Dla opodatkowania wynagrodzenia, które polski obywatel uzyskał z innego kraju, ma znaczenie, czy osoba ta podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu oraz co wynika z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Czasami jednak pracownik musi sam wpłacać zaliczki.
Przykład
Pan Krzysztof prowadzi w Polsce ?działalność gospodarczą ?w zakresie doradztwa dla przedsiębiorców i prowadzenia szkoleń. W związku z tym zatrudnił pana Jana Kwiatkowskiego do świadczenia pomocy prawnej. Pan Jan Kwiatkowski mieszka na stałe ?w Polsce. Jednocześnie pan Kwiatkowski zawarł umowę ?o pracę z niezależną spółką mającą siedzibę w Anglii. ?Praca jest wykonywana ?w Polsce. Pan Jan dokonuje analiz ekonomicznych oraz badania rynku i swoje opracowania wysyła do Anglii. Wynagrodzenie wynosi 2000 zł i przekazywane jest w walucie polskiej na konto bankowe ?w Polsce. Gdzie jest opodatkowane to wynagrodzenie? Czy na polskim przedsiębiorcy ciążą jakieś obowiązki związane ?z otrzymywanym przez pracownika wynagrodzeniem ?z Anglii?
Do opodatkowania wynagrodzenia osoby mającej polską rezydencję ma w tym przypadku zastosowanie konwencja polsko-angielska ?w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. Według art. 14 ust. 1 i 2 tej umowy dochody uzyskane z pracy wykonywanej ?w Polsce podlegają opodatkowaniu w Polsce >patrz ramka.
Potwierdza to również interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 18 grudnia 2009 r. (IPPB4/415-598/09-4/SP). Czytamy w niej, że „Wnioskodawczyni zamierza pozostać na stałe w Polsce, jednak nie wyklucza wyjazdu na stałe za granicę. Wnioskodawczyni posiada obywatelstwo polskie. O ile jej wiadomo, nie posiada certyfikatu rezydencji Polski ani Wielkiej Brytanii. Oprócz dochodów ?z tytułu wykonywania telepracy na rzecz pracodawcy angielskiego wnioskodawczyni nie uzyska żadnych innych dochodów podlegających opodatkowaniu w Polsce. Biorąc pod uwagę powyższe, należy stwierdzić, iż wnioskodawczyni będzie ?w Polsce podlegała nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, tj. od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów".
Co z zaliczkami
Podstawą wpłaty zaliczek na podatek dochodowy jest art. 44 ust. 1a pkt 1 ustawy ?o PIT.
Dochód uzyskiwany z pracy wykonywanej w Polsce na rzecz zagranicznej firmy jest traktowany jako dochód ze stosunku pracy z zagranicy bez pośrednictwa płatnika. Wobec tego pracownik jest zobowiązany samodzielnie, bez wezwania, wpłacać ?w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy zgodnie ?z art. 44 ust. 3a ustawy o PIT.
Pracownik musi zatem wpłacić zaliczkę na podatek w terminie do 20 dnia następnego miesiąca za miesiąc poprzedni, a za grudzień ?– w terminie złożenia zeznania podatkowego. Do uzyskanego dochodu musi zastosować najniższą stawkę podatkową. Za dochód uważa się uzyskane w ciągu miesiąca przychody pomniejszone ?o zryczałtowane koszty uzyskania przychodu oraz zapłacone w danym miesiącu składki na ubezpieczenie społeczne, o których mowa ?w art. 26 ust. 1 pkt 2 lub 2a (polskie składki ZUS oraz składki zapłacone zgodnie ?z przepisami obowiązującymi w innych państwach UE lub EOG, lub w Szwajcarii).
Obliczoną zaliczkę zmniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, zapłaconej w danym miesiącu ze środków podatnika.
Zasady obliczania zaliczki ze stosunku pracy bez pośrednictwa płatnika są takie same jak pobór i zapłata zaliczki przez zakład pracy jako płatnika. Różnica polega na tym, że zaliczkę musi obliczyć i wpłacić do urzędu sam pracownik, a nie pracodawca, który jest płatnikiem i wykonuje czynności za podatnika.
Przykład
Założenie: podatnik Adam Kowalski otrzymuje z zagranicy wynagrodzenie brutto ?w wysokości 2700 zł.
Obliczenie zaliczki, którą podatnik sam musi odprowadzić do urzędu skarbowego: ? ?kwota zmniejszająca podatek:?46,34 zł
- ?składka emerytalna: ?(9,76 proc.) 263,52 zł
- ?składka rentowa: (1,5 proc.)?40,50 zł
- ?składka chorobowa: ?(2,45 proc.) 66,15 zł
- ?razem składki na ubezpieczenia społeczne:?370,17 zł
- ?składka na ubezpieczenie zdrowotne: (9 proc.)?209,68 zł
- ?składka na ubezpieczenie zdrowotne podlegająca odliczeniu: (7,75 proc.)?180,56 zł
- ?koszty uzyskania przychodu:?111,25 zł
- ?podstawa obliczenia zaliczki:?2218,58 zł
- ?zaliczka do urzędu skarbowego: ?172,00 zł
- ?wynagrodzenie netto:?1948,15 zł
Po zakończeniu roku pracownik ma obowiązek wykazać uzyskany dochód w zeznaniu podatkowym, które musi złożyć w urzędzie skarbowym właściwym dla swojego miejsca zamieszkania. Ma na to czas do 30 kwietnia następnego roku po roku podatkowym.
Gdy trzeba wyjechać do pracy
Może się także zdarzyć, że podatnik wyjedzie z Polski ?i świadczy pracę za granicą, uzyskując wynagrodzenie ?w walucie obcej, np. w euro.
W takim przypadku po powrocie do kraju podatnik musi wykazać osiągnięty za granicą dochód w zeznaniu podatkowym PIT-36 oraz ?w załączniku do zeznania PIT/ZG. Ma na to czas także do 30 kwietnia następnego roku po roku, w którym uzyskał dochody.
Przykład
Pani Ewelina Wiśniewska, zamieszkała na stałe w Polsce, zawarła umowę o pracę na okres jednego roku z firmą holenderską z siedzibą ?w Holandii w celu wykonywania usług informatycznych. Praca jest wykonywana w Holandii ?i wynagrodzenie jest wypłacane w Holandii w euro. Podatek ?i składki są płacone za granicą. Czy pani Ewelina musi uzyskany dochód z Holandii rozliczyć ?w Polsce?
W celu uniknięcia podwójnego opodatkowania w Polsce ?i w Holandii dla obliczenia podatku pani Ewelina musi zastosować metodę proporcjonalnego odliczenia. Metoda ta wynika z art. 23 ust. 5 lit. a) ww. konwencji polsko-holenderskiej. Polega ona na tym, że jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce osiąga dochód, który zgodnie ?z postanowieniami tej ?konwencji może być opodatkowany w Niderlandach, to Rzeczpospolita Polska zezwoli na odliczenie ?od podatku od dochodu tej osoby kwoty równej podatkowi od dochodu zapłaconego ?w Niderlandach. Takie odliczenie nie może jednak przekroczyć tej części podatku od dochodu, jaka została obliczona przed dokonaniem odliczenia i która odpowiada tej części dochodu, która może być opodatkowana w Niderlandach.
A więc metoda ta oznacza, ?że dochód osiągany za granicą jest opodatkowany w Polsce, ?ale od podatku należnego ?w Polsce naliczonego od całości dochodów należy odliczyć podatek zapłacony za granicą. Podatek zapłacony ?od dochodów za granicą ?może być odliczony ?w wysokości podatku, ?jaki byłby zapłacony z tego tytułu w Polsce.
Należy uwzględnić diety
W celu obliczenia dochodu przychód z zagranicy należy pomniejszyć o kwotę odpowiadającą 30 proc. równowartości diety z tytułu podróży służbowej za granicą za każdy dzień pobytu pracownika za granicą, w którym pracownik pozostawał w stosunku pracy. Na ten temat pisaliśmy w „Prawie ?i Praktyce" z 22 stycznia, ?str. >D5.
Przychody pomniejszone ?o diety należy przeliczyć na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu.
Od przychodu obliczonego w ten sposób należy odjąć zryczałtowane koszty uzyskania przychodów. Dochód ulega również obniżeniu o zapłacone za granicą składki na ubezpieczenie społeczne.
Podatek dochodowy należy obniżyć o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłacone do zagranicznych systemów ubezpieczenia zdrowotnego w wysokości 7,75 proc. podstawy wymiaru składki.
Ulga abolicyjna
Przy metodzie proporcjonalnego odliczenia pracownik może skorzystać z tzw. ulgi abolicyjnej określonej ?w art. 27g ustawy o PIT. Polega ona na tym, że podatnik ma prawo odliczyć od podatku pomniejszonego o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne różnicę między podatkiem obliczonym zgodnie z metodą odliczenia proporcjonalnego a kwotą podatku obliczonego za ten rok podatkowy przy zastosowaniu do tych dochodów metody wyłączenia z progresją.
Metoda wyłączenia z progresją polega na tym, że w Polsce wyłącza się z podstawy opodatkowania dochód osiągnięty za granicą, ale dla ustalenia stawki podatku od dochodu – osiągniętego w Polsce – stosuje się stawkę podatku właściwą dla całego dochodu, tzn. łącznie z dochodem osiągniętym za granicą.
Przykład
Założenia:
- ?dochód uzyskany w Polsce ?20 000 zł
- ?dochód uzyskany za granicą?30 000 zł
Łączny dochód wynosi zatem?50 000 zł
Podatek od całości dochodu obliczony według skali z art. 27 ust. 1 ustawy o PIT wynosi 8443,98 zł.
Stopa procentowa podatku 8443,98 : 30 000 x 100 ?= 28,14 proc.
Podatek do zapłacenia ?w Polsce 28,14 proc. ?x 20 000 zł = 5628 zł minus zaliczki zapłacone w Polsce.
Co mówi konwencja polsko-angielska
Zgodnie z art. 14, z zastrzeżeniem postanowień artykułów 15, 17, 18 i 19 niniejszej Konwencji, pensje, płace i inne podobne wynagrodzenia, które osoba mająca miejsce zamieszkania w umawiającym się państwie otrzymuje ?za pracę najemną, podlegają opodatkowaniu tylko w tym państwie, chyba że praca wykonywana jest w drugim umawiającym się państwie. Jeżeli praca jest tam wykonywana, to otrzymywane za nią wynagrodzenie może być opodatkowane w tym drugim państwie.
2. Bez względu na postanowienia ustępu 1 niniejszego artykułu wynagrodzenie, jakie osoba mająca miejsce zamieszkania w umawiającym się państwie otrzymuje ?za pracę najemną, wykonywaną w drugim umawiającym się państwie, podlega opodatkowaniu tylko w pierwszym wymienionym państwie, jeżeli:
a) odbiorca przebywa w drugim państwie przez okres ?lub okresy nieprzekraczające łącznie 183 dni w okresie dwunastu miesięcy rozpoczynającym się lub kończącym ?w danym roku podatkowym i
b) wynagrodzenie jest wypłacane przez pracodawcę lub ?w imieniu pracodawcy, który nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w drugim państwie, i
c) wynagrodzenie nie jest ponoszone przez zakład, który pracodawca posiada w drugim państwie.
