Specyfika akcyzy polega na tym, że ustawodawca przewidział dość szeroką gamę zwolnień od tego podatku (oczywiście zazwyczaj po spełnieniu wielu wymogów). Do najczęściej stosowanych zwolnień od akcyzy należy zwolnienie przewidziane dla olejów smarowych.
W obecnym stanie prawnym zwolnienie od akcyzy dla olejów smarowych i pozostałych olejów wynika z § 6 pkt 2 rozporządzenia ministra finansów z 8 lutego 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego (DzU z 2013 r., poz. 212, dalej: rozporządzenie w sprawie zwolnień). Może ono być zastosowane:
- do olejów smarowych i pozostałych olejów o kodach CN od 2710 19 71 do 2710 19 83, oraz
- do olejów smarowych i pozostałych olejów o kodach CN od 2710 19 87 do 2710 19 99. Zastosowanie zwolnienia od akcyzy oznacza, że przedsiębiorca nie musi płacić akcyzy od wyrobów objętych tym zwolnieniem.
Na określone cele
Zwolnienie przysługuje tylko wtedy, gdy oleje są zużywane na określone cele traktowane jako objęte zwolnieniem. Dlatego też omawiane zwolnienie ma charakter zwolnienia ze względu na przeznaczenie. W przypadku olejów smarowych i pozostałych olejów (zwanych dalej „olejami smarowymi") prawodawca wskazuje, które sposoby ich wykorzystania nie są objęte zwolnieniem. Oznacza to więc, że wszystkie inne przypadki użycia olejów smarowych niż te wskazane w § 6 pkt 2 rozporządzenia w sprawie zwolnień dają prawo do zwolnienia >patrz tabela.
Mając na uwadze wskazane w tabeli cele nieobjęte zwolnieniem należy przyjąć, że zwolnienie od akcyzy przewidziane do olejów smarowych może być przykładowo zastosowane w przypadkach, w których oleje te są wykorzystywane jako: oleje hydrauliczne, oleje przekładniowe (np. w skrzyniach biegów), oleje służące do smarowania wszelkich maszyn i urządzeń niebędących silnikami.
Podmiot zużywający
Podmiot zużywający oleje smarowe na cele objęte zwolnieniem to podmiot mający miejsce zamieszkania, siedzibę lub miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, który wyroby akcyzowe objęte zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie zużywa na cele uprawniające do zwolnienia (art. 2 ust. 1 pkt 22 lit. a ustawy o podatku akcyzowym).
Przykład
KTO JEST PODMIOTEM ZUŻYWAJĄCYM
Firma A z siedzibą w Krakowie spełnia wszystkie przewidziane przepisami warunki zwolnienia i dokonuje zużycia oleju o kodzie CN 2710 19 99 do smarowania elementów maszyny służącej do produkcji detali metalowych. Firma A jest podmiotem zużywającym na gruncie ustawy o podatku akcyzowym.
Podmiot zużywający oleje smarowe objęte omawianym zwolnieniem powinien pamiętać o konieczności spełnienia wielu warunków.
Przede wszystkim, podmiot zużywający oleje smarowe na cele uprawniające do zwolnienia, powinien zarejestrować się jako podatnik podatku akcyzowego. Rejestracji powinien dokonać przed wykonaniem pierwszej czynności z wykorzystaniem wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie (art. 16 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym). W tym celu musi złożyć zgłoszenie rejestracyjne na formularzu AKC-R, stanowiącym załącznik nr 1 do rozporządzenia ministra finansów z 28 grudnia 2012 r. w sprawie wzorów dokumentów związanych z rejestracją w zakresie podatku akcyzowego (DzU z 2012 r., poz. 1532).
Podmiot zamierzający zużywać oleje powinien przedstawić dostawcy pisemne potwierdzenie rejestracji jako podatnik podatku akcyzowego na formularzu AKC-PR (art. 32 ust. 6 ustawy o podatku akcyzowym).
Dostarczane lub importowane
Oleje smarowe objęte zwolnieniem mogą być dostarczane do podmiotu zużywającego w sposób opisany w art. 32 ust. 3 pkt 1, 3 i 5, a więc:
- ze składu podatkowego na terytorium kraju lub
- od podmiotu pośredniczącego, lub
- z magazynu zarejestrowanego odbiorcy.
Podmiot zużywający może również samodzielnie importować oleje smarowe, pozostałe oleje. Wynika to z art. 32 ust. 3 pkt 7 ustawy o podatku akcyzowym.
Najczęściej podmioty zużywające oleje smarowe na cele objęte zwolnieniem kupują je od krajowych dostawców. W takim przypadku, dostawca olejów smarowych (podmiot prowadzący skład podatkowy lub podmiot pośredniczący lub zarejestrowany odbiorca) obowiązany będzie wystawić dokument dostawy i dołączyć go do przemieszczanych olejów smarowych (art. 32 ust. 5 pkt 2 ustawy o podatku akcyzowym).
Po otrzymaniu przesyłki podmiot zużywający musi potwierdzić ten dokument (art. 32 ust. 11 ustawy). Pierwszy egzemplarz otrzymanego dokumentu dostawy jest zatrzymywany przez podmiot zużywający i powinien być przechowywany przez co najmniej pięć lat (licząc od końca roku, w którym został potwierdzony), a drugi egzemplarz, zawierający potwierdzenie, powinien być zwrócony do dostawcy.
Zwolnienie nie zawsze się opłaca
Przed podjęciem decyzji, czy warto korzystać ze zwolnienia od akcyzy należy przede wszystkim ustalić jej stawkę dla nabywanych wyrobów akcyzowych.
Może się bowiem okazać, że jeżeli dany podmiot nabywa niewielką ilość wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem, to wówczas bardziej celowe będzie nabycie wyrobów z akcyzą zapłaconą niż ponoszenie kosztów administracyjnych związanych z koniecznością spełnienia licznych warunków przewidzianych dla zwolnienia.
Jaka stawka
Stawka akcyzy dla olejów smarowych i pozostałych olejów została określona w art. 89 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku akcyzowym. Dla olejów smarowych oraz pozostałych olejów o kodach CN od 2710 19 71 do 2710 19 99 wynosi ona 1180 zł/1000 litrów.
Przy czym należy pamiętać, że ta stawka akcyzy nie ma zastosowania do wyrobów o kodzie CN 2710 19 85 (oleje białe, parafina ciekła) oraz smarów plastycznych zaliczanych do kodu CN 2710 19 99.