Problem kwalifikacji przychodów do właściwego źródła dotyczy nie tylko budzących obecnie największe emocje przychodów z praw autorskich, ale również innych przychodów z praw majątkowych. Odnośnie do dochodów z praw autorskich obecna praktyka skarbowa jednolicie neguje możliwość zaliczania przychodów z praw autorskich do przychodów z działalności gospodarczej. Dotyczy to m.in.:

Zastanawiające jest jedynie to, że zainteresowanie organów skarbowych negujących zaliczanie przychodów przedsiębiorców-autorów do źródła ?z art. 14 ustawy o PIT (opodatkowanych w razie wyboru stawką liniową 19 proc.) powstało w momencie ograniczenia kwotowego ryczałtowych kosztów autorskich.

Nieuzasadnione twierdzenie

Minister finansów w komunikacie ?z 5 marca 2013 r. pt. „Twórcy oraz ich kontrahenci nie muszą korygować PIT" stwierdził, że „(...) twierdzenie, jakoby ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wykluczała możliwość uzyskiwania przychodów z majątkowych praw autorskich, w tym z tytułu odpłatnego zbycia tych praw, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, jest nieuzasadnione. Nie znajduje ono bowiem potwierdzenia w obowiązujących przepisach ustawy o PIT, która przewiduje możliwość osiągania przez twórców przychodów z tych praw ?w ramach działalności gospodarczej. (...) Mając na uwadze powyższe stanowisko, interpretacje podatkowe niezgodne z nim zostaną zmienione". Wydaje się, że komunikat w znacznym stopniu kończy spory przedsiębiorców-autorów. Powoduje jednak pytania ?o sposób wydawania interpretacji przez izby skarbowe oraz o jakość nadzoru ministra finansów.

Tylko wybrana grupa

Ponadto komunikat dotyczy wprost jedynie przychodów z praw autorskich. Przychodami z praw majątkowych (autorskich) są także przychody typowo gospodarcze, jak np. przychody ?z tytułu udzielania licencji lub zbywania praw do programów komputerowych (programy komputerowe podlegają ochronie prawno-autorskiej). Organy skarbowe przedstawiają poglądy, że również w przypadku udzielenia licencji przez przedsiębiorcę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej podatnik uzyskuje przychód z praw majątkowych (tak m.in. Izba Skarbowa ?w Katowicach w interpretacji z 7 października 2013 r., IBPBI/1/415-663/13/ESZ, oraz z 18 kwietnia 2013 r., IBPBI/1/ 415-108/13/BK).

Stanowisko takie prowadzi do rozliczeń podatkowych sprzecznych z racjonalnym stosowaniem prawa. Firma informatyczna, sprzedając na rzecz kontrahentów np. towary (komputery), świadcząc usługi doradztwa informatycznego oraz udzielając licencji na oprogramowania, obowiązana jest rozpoznać w dwóch pierwszych przypadkach przychód z działalności gospodarczej (ewidencjonowany i opodatkowany według zasad właściwych dla tego rodzaju przysporzeń), ?a w trzecim przypadku – z praw majątkowych (rozliczanych według odmiennych zasad).

Odpowiednia kalkulacja

Oprócz wskazanych w tabeli na ?str. D2 różnic zasad opodatkowania podatnik powinien odpowiednio podzielić przychody i koszty (wyłączając z podatkowej księgi przychodów i rozchodów zapisy dotyczące źródła „prawa majątkowe"), a więc przede wszystkim dokonać odpowiedniej kalkulacji kosztów podatkowych. Koszty pośrednie związane z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz koszty bezpośrednie związane z nabyciem lub wytworzeniem dobra rodzącego przychód z praw autorskich stają się – w wyniku wydzielenia części przychodów do innego źródła – kosztami niepodlegającymi potrąceniu w ciężar kosztów działalności gospodarczej. Oczywista jest „sztuczność" takiego wydzielenia w przypadku prowadzenia jednorodnej (w aspekcie prawnym i faktycznym) działalności gospodarczej. Skoro komunikat MF dotyczy ogólnie praw autorskich, to wydaje się, że zostanie on zastosowany również do tych przypadków.

Niekompletne wyjaśnienia

W komunikacie MF zabrakło uzasadnienia, czy organ odstąpił od rygorystycznego interpretowania zapisu, „jeżeli jej przedmiotem są czynności wymienione również w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4–9 [ustawy o PIT – red.]". Opisywany problem, obok podmiotów uzyskujących przychody z praw autorskich, dotyczy także innych przedsiębiorców.

Przykład

Absurdalność stanowiska resortu finansów można przedstawić na przykładzie usług ?w zakresie obrotu wierzytelnościami (wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej). Ponieważ wierzytelność jest prawem majątkowym, przychód z jej odsprzedaży lub wyegzekwowania może być uznawany za przychód z praw majątkowych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw (art. 18 ustawy o PIT). Takiej kwalifikacji dokonał m.in. NSA w wyroku ?z 18 maja 2010 r. (II FSK 47/09). Prowadzi to nie tylko do opodatkowania przedsiębiorcy w sposób sprzeczny z zasadami właściwymi dla dochodów z wykonywania usług przez podmioty gospodarcze, ale również nakłada formalnie na podmiot wypłacający świadczenie obowiązek poboru zaliczki ?w wysokości 18 proc. przychodu (art. 41 ?ust. 1 ustawy o PIT). Wysokość zaliczki znacząco odbiega od marż zysku występującymi w przypadkach ww. działalności. Ponieważ w praktyce skarbowej występują sprzeczne interpretacje (por. Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacjach ?z 6 grudnia 2012 r., IBPBI/1/415-1099/12/BK oraz z 5 października 2010 r., IBPBI/1/415-615/10/AP), również ten przypadek obrotu gospodarczego wymaga ujednolicenia praktyki skarbowej przez ministra finansów.