Wydatki na zakup kas fiskalnych podatnik odliczy tylko raz

Coraz więcej podatników VAT traci przywilej zwolnienia z obowiązku posiadania kas fiskalnych. Lepiej już nie będzie. Limit obrotu, który przesądza o tym, czy podatnik musi mieć kasę, został w tym roku drastycznie zmniejszony – z 40 tys. zł do zaledwie 20 tys. zł.

Jakby tego było mało, Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził właśnie bardzo restrykcyjne podejście do ulgi związanej z zakupem kasy.

Jednorazowy bonus

NSA (sygn. akt I FSK 494/12) orzekł, że częściowy zwrot wydatków poczynionych na nabycie kasy fiskalnej przysługuje tylko przy pierwszym ich zaprowadzeniu. Jeśli więc po jakimś czasie okaże się, że zamiast np. dwóch kas podatnik powinien mieć trzy, z ulgi na zakup trzeciej już nie skorzysta.

Niekorzystny wyrok dotyczył zakładu opieki zdrowotnej. We wniosku o interpretację ZOZ wyjaśnił, że od 1 maja 2011 r. usługi ochrony zdrowia świadczone na rzecz osób fizycznych muszą być ewidencjonowane na kasie rejestrującej. Zapytał, czy przy nabyciu sześciu kas będzie mógł skorzystać z ulgi.

Fiskus odpowiedział, że nie. Dlaczego? Okazało się, że ZOZ poza świadczeniami medycznymi prowadzi jeszcze stołówkę zewnętrzną, sklep zielarsko -medyczny oraz świadczy usługi zakwaterowania. W wymienionych punktach musiał już wcześniej zainstalować kasy fiskalne. Urzędnicy wyjaśnili, że odliczenie (ulga) przysługuje tylko przy zakupie kas, w związku z wypełnieniem powstającego po raz pierwszy u danego podatnika obowiązku ewidencjonowania. Zdaniem fiskusa ustawodawca przyznał ulgę tylko podatnikom, którzy wcześniej nie byli obowiązani do prowadzenia ewidencji za pomocą kas rejestrujących.

Z taką wykładnią nie zgodził się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie. Stwierdził, że podatnik ma prawo do odliczeń z tytułu zakupu każdej z kas zgłoszonych na dzień rozpoczęcia ewidencjonowania. Na poparcie swojego stanowiska wskazał na korzystny dla przedsiębiorców wyrok NSA z 23 lipca 2009 r. (I FSK 1910/08).

Ostatecznie jednak szala zwycięstwa przechyliła się na stronę fiskusa. NSA nie zaprzeczał, że w jego orzecznictwie pojawił się pogląd korzystny dla podatników. Ten skład orzekający opowiedział się jednak za bardzo restrykcyjną wykładnią odliczenia wydatków na zakup kasy.

– Wszelkie ulgi trzeba interpretować ściśle. Dlatego wykładnia organu podatkowego jest prawidłowa – wyjaśnił sędzia NSA Sylwester Marciniak.

– Zgadzam się z wyrokiem NSA, choć zaprezentowana wykładnia art. 111 ust. 4 ustawy o VAT jest dla podatników niekorzystna – mówi Tomasz Siennicki, doradca podatkowy, partner w kancelarii KNDP Kolibski, Nikończyk, Dec & Partnerzy.

Zmiany są potrzebne

Eksperci namawiają jednak do zmiany przepisów. W ocenie Tomasza Siennickiego są one niekorzystne dla podatników wykonujących głównie działalność gospodarczą zwolnioną z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kas fiskalnych, którzy jednak mają choć jedną kasę ze względu na niewielką sprzedaż podlegającą ewidencjonowaniu. W takiej sytuacji podatnik nie ma prawa do ulgi, nawet jeśli na skutek zmian przepisów zostanie objęty obowiązkiem ewidencji na kasie całości obrotów. Podobnego zdania jest Adam Bartosiewicz, doradca podatkowy, wspólnik w kancelarii EOL. Jego zdaniem to niesprawiedliwe, że otwierając nowy punkt, podatnik nie ma prawa do odliczenia. Dlatego ustawodawca powinien zastanowić się nad zmianą przepisów o uldze na zakup kas.

Wyrok jest prawomocny.

Co mówią przepisy ustawy o VAT

Zasady korzystania z preferencji Zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy o VAT obowiązek prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących ciąży na podatnikach dokonujących sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. W ustępie 4 tego przepisu ustawodawca wprowadził ulgę związaną z obowiązkiem zaprowadzenia kasy. Przepis mówi, że podatnicy, którzy rozpoczną ewidencjonowanie obrotu i kwot podatku należnego w obowiązujących terminach, mogą odliczyć od tego podatku kwotę wydatkowaną na zakup kasy w wysokości 90 proc. jej ceny zakupu (bez podatku), nie więcej jednak niż 700 zł. Ulga dotyczy każdej z kas rejestrujących zgłoszonych na dzień rozpoczęcia (powstania obowiązku) ewidencjonowania. Szczegółowe zasady korzystania z odliczenia regulują dodatkowo przepisy wykonawcze.