Opłaca się wpłacać zaliczki na PIT w uproszczonej formie

Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą mogą wybrać wpłacanie zaliczek miesięcznych w 2013 r. w uproszczonej formie w wysokości 1/12 kwoty podatku obliczonego według skali podatkowej od dochodu wykazanego w zeznaniu rocznym złożonym w roku poprzedzającym rok 2013 r.

Kwotę uproszczonej zaliczki oblicza się zatem na podstawie dochodu wykazanego w zeznaniu rocznym za 2011 r. W 2012 r. (czyli w roku poprzedzającym 2013 r.) składane było bowiem zeznanie za 2011 r.

Jeżeli w zeznaniu tym podatnicy nie wykazali dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej albo wykazali dochód w wysokości nieprzekraczającej kwoty powodującej obowiązek zapłaty podatku, wynikającej z pierwszego przedziału skali podatkowej (3091 zł), to 1/12 kwoty uproszczonej zaliczki podatnicy ci mogą obliczyć od dochodu wykazanego w zeznaniu za 2010 r.

Jeżeli jednak i w tym zeznaniu podatnicy nie wykazali dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej albo wykazali dochód z tego źródła w wysokości nieprzekraczającej kwoty 3091 zł, to nie są możliwe wpłaty zaliczek w uproszczonej formie.

Podatnicy opodatkowani podatkiem liniowym według 19 proc. stawki, wybierając uproszczoną formę wpłacania zaliczek, obliczają je od dochodu za 2011 r. (ewentualnie za 2010 r., gdy spełnione są ku temu warunki), przy zastosowaniu stawki podatku w wysokości 19 proc.

Kwotę uproszczonej zaliczki zmniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, zapłaconej w danym miesiącu przez podatnika. Odliczenie to nie może przekroczyć 7,75 proc. podstawy wymiaru tej składki.

Trzeba zawiadomić organ

Podatnicy, którzy wybiorą uproszczoną formę wpłacania zaliczek, są obowiązani do 20 lu- tego roku podatkowego, w którym po raz pierwszy wybrali tę formę wpłacania zaliczek, zawiadomić o tym w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego. A zatem pisemne zawiadomienie o wyborze tej formy wpłacania zaliczek na 2013 r. podatnicy muszą złożyć w urzędzie skarbowym do 20 lutego 2013 r.

Podatnicy ci muszą stosować uproszczoną formę wpłacania zaliczek przez cały 2013 r. Powinni wpłacać zaliczki w terminach do 20 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Oczywiście muszą dokonać rozliczenia podatku za 2013 r. w zeznaniu rocznym składanym do 30 kwietnia 2014 r.

Złożone raz zawiadomienie o wyborze uproszczonej formy wpłacania zaliczek dotyczy również lat następnych, chyba że podatnik, w terminie do 20 lutego roku podatkowego, zawiadomi w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z uproszczonej formy wpłacania zaliczek. A zatem podatnik, wybierając uproszczoną formę wpłacania zaliczek na 2013 r., może z niej zrezygnować już w 2014 r. składając pisemne zawiadomienie w tej sprawie do 20 lu- tego 2014 r.

Skutki korekty zeznania rocznego

Jeżeli podatnik złoży korektę zeznania rocznego powodującą zmianę wysokości podstawy obliczenia miesięcznych zaliczek wpłacanych w uproszczonej formie, to kwota tych zaliczek:

Wyboru uproszczonego wpłacania zaliczek nie mogą dokonać podatnicy, którzy po raz pierwszy podejmą działalność w 2013 r. albo podjęli ją w 2012 r.

1) ulega zwiększeniu lub zmniejszeniu, odpowiednio do zmiany wysokości podstawy ich obliczenia – jeżeli zeznanie korygujące zostało złożone w urzędzie skarbowym do końca roku poprzedzającego rok, za który zaliczki są płacone w uproszczonej formie;

2) ulega zwiększeniu lub zmniejszeniu począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym została złożona korekta, odpowiednio do zmiany wysokości podstawy ich obliczenia – jeżeli zeznanie korygujące zostało złożone w roku, za który zaliczki są płacone w uproszczonej formie;

3) nie zmienia się – jeżeli zeznanie korygujące zostało złożone w terminie późniejszym niż wymienione w pkt. 1 i 2.

Zasady te mają również zastosowanie w przypadku gdy właściwy organ podatkowy lub właściwy organ kontroli skarbowej stwierdzi inną wysokość dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej niż wysokość dochodu z tej działalności wykazana w zeznaniu albo w zeznaniu korygującym.

Będzie to miało miejsce w sytuacji gdy organ podatkowy (organ kontroli skarbowej) wyda decyzję określającą należny podatek dochodowy w wysokości innej niż była wykazana w zeznaniu albo w zeznaniu korygującym.

Chodzi tu o decyzję ostateczną. A zatem o decyzję organu pierwszej instancji (naczelnika urzędu skarbowego albo dyrektora urzędu kontroli skarbowej), gdy podatnik nie będzie wnosił od niej odwołania albo o decyzję organu podatkowego drugiej instancji (dyrektora izby skarbowej), gdy podatnik wniesie odwołanie od decyzji urzędu skarbowego czy decyzji dyrektora urzędu kontroli skarbowej.

Warto zauważyć że podatnik w takiej sytuacji nie musi wpłacać różnicy od zaliczek (ani odsetek za zwłokę) zapłaconych w formie uproszczonej od początku roku do miesiąca złożenia korekty zeznania zwiększającego podstawę opodatkowania czy też otrzymania ostatecznej decyzji określającej wyższy należny podatek wynikający z zeznania lub jego korekty.

Gdy firma coraz lepiej prosperuje

Niewątpliwie uproszczona forma wpłacania zaliczek będzie korzystna dla podatników których dochody wzrastają z roku na rok. W 2013 r. będą oni bowiem płacili podatek od dochodu na poziomie roku 2011 r. Wpłacając niższe zaliczki w uproszczonej formie podatnik może zatem w 2013 r. niejako kredytować się podatkiem.

Przykład

Pan Edward Wiśniewski prowadzi indywidualną działalność gospodarczą w zakresie prac remontowo-budowlanych. Z roku na rok przybywa mu zleceń. Rozlicza się na zasadach ogólnych. Za 2011 r. uzyskał dochód w wysokości 60 000 zł Za 2012 r. uzyskał już dochód 90 000 zł.

Załóżmy że za 2013 r. pan Edward uzyska dochód 120 000 zł. Jeżeli wybierze uproszczoną formę wpłacania zaliczek, to jego zaliczka miesięczna będzie obliczana od dochodu w wysokości 60 000 zł. Obliczona w oparciu o skalę podat- kową wyniesie ona (60 000 zł x 18 proc.– 556,02 zł): 12 = 853,67 zł.

Pomniejszy ją o zapłaconą w danym miesiącu składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Odliczenie to nie może przekroczyć 7,75 proc. podstawy wymiaru tej składki. Gdyby pan Edward nie wybrał tej uproszczonej formy wpłacania zaliczek, to musiałby wpłacać zaliczki od przeciętnie dwukrotnie wyższych dochodów w 2013 r. Przy obliczaniu zaliczek w trakcie roku musiałby też uwzględniać wyższy próg podatkowy.

Jeżeli w 2011 r. podatnik poniósł stratę albo osiągnął dochody poniżej kwoty 3 091 zł, to do obliczeń uproszczonej zaliczki przyjmie dochód za 2010 r.

Przykład

Pan Mikołaj Zieliński prowadzi działalność w zakresie produkcji artykułów spożywczych. Rozlicza się na zasadach ogólnych. Działalność rozpoczął w 2009 r. W 2010 r. uzyskał dochód w wysokości 48 000 zł.

Natomiast w 2011 r. poniósł stratę w wysokości 10 000 zł. Na stratę tę miały wpływ dokonane przez niego jednorazowe odpisy amortyzacyjne od zakupionych maszyn. Dzięki nowym maszynom w 2012 r. osiągnął dochód w wysokości 100 000 zł, a w 2013 r. dochód ten będzie jeszcze wyższy. Załóżmy, że wyniesie on 150 000 zł.

Wybierając uproszczoną formę wpłacania zaliczek pan Mikołaj będzie je jednak ustalał zaliczkę według dochodu z 2010 r. tj. obliczona w oparciu o skalę podatkową będzie ona wynosiła (48 000 zł x 18 proc.- 556,02 zł): 12 = 673,67 zł minus zapłacona w danym miesiącu składka na ubezpieczenie zdrowotne.

Pan Mikołaj będzie zatem wpłacał zaliczki na poziomie znacznie niższym, niż gdyby je wpłacał od ponad trzykrotnie wyższego dochodu uzyskiwanego w 2013 r. Ponadto przy obliczaniu zaliczek w trakcie roku musiałby uwzględniać wyższy próg podatkowy. Połowę straty za 2011 r. będzie mógł rozliczyć z zeznaniu składanym za 2013 r.

Jednorazowy zarobek

Wybór uproszczonej formy wpłacania zaliczek może być korzystny również wtedy, gdy podatnik spodziewa się w 2013 r. wysokiego jednorazowego dochodu np. ze sprzedaży nieruchomości wykorzystywanej w działalności gospodarczej

Co ciekawe, sprzedaż ta może mieć również miejsce przed podjęciem decyzji o wyborze uproszczonej formy wpłacania zaliczek, tj. również w okresie od 1 stycznia do 20 lutego 2013 r. Wówczas osiągnięty jednorazowy wysoki dochód będzie mógł być opodatkowany dopiero w momencie złożenia zeznania rocznego za 2013 r., czyli do 30 kwietnia 2014 r.

Przykład

Pani Ewelina Nowak płaci podatek dochodowy według 19 proc. liniowej stawki. W styczniu 2013 r. sprzedała jeden z posiadanych przez siebie budynków usługowo- -handlowych. Budynek ten był całkowicie zamortyzowany. Z tytułu tej sprzedaży pani Ewelina osiągnęła przychód w wysokości 1 000 000 zł.

Przychód ten zwiększyłby jej dochód za styczeń o kwotę 1 000 000 zł i musiałaby zapłacić z tego tytułu zaliczkę na podatek wyższą o 1 000 000 zł x 19 proc. = 190 000 zł. Wybór uproszczonej formy wpłacania zaliczek spowoduje że wpłaci zaliczkę za styczeń w wysokości ustalonej według jego dochodu za 2011 r.

Dochód ze sprzedaży budynku rozliczy natomiast dopiero w zeznaniu rocznym. W konsekwencji będzie mogła dysponować kwotą 190 000 zł aż do 30 kwietnia 2014 r.

Już samo ulokowanie tych pieniędzy na lokacie bankowej oprocentowanej na 6 proc. brutto rocznie (netto 4, 86 proc.) pozwoliłoby pani Ewelinie uzyskać dodatkowo kwotę 190 000 zł x 4,86 proc. = 9 234 zł. Składając pisemne zawiadomienie o rezygnacji z formy uproszczonego wpłacania zaliczek najpóźniej do 20 lutego 2015 r. pani Ewelina nie będzie już obliczała uproszczonych zaliczek od wysokich dochodów z 2013 r.

Korzystnie także dla wspólników

Jeżeli podatnik prowadził w 2011 r. indywidualną działalność gospodarczą, a w 2012 r. został wspólnikiem spółki osobowej np. spółki cywilnej albo zostanie wspólnikiem takiej spółki w 2013 r. i spodziewa się dochodów w 2013 r. z tej spółki, to również w związku z takim rozszerzeniem działalności gospodarczej wybór uproszczonej formy wpłacania zaliczek może być dla niego korzystny. Będzie on bowiem wpłacał zaliczki obliczone według dochodów z 2011 r., czyli gdy prowadził tylko indywidualną działalność gospodarczą.

Jak czytamy w postanowieniu Pierwszego Urzędu Skarbowego w Białymstoku z 12 lipca 2005 r. (RO-XV/443/PDOF/376/4/JS/05): „wybór uproszczonej formy wpłacania zaliczek na podatek dochodowy dotyczy bowiem rozliczania podatku dochodowego od wszelkich osiąganych w roku podatkowym dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, czy to prowadzonej samodzielnie, czy w formie spółki lub spółek niemających osobowości prawnej, czy też równocześnie w kilku różnych formach". W konsekwencji, pomimo dochodów osiąganych ze spółki w 2013 r., taki podatnik będzie wpłacał zaliczki w trakcie tego roku tak jakby nie osiągał tych dochodów.

Przykład

Pan Antoni Kawecki prowadził w 2011 r. indywidualną działalność gospodarczą. Osiągnął wówczas dochód z tej działalności w wysokości 120 000 zł.

Płaci podatek liniowy w wysokości 19 proc. Uproszczona zaliczka wynosi (120 000 zł x 19 proc.) : 12 = 1900 zł minus zapłacona w danym miesiącu składka na ubezpieczenie zdrowotne.

W styczniu 2013 r. pan Antoni został wspólnikiem spółki cywilnej, z której co miesiąc osiąga przeciętnie dochód w wysokości 6 000 zł. Pomimo zatem, że rozszerzył swoją działalność gospodarczą i osiąga nowe dochody, to i tak będzie płacił zaliczki obliczone według dochodów z 2011 r., gdy prowadził tylko indywidualną działalność gospodarczą Jego nowe dochody ze spółki nie będą miały zatem wpływu na płacone przez niego uproszczono zaliczki w 2013 r.

Oczywiście w zeznaniu rocznym składanym do 30 kwietnia 2014 r. pan Antoni będzie musiał rozliczyć wszystkie dochody z działalności gospodarczej w 2013 r., a zatem również i te ze spółki.

Ryzyko dopłaty

Dochody za 2013 r. będą musiały być rozliczone w zeznaniu rocznym składanym do 30 kwietnia 2014 r. Może wiązać się to wówczas z jednorazową zapłatą stosunkowo wysokiego podatku, jeżeli zaliczki wynikające z wpłat w trakcie roku w formie uproszczonej były niskie. Dlatego podatnik musi liczyć się z koniecznością posiadania środków finansowych na zapłatę tej różnicy.

Gdy nie ma dochodów...

Może się zdarzyć, że podatnik dokonana wyboru wpłat zaliczek w uproszczonej formie przewidując wyższe dochody za rok, w którym je będzie wpłacał, a jego przewidywania okażą się błędne i np. będzie ponosił w tym roku straty. Wówczas pomimo, że nie będzie osiągał dochodów, będzie musiał płacić zaliczki na podatek.

Może to być dla niego bardzo niekorzystne, ponieważ będzie się wiązało z koniecznością pozyskania środków na zapłatę zaliczek, pomimo trudniejszej sytuacji finansowej. Podobnie będzie, gdy podatnik pomimo przewidywań będzie uzyskiwał w 2013 r. znacznie niższe dochody niż za rok, na podstawie którego obliczył uproszczone zaliczki.

...możliwy jest zwrot nadwyżki

Warto tu jednak zauważyć, że na podstawie art. 77a ordynacji podatkowej organ podatkowy może, na wniosek podatnika, w przypadkach uzasadnionych jego ważnym interesem, dokonać zwrotu nadwyżki wpłaconych kwot zaliczek na podatek dochodowy. Nie istnieje tu ograniczenie mówiące, że taki wniosek nie może dotyczyć zaliczek wpłacanych w formie uproszczonej. A zatem można wniosek złożyć również w przypadku wpłacania takich zaliczek.

Potwierdza to postanowienie Urzędu Skarbowego w Wolsztynie z 10 maja 2006 r. (ZD-G/415-6/06; ZD-G/415-7/06). Czytamy w nim, że: „z art. 77a ordynacji podatkowej wynika, że decyzja organu podatkowego w tym zakresie uzależniona jest od stwierdzenia ważnego interesu podatnika podatku dochodowego, występującego z wnioskiem o zwrot nadwyżki wpłaconych kwot zaliczek.

Pojecie „ważny interes podatnika" nie zostało zdefiniowane przez ustawodawcę. Jego treść oceniana musi być zatem z uwzględnieniem konkretnych okoliczności w danej sprawie. Okoliczności te powinny zostać przywołane we wniosku podmiotu ubiegającego się o zwrot i powinny zostać poddane weryfikacji oraz ocenie organu podatkowego w trakcie prowadzonego postępowania.

Ustawodawca nie wprowadza jakichkolwiek ograniczeń, które nie pozwalałyby korzystać z regulacji, zawartej w art. 77a ordynacji podatkowej podatnikom, wpłacającym zaliczki miesięczne w uproszczonej formie".

Podobnie wypowiedziała się Izba Skarbowa w Poznaniu w interpretacji z 16 czerwca 2009 r. dotyczącej podatnika CIT (ILPB3/423-219/09-5/MC). Izba zwróciła w niej uwagę że „ustawodawca nie wprowadził jakichkolwiek ograniczeń, które nie pozwalałyby korzystać z regulacji, zawartej w art. 77a ordynacji podatkowej podatnikom, wpłacającym zaliczki miesięczne w uproszczonej formie. W związku z powyższym, podatnik korzystający z tej formy ma możliwość ubiegania się o zwrot nadwyżki wpłaconych kwot zaliczek na podatek dochodowy na podstawie art. 77a ustawy – Ordynacja podatkowa".

Musi być ważny interes

Taki wniosek musi być jednak uzasadniony ważnym interesem podatnika. Przepisy nie definiują jednak tego pojęcia. Według organów podatkowych przez "ważny interes podatnika" należy rozumieć nadzwyczajne zdarzenia i szczególne okoliczności osłabiające zdolności płatnicze podatnika takie jak długotrwała choroba podatnika lub członka jego rodziny, kradzież bądź utrata majątku z przyczyn niezawinionych.

Ważny interes podatnika wystąpi również, gdy po uiszczeniu podatku nie będzie on dysponował wraz z rodziną środkami na wyżywienie, utrzymanie mieszkania, zakup ubrań oraz inne niezbędne potrzeby życiowe". Takie stanowisko organów podatkowych zostało przedstawione m.in. w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 12 kwietnia 2012 r. (I SA/Po 802/11).

Niestety decyzja o dokonaniu takiego zwrotu przez urząd skarbowy ma w zasadzie charakter uznaniowy, co powoduje że urząd może nie wyrazić zgody na zwrot zaliczek mimo, że podatnik uzasadni swój ważny interes. Wówczas podatnik rozliczy nadpłatę dopiero w zeznaniu rocznym i otrzyma jej zwrot w terminie trzech miesięcy od złożenia tego zeznania. W takiej sytuacji dla podatnika najkorzystniej byłoby złożyć zeznanie jak najszybciej po 1 stycznia 2014 r.