- Po kontroli wszczęto w naszej spółce postępowanie podatkowe. Urząd skarbowy zakwestionował niektóre faktury i uznał, że są to tzw. puste faktury, które mają służyć wyłudzaniu zwrotu VAT. Wiem, że jeden z moich kontrahentów otrzymał korzystny dla siebie wyrok sądowy w zakresie zarzutu udziału w obrocie pustymi fakturami. Czy w postępowaniu, jakie się toczy przeciwko mojej firmie, można wykorzystać informacje z postępowania karnego dotyczącego mojego kontrahenta, z którym mam umowę? Czy mogę powołać świadka, który zeznawał w tamtym postępowaniu? – pyta czytelnik.

Tak.

Organ podatkowy powinien w sposób wyczerpujący zgromadzić materiał dowodowy w sprawie. Powinien bowiem wykorzystać wszystkie możliwości dowodowe zmierzające do ustalenia rzeczywistego przebiegu zdarzeń gospodarczych. Podatnik może zatem wnioskować o przesłuchanie w charakterze świadka osoby, która zeznawała w innym postępowaniu (karnym) na okoliczności związane z sytuacją podatnika.

Urząd skarbowy ma obowiązek dążyć, aby materiał był zupełny. Udowodniony stan faktyczny ma stanowić pełną, spójną i logiczną całość. Organ, rozpatrując materiał dowodowy, nie może więc pominąć żadnego dowodu. Mogłoby to bowiem nasuwać wątpliwości co do zgodności z rzeczywistością ustalonego stanu faktycznego oraz co do trafności oceny innych dowodów (wyrok NSA z 15 grudnia 1995 r., SA/Lu 507/95).

Przepisy ordynacji podatkowej (m.in. art. 120, art. 122 czy art. 187 § 1) wyraźnie wskazują, że postępowanie dowodowe należy przeprowadzić w sposób kompletny, w celu doprowadzenia do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego, a więc i oparcia rozstrzygnięcia na dowodach pośrednich, które zostały zgromadzone w toku innych postępowań. Wynika z tego, że w toku postępowania organy podatkowe powinny podjąć wszelkie niezbędne działania w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego, a więc m.in. rozpatrzyć wyczerpująco zgromadzony materiał dowodowy.

Stan faktyczny ustalony prawidłowo i na podstawie prawidłowo przeprowadzonych i rozpatrzonych dowodów, a także w zgodzie z wymogami formalnymi, daje dopiero podstawy do rozpatrzenia prawidłowości zastosowania przepisów prawa materialnego (wyrok WSA w Poznaniu z 26 września 2012 r., I SA/Po 833/11).

Aby zrealizować te cele, organ podatkowy powinien dopuścić dowody, w tym z ksiąg podatkowych, z dokumentów, z zeznań świadków, z przesłuchania strony i z dokumentów znajdujących się w aktach innych postępowań podatkowych czy karnych (mających związek ze sprawą). Dokonując zaś wszechstronnej oceny dowodów, należy dokonać ustaleń w sposób obiektywny, logiczny i przy wykorzystaniu wiedzy w zakresie prawa podatkowego i rachunkowości (wyrok WSA w Poznaniu z 5 kwietnia 2011 r., I SA/Po 941/ 10).

Oznacza to, że organ podatkowy w ocenie materiału dowodowego nie jest skrępowany żadnymi regułami dowodowymi, a ocena musi być dokonana z uwzględnieniem norm prawa procesowego i reguł.

Organy podatkowe mogą posłużyć się nie tylko dowodami zebranymi w toku innych postępowań podatkowych, ale również dowodami zebranymi przez organy ścigania i dokonywać ich oceny na równi z innymi dowodami.

Przykład

ZASTOSOWANIE MATERIAŁÓW Z INNEGO POSTĘPOWANIA

Przy wydawaniu decyzji podatkowej, dotyczącej określenia zobowiązania spółki XYZ w podatku od towarów i usług za listopad 2011 r., naczelnik Urzędu Skarbowego w Pile postanowieniem z 2 stycznia 2013 r. (PP-I/332-241/12/JJ) włączył do akt prowadzonego postępowania materiał dowodowy zgromadzony przez urząd kontroli skarbowej.

W postanowieniu naczelnik urzędu skarbowego wskazał, że włączenie to dotyczy dowodów zgromadzonych w toku postępowania kontrolnego przeprowadzonego wobec spółki XYZ w zakresie podatku dochodowego za 2011 rok oraz podatku od towarów i usług za listopad i grudzień 2011 roku.

Takie dowody powinny zaś być włączone do postępowania podatkowego podatnika i jako takie podlegają ocenie łącznie z innymi dowodami zgromadzonymi w sprawie. Dowodem w sprawie mogą być zeznania i wyjaśnienia złożone w toku innych postępowań. Stanowią one w postępowaniu podatkowym dowód podlegający, jak każdy inny legalny dowód, swobodnej ocenie organu.

Brak jest bowiem podstaw prawnych do przyjęcia, żeby dowody w postaci zeznań i wyjaśnień złożonych w trakcie innych postępowań musiały zostać przez organy podatkowe powtórzone. Wykorzystanie zebranych w toku innych postępowań podatkowych i postępowań karnych dowodów do dokonania ustaleń faktycznych następuje na podstawie przepisów i w granicach prawa (wyrok WSA w Poznaniu z 4 stycznia 2013 r., I SA/Po 681/12).