłacie prolongacyjnej stosowanej w przypadku odroczenia płatności podatku lub jego rozłożenia na raty (zob. art. 14 ust. 9h ustawy o VAT).
Autor jest doradcą podatkowym
