Sporządzenie na koniec roku podatkowego spisu z natury jest obowiązkiem podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów. Jest jednocześnie pierwszym krokiem koniecznym dla właściwego ustalenia osiągniętego przez nich dochodu, a tym samym wartości należnego podatku dochodowego za dany rok podatkowy.

Sporządzenie remanentu można podzielić na dwa etapy. W pierwszej kolejności konieczne jest ustalenie ilości posiadanych przez podatnika składników majątku obejmowanych spisem z natury. W drugiej następuje wyliczenie jego wartości, dla której ustalenia trzeba wycenić poszczególne pozycje inwentaryzacji.

Zgodnie z rozporządzeniem ministra finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów spis z natury powinien zostać wyceniony nie później niż w ciągu 14 dni, licząc od dnia jego zakończenia. Jak natomiast pisaliśmy przed tygodniem, spis należy sporządzić na koniec roku podatkowego. Wyceniając składniki majątku objęte spisem, trzeba pamiętać ?o obowiązujących metodach wyceny. I tak, przykładowo, zgodnie z § 29 ww. rozporządzenia:

Uwaga!

Wycenie nie podlegają znajdujące się w zakładzie podatnika towary obce, które wykazuje się w spisie z natury jedynie w ujęciu ilościowym wraz z adnotacją, czyją stanowią własność.

Podstawowe reguły wyceniania poszczególnych elementów spisu z natury nie sprawiają podatnikom większych trudności, bowiem są stosowane od wielu lat. Nowością są jednak regulacje nakazujące pomniejszenie wartości inwentaryzacji. Otóż, w wyniku wprowadzenia w 2013 roku przepisów dotyczących korekty kosztów, obliczając wartość spisu z natury, podatnicy są obowiązani do zmniejszenia tej wartości o kwotę, którą zmniejszyli koszty podatkowe bądź odpowiednio zwiększyli przychody. Dzieje się tak, jeżeli zmniejszenie kosztów (zwiększenie przychodów) było związane z zaliczeniem w ich ciężar niezapłaconych w przewidzianym terminie zakupów dotyczących składników obejmowanych spisem z natury. Dotyczy to zatem towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych ?i pomocniczych, a także produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów objętych spisem. W efekcie, pomniejszenia wartości spisu z natury dokonuje się o tę część kwoty zmniejszenia kosztów, która przypada na składniki objęte inwentaryzacją.

Jeżeli jednak wycena tych elementów remanentu została dokonana na podstawie innego przewidzianego przepisami kryterium niż cena zakupu, nabycia lub koszt wytworzenia, to wartość pomniejszenia spisu ?z natury nie może przekroczyć wartości wyceny. Regulacji dotyczących pomniejszania wartości spisu z natury nie stosuje się, jeżeli przed sporządzeniem spisu z natury podatnik dokonał korekty kosztów zgodnie z art. 24 d ustawy o PIT.

Autor jest doradcą podatkowym