Określenie stałego miejsca prowadzenia działalności ma duże znaczenie, kiedy trzeba ustalić miejsce opodatkowania usług. W zależności bowiem od tego, czy usługa jest świadczona na potrzeby siedziby działalności gospodarczej (w jednym państwie), czy też dla potrzeb stałego miejsca prowadzenia działalności (w drugim państwie) – miejscem jej opodatkowania będzie albo państwo siedziby, albo państwo stałego miejsca prowadzenia działalności.

Problemem jest to, że pojęcie „stałe miejsce prowadzenia działalności" ma charakter względny lub konkretny. Jak wynika z przepisów rozporządzenia unijnego, występowanie stałego miejsca prowadzenia działalności (przy nabywaniu usług) jest zależne od tego, czy usługi te mogą być skonsumowane na potrzeby tego stałego miejsca.

W związku z tym wydaje się, że pytanie prejudycjalne skierowane przez Naczelny Sąd Administracyjny do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej 25 października 2012 r. (I FSK 1993/11), mogło być zbyt ogólne. NSA zapytał bowiem, czy dla opodatkowania usług świadczonych przez spółkę A z siedzibą w Polsce na rzecz spółki B z siedzibą w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, w sytuacji gdy spółka B prowadzi działalność gospodarczą, wykorzystując infrastrukturę spółki A, stałym miejscem prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 44 dyrektywy 112 będzie miejsce, w którym siedzibę ma spółka A.

Trybunał może stwierdzić, że w stanie faktycznym będącym podstawą zadania pytania nie jest wykluczone, że w Polsce istnieje stałe miejsce prowadzenia działalności spółki B. W orzeczeniu w sprawie C-452/03 (RAL (Channel Islands) Ltd., RAL Ltd., RAL Services Ltd., RAL Machines Ltd. przeciwko Commissioners of Customs & Excise) stwierdzono, że infrastruktura stałego miejsca prowadzenia działalności nie musi być jego własnością, podobnie pracownicy nie muszą być jego pracownikami. Wystarczające jest, aby stałe miejsce prowadzenia działalności miało kontrolę nad ludźmi i sprzętem.

Trybunał może także stwierdzić, że to, czy przy nabywaniu konkretnych usług dana struktura jest stałym miejscem prowadzenia działalności, zależy od okoliczności konkretnego przypadku, to zaś pozostaje w gestii oceny sądu krajowego.

 

Autor jest doradcą podatkowym, wspólnikiem w kancelarii EOL