Sprzedaż wyrobów akcyzowych z UE - jak się przygotować

Podstawową zasadą podatku akcyzowego jest opodatkowanie akcyzą wyrobów akcyzowych na etapie przeznaczenia ich do konsumpcji. ?W związku z tym, że wyroby akcyzowe początkowo przeznaczone do konsumpcji na terenie jednego państwa członkowskiego UE mogą być następnie wysłane do nabywcy w innym państwie członkowskim, ustawodawca krajowy ?w ustawie z 6 grudnia 2008 r. ?o podatku akcyzowym (dalej: ustawa) przewiduje dwie procedury nabycia wewnątrzwspólnotowych wyrobów akcyzowych.

Zawieszenie poboru

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 12 ustawy, procedura nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych z zawieszeniem poboru akcyzy to procedura stosowana podczas produkcji, magazynowania, przeładowywania i przemieszczania wyrobów akcyzowych, w trakcie której, gdy są spełnione warunki określone ?w przepisach, z obowiązku podatkowego nie powstaje zobowiązanie podatkowe. Innymi słowy, jest to procedura umożliwiająca produkcję oraz przemieszczanie wyrobu akcyzowego bez obowiązku zapłaty podatku akcyzowego >patrz ramka.

Do zastosowania tej procedury ważne jest, aby były spełnione podstawowe warunki jej stosowania:

Uprawnione podmioty

Podmiotami uprawnionymi do odbioru wyrobów akcyzowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy w obrocie wewnątrzwspólnotowym są:

Z zapłaconym podatkiem

Zgodnie z art. 77–79 ustawy, procedura dostaw oraz nabyć wewnątrzwspólnotowych wyrobów akcyzowych ?z zapłaconą akcyzą ma zastosowanie w sytuacji, gdy nabywca z państwa członkowskiego nie ma statusu akcyzowego pozwalającego na odbiór wyrobów akcyzowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy (tj. nie będzie prowadził lub korzystał ze składu podatkowego lub zarejestrowanego odbiorcy). Podstawowym celem stosowania tej procedury jest umożliwienie uzyskania zwrotu akcyzy zapłaconej przez dostawcę w jednym państwie członkowskim Unii Europejskiej, który wysłał wyroby akcyzowe do innego państwa członkowskiego.

Stosowanie ?na trzy sposoby

Ustawa przewiduje trzy sposoby zastosowania procedury wewnątrzwspólnotowego nabycia wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą.

1. Przedsiębiorca nabywa wewnątrzwspólnotowo wyroby akcyzowe na potrzeby wykonywanej działalności gospodarczej.

W takiej sytuacji nabywca prowadzący działalność gospodarczą jest zobowiązany do samodzielnego rozliczenia i zapłaty należnej akcyzy do właściwego dla niego ze względu na miejsce prowadzonej działalności urzędu celnego. Nabywca wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej jest zobowiązany:

a. przed wprowadzeniem wyrobów akcyzowych na terytorium kraju zgłosić planowane nabycie wewnątrzwspólnotowe do naczelnika urzędu celnego i złożyć zabezpieczenie akcyzowe,

b. potwierdzić odbiór wyrobów akcyzowych na uproszczonym dokumencie towarzyszącym oraz wystawić i dołączyć do zwracanego kontrahentowi uproszczonego dokumentu towarzyszącego dokument potwierdzenia złożenia zabezpieczenia akcyzowego lub zapłaty akcyzy na terytorium kraju,

c. złożyć naczelnikowi urzędu celnego deklarację uproszczoną (formularz deklaracji AKC-U) oraz obliczyć akcyzę ?i zapłacić ją na terytorium kraju, na rachunek właściwej izby celnej, w terminie dziesięciu dni, licząc od dnia powstania obowiązku podatkowego (który powstaje z dniem otrzymania wyrobów akcyzowych, nie później jednak niż w siódmym dniu, licząc od dnia wysyłki określonej w uproszczonym dokumencie towarzyszącym),

d. prowadzić ewidencję nabywanych wewnątrzwspólnotowo wyrobów akcyzowych ?(w formie elektronicznej lub papierowej po wcześniejszym poinformowaniu naczelnika urzędu celnego o sposobie jej prowadzenia).

Zgłoszenie o planowanym nabyciu wewnątrzwspólnotowym wyrobów akcyzowych ?z zapłaconą akcyzą na terytorium państwa członkowskiego dokonywane jest wg wzoru będącego załącznikiem nr 1 do rozporządzenia ministra finansów z 24 lutego 2009 r. ?w sprawie wzoru zgłoszenia ?o planowanym nabyciu wewnątrzwspólnotowym (DzU ?nr 32, poz. 240).

Od 1 stycznia 2012 r. zarówno zgłoszenie o planowanym nabyciu wewnątrzwspólnotowym, jak i deklaracja uproszczona AKC-U mogą być przesyłane do naczelnika urzędu celnego drogą elektroniczną.

2. Nabycie wewnątrzwspólnotowe wyrobów akcyzowych realizowane jest z innego państwa członkowskiego wprost do osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej.

W takiej sytuacji dostawa wyrobów akcyzowych może nastąpić na terytorium kraju jedynie za pośrednictwem przedstawiciela podatkowego, który rozliczy podatek akcyzowy w imieniu i na rzecz dostawcy z innego państwa członkowskiego.

Przedstawicielem podatkowym może być wyłącznie podmiot, któremu naczelnik urzędu celnego wydał zezwolenie na wykonywanie czynności w charakterze przedstawiciela podatkowego. Zezwolenie takie wydawane jest na czas nieoznaczony lub na czas oznaczony nie dłuższy niż trzy lata.

W omawianym przypadku uznaje się, że ten przedstawiciel podatkowy nabył wyroby akcyzowe. Jest on zobowiązany: złożyć deklaracje podatkową, obliczyć i zapłacić akcyzę, a także prowadzić ewidencję wyrobów akcyzowych dostarczanych na terytorium kraju przez sprzedawcę, którego jest przedstawicielem (w formie elektronicznej lub papierowej po wcześniejszym poinformowaniu naczelnika urzędu celnego o sposobie jej prowadzenia).

3. Nabycie wewnątrzwspólnotowe wyrobów akcyzowych jest realizowane przez osobę fizyczną w jednym państwie członkowskim

W takiej sytuacji nabywca jest zwolniony z akcyzy, pod warunkiem, że wyroby akcyzowe są przewożone przez tę osobę i dodatkowo ilość wyrobów nie wskazuje na przeznaczenie handlowe.

Uproszczony dokument do wypełnienia

Nabycie wewnątrzwspólnotowe na potrzeby wykonywanej działalności dokonywane jest z zastosowaniem uproszczonego dokumentu towarzyszącego (UDT) lub zastępującego go dokumentu handlowego zawierającego takie same dane, jakie są wymagane dla uproszczonego dokumentu towarzyszącego. Wzór uproszczonego dokumentu towarzyszącego, wraz z wyjaśnieniami sposobu jego wypełniania i przeznaczenia, określa załącznik do rozporządzenia ministra finansów z 23 sierpnia 2010 r. w sprawie dokumentacji i procedur związanych z przemieszczaniem wyrobów akcyzowych (DzU ?z 2010 r., nr 155, poz. 1065).

Dopuszczalne jest również stosowanie poprawnie wypełnionego uproszczonego dokumentu towarzyszącego zgodnie z wzorem zamieszczonym w załączniku do rozporządzenia Komisji (EWG) ?nr 3649/92 z 17 grudnia 1992 r. w sprawie uproszczonego dokumentu towarzyszącego ?w wewnątrzwspólnotowym przemieszczaniu wyrobów akcyzowych, przeznaczonych do konsumpcji w państwie członkowskim wysyłki (DzUrz WE L 369 z 18.12.1992, str. 17; DzUrz UE Polskie wyda-?nie specjalne, rozdz. 9, t. 1, ?str. 216).

Przemieszczenia z zawieszonym poborem akcyzy

Procedura zawieszenia poboru akcyzy, zgodnie z art. 40 ust. 2 ustawy o podatku akcyzowym, ma zastosowanie w przypadku przemieszczenia:

1) ?ze składu podatkowego na terytorium kraju do składu podatkowego na terytorium państwa członkowskiego,

2) ?ze składu podatkowego na terytorium państwa członkowskiego do składu podatkowego na terytorium kraju,

3) ?w celu dokonania eksportu, ze składu podatkowego na terytorium kraju przez terytorium państw członkowskich do urzędu celnego, który nadzoruje faktyczne wyprowadzenie tych wyrobów poza terytorium Unii Europejskiej,

4) ?ze składu podatkowego na terytorium państwa członkowskiego do urzędu celnego na terytorium kraju, który nadzoruje faktyczne wyprowadzenie tych wyrobów poza terytorium Unii Europejskiej,

5) ?ze składu podatkowego na terytorium państwa członkowskiego przez terytorium kraju do urzędu celnego na terytorium innego państwa członkowskiego, który nadzoruje faktyczne wyprowadzenie tych wyrobów poza terytorium Unii Europejskiej,

6) ?ze składu podatkowego na terytorium kraju do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego, będącego podmiotem upoważnionym przez właściwe władze podatkowe tego państwa członkowskiego do otrzymywania wyrobów akcyzowych ?w ramach procedury zawieszenia poboru akcyzy,

7) ?ze składu podatkowego na terytorium państwa członkowskiego do określonego we właściwym zezwoleniu miejsca ich odbioru przez zarejestrowanego odbiorcę,

8) ?przez terytorium kraju między składami podatkowymi na terytorium państw członkowskich,

9) ?przez terytorium kraju ze składu podatkowego na terytorium państwa członkowskiego do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego będącego podmiotem upoważnionym przez właściwe władze podatkowe tego państwa członkowskiego ?do otrzymywania wyrobów akcyzowych w ramach procedury zawieszenia poboru akcyzy.

Wymienione przypadki kompleksowo obejmują sytuacje dotyczące przemieszczania przez i na terytorium kraju z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy. Dotyczą więc one nie tylko przemieszczenia wyrobów z Polski i do Polski, ale również eksportu przez terytorium Polski lub innego państwa członkowskiego, a także sytuacji, kiedy wyroby akcyzowe są przemieszczane pomiędzy dwoma państwami członkowskimi, natomiast Polska jest tylko państwem tranzytowym.

Zdaniem autora

Adam Bigas ekspert Służby Celnej

Trzeba wszystko sprawdzić i policzyć

Mając na względzie szeroki zakres wymogów administracyjnych związanych z nabyciem wewnątrzwspólnotowym wyrobów akcyzowych, przed wybraniem danej procedury istotne jest przeanalizowanie przed nabywcę pewnych elementów planowanego przedsięwzięcia. Przede wszystkim podstawową sprawą jest ustalenie, czy nabywane wyroby będą wykorzystywane na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej czy może ewentualnie będą podlegały zwolnieniu podatkowemu.

Poniżej kilka rad, wynikających z wieloletniego doświadczenia, ?w zakresie zebrania informacji, których uzyskanie pozwoli na wybór, dobre przygotowanie i przeprowadzenie procedury. Konieczne jest zatem:

Z uwagi na wynikający z samej konstrukcji procedury z zapłaconą akcyzą czas uzyskiwania przez sprzedawcę w kraju członkowskim zwrotu zapłaconego przez niego podatku (co do zasady zwrot podatku nastąpi po uzyskaniu od kontrahenta z Polski zwrotnych dokumentów potwierdzających odbiór wyrobów i zapłatę akcyzy ?w Polsce) istotne jest uzyskanie potwierdzenia od tego sprzedawcy co do gotowości wysłania wyrobów w procedurze z zapłaconą akcyzą. W przeciwnym razie przedsiębiorcy krajowemu pozostanie jedynie możliwość zastosowania procedury  z zawieszeniem poboru akcyzy, przy uwzględnieniu wymogów dla tej procedury.

Stosujemy klasyfikację CN

Do celów poboru akcyzy i oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy stosuje się klasyfikację w układzie odpowiadającym Nomenklaturze Scalonej (CN) zgodną z rozporządzeniem Rady (EWG) nr 2658/87 z 23 lipca 1987 r. w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej (DzUrz WE L 256 z 7 września 1987 r., str. l ze zm.; DzUrz UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 2, t. 2, str. 382 ze zm.). Klasyfikacja taryfowa polega na przyporządkowaniu określonemu towarowi właściwej podpozycji Nomenklatury Scalonej. W celu określenia, czy dany produkt jest wyrobem akcyzowym (a jeżeli tak, to według jakiej stawki należy naliczyć podatek akcyzowy) bądź też czy dany wyrób akcyzowy jest zwolniony z akcyzy lub też obciążony dodatkowymi obowiązkami administracyjnymi związanymi z jego przemieszczaniem, niezbędne jest prawidłowe zaklasyfikowanie wyrobu będącego przedmiotem danej czynności lub zdarzenia do kodu CN. Obowiązek prawidłowej klasyfikacji ciąży na producencie wyrobów akcyzowych, a także na podmiocie nabywającym towar z innego kraju UE oraz na importerze.