Karę porządkową w postępowaniu podatkowym można uchylić

- Organ podatkowy wydał postanowienie, którym nałożył na mnie karę porządkową. Chodziło o to, że z powodu niezaplanowanego wyjazdu służbowego nie zdążyłem na czas i pracownice skarbówki nie mogły dokonać oględzin lokalu, który użytkuję na potrzeby prowadzonej przeze mnie działalności gospodarczej. Dodam, że jest to częściowo lokal użytkowy, a częściowo mieszkalny, ale mimo to nie było nikogo, więc nie można było przeprowadzić tych oględzin. Z tego tytułu nałożono na mnie karę, ale moje niestawiennictwo nie wynikało ze złej woli, tylko z konieczności zastępstwa chorego kierowcy. W jaki sposób można uchyli tę karę? Czy wystarczy mój wniosek? – pyta czytelnik.

Jednym z uprawnień przysługujących organowi podatkowemu jest możliwość uchylenia kary porządkowej nałożonej na podatnika.

Artykuł 262 § 6 ordynacji podatkowej (dalej: o.p.) uprawnia bowiem organy podatkowe do uchylenia postanowienia nakładającego karę porządkową nałożoną z powodu niestawiennictwa czy niewykonania pewnych obowiązków przez podatnika. Jednak organ podatkowy nie zrobi tego bez wniosku podatnika i bez istotnego usprawiedliwienia po stronie ukaranego. Zgodnie bowiem z tym przepisem organ podatkowy, który nałożył karę porządkową, może – na wniosek ukaranego złożony w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia o nałożeniu kary porządkowej – uznać niestawiennictwo za usprawiedliwione i uchylić postanowienie nakładające karę.

Trzy przesłanki

Podatnik, na którego organ podatkowy nałożył karę porządkową, aby w sposób skuteczny mógł się ubiegać o jej uchylenie, powinien spełnić poniższe przesłanki określone w przepisach prawa podatkowego.

1. Podatnik powinien złożyć wniosek o uchylenie nałożonej kary.

2. Wniosek należy złożyć w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia o na- łożeniu kary porządkowej.

3. We wniosku należy wskazać okoliczności uzasadniające niestawiennictwo, a więc powód niewypełnienia obowiązku wraz z dowodami potwierdzającymi podniesione okoliczności. Przy czym chodzi o okoliczności, które nie są znane organowi podatkowemu w chwili nakładania kary.

Trzeba usprawiedliwić

Aby organ podatkowy mógł pozytywnie ustosunkować się do wniosku podatnika o uchylenie kary porządkowej:

- musi mieć dowody, które pozwolą mu na stwierdzenie, że podatnik dopełnił czynności, aby spełnić obowiązek stawiennictwa,

- niestawiennictwo wynikło z okoliczności niezależnych od niego.

Podatnik powinien więc usprawiedliwić niewykonanie nałożonego na niego obowiązku. W ten sposób wskaże okoliczności istotne dla wymierzenia kary porządkowej, dzięki którym organ podatkowy będzie mógł uwzględnić wniosek o uchylenie kary. Aby jednak mógł uwzględnić taki wniosek, okoliczności usprawiedliwiające niestawiennictwo nie powinny być znane organowi podatkowemu w chwili nakładania kary (wyrok WSA w Gdańsku z 23 mar- ca 2011 r., I SA/Gd 1312/10).

Przykład

Organ podatkowy I instancji wszczął 1 sierpnia 2013 r. postępowanie w sprawie określenia wysokości zobowiązania podatkowego za lata 2010–2011. Jednocześnie organ podatkowy na podstawie art. 155 § 1 ordynacji podatkowej pismem z 9 sierpnia 2013 r. wezwał podatnika Mariana Wiśniewskiego do wskazania danych zawartych w załączonym wzorze informacji o nieruchomościach i obiektach budowlanych będących przedmiotem opodatkowania w sprawie. W wezwaniu zastrzeżono 7-dniowy termin do udzielenia przez pana Mariana odpowiedzi. Określono także skutki prawne niezastosowania się do wezwania, polegające na nałożeniu kary na podstawie art. 262 § 1 o.p. Pan Marian nie wykonał wezwania, w związku z czym organ I instancji nałożył na niego karę porządkową, uzasadniając jej wysokość prawdopodobną kwotą podatku za lata objęte postępowaniem.

Ważne dowody

Składając wniosek o uchylenie kary porządkowej na podstawie art. 262 § 6 o.p. podatnik nie może kwestionować samej zasadności jej nałożenia i tym samym podnosić zarzutów przeciwko nałożeniu tej kary. W tym trybie podatnik musi argumentować na rzecz zasadności twierdzenia o zaistnieniu okoliczności, które usprawiedliwiają niewykonanie nałożonego przez organ podatkowy obowiązku (wyrok WSA we Wrocławiu z 16 lipca 2013 r., I SA/Wr 536/13). Podatnik musi więc przedstawić dowody, które pozwolą organowi na pozytywne rozpatrzenie wniosku.