Zaliczki VAT: jak przejść z systemu 30-dniowego na 90-dniowy

W odniesieniu do podatników rozpoczynających rozliczenia kwartalne, w sytuacji gdy w poprzednim kwartale rozliczali się na zasadach ogólnych (tzn. miesięcznie), zaliczki na poczet zobowiązania podatkowego wpłacają w pierwszym kwartale, za który będą rozliczać się za okresy kwartalne, w poniżej określony sposób:

1) za pierwszy miesiąc danego kwartału – zaliczka jest płatna w wysokości należnego zobowiązania podatkowego za pierwszy miesiąc ostatniego kwartału, w którym rozliczali się za okresy miesięczne;

2) za drugi miesiąc danego kwartału – w wysokości należnego zobowiązania podatkowego za drugi miesiąc ostatniego kwartału, w którym rozliczali się za okresy miesięczne.

Należy podkreślić, że w sytuacji gdy w którymś z poprzednich okresów u podatnika nie powstało należne zobowiązanie podatkowe, podatnik taki nie ma obowiązku wpłacania zaliczek na podatek. Końcowe rozliczenie następuje dopiero w deklaracji za dany kwartał i po dokonaniu wpłaty podatku do 25.dnia miesiąca następującego po tym kwartale.

Przykład

Firma ALFA zajmująca się sprzedażą aparatów słuchowych rozliczała się do 30 czerwca 2012 r. w trybie miesięcznym. Obroty nie uprawniają tej firmy do statusu małego podatnika VAT. W terminie do 25 sierpnia 2012 r. podatnik złożył zawiadomienie o wyborze kwartalnych rozliczeń VAT.

Tryb wpłat zaliczek za pierwsze miesiące pierwszego kwartału rozliczeniowego wygląda następująco: w pierwszej kolejności do 25 sierpnia 2012 r. należy wpłacić kwotę 18 500 zł (tzn. kwotę należnego zobowiązania podatkowego wynikającą z deklaracji za kwiecień 2012 r.).

Następnie, do 25 września 2012 r. należy wpłacić kwotę 21.400 zł (tzn. kwotę należnego zobowiązania podatkowego wynikającą z deklaracji podatkowej za maj 2012 r.). Końcowe rozliczenie podatku za pierwszy kwartał rozliczeniowy zostanie dokonane w deklaracji VAT-7D składanej do 25 października 2012 r.

Jak stanowi art. 103 ust. 2f ustawy o VAT, podatnicy obowiązani do wpłat zaliczek na poczet należnego podatku za dany kwartał, mogą wpłacać zaliczki w wysokości faktycznego rozliczenia za miesiąc, za którym wpłacana jest zaliczka, pod warunkiem pisemnego zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego.

Zawiadomienie takie jest składane najpóźniej z chwilą wpłaty zaliczki za pierwszy miesiąc pierwszego kwartału, od którego zaliczki będą ustalane w wysokości określonej powyżej, jednakże nie później niż z upływem terminu do jej zapłaty.

Dodatkowo należy wskazać, że rozliczenie w tym trybie nie wymaga odrębnego zawiadomienia urzędu skarbowego o płatności zaliczki na podatek według faktycznego rozliczenia. Zgłoszenie takie składa się jednorazowo w terminie płatności pierwszej zaliczki na podatek. Rozwiązanie to jest korzystne w odniesieniu do podatników, w stosunku do których kwota zaliczki na podatek wynikająca z poprzedniej deklaracji byłaby niewspółmiernie wysoka w stosunku do rozliczenia bieżącego miesiąca w danym kwartale rozliczeniowym.

Przykład

Spółka OMEGA zajmująca się dystrybucją baterii do aparatów słuchowych, w deklaracji VAT-7D, składanej za drugi kwartał 2012 r. wykazała należne zobowiązanie podatkowe VAT w kwocie 150 000 zł (co było związane z realizacją dużego kontraktu dla krajowego partnera handlowego). Tym samym, w rozliczeniu za następny kwartał spółka powinna dokonać wpłaty zaliczek na podatek w kwotach po 50 000 zł w każdym z miesięcy kwartału.

Z uwagi na powyższe podatnik w terminie płatności zaliczki na poczet VAT na trzeci kwartał (w terminie do 25 sierpnia 2012 r. oraz 25 września 2012 r.) dokonał wpłaty w wysokości odpowiednio 10 000 zł oraz 12 500 zł – tzn. kwot wynikających z bieżącego rozliczenia podatku za dane miesiące. W terminie wpłaty pierwszej zaliczki – tj. do 25 sierpnia 2012 r. spółka powinna złożyć specjalne zawiadomienie do urzędu skarbowego.

W tym miejscu należy wskazać, że przyjęte rozwiązanie w komentowanym przepisie nie różni się istotnie od standardowego miesięcznego rozliczenia VAT. Podatnik dokonuje bowiem miesięcznego rozliczenia podatku oraz wpłaty zaliczki w wysokości faktycznego rozliczenia. W tym wariancie podatnik jedynie nie składa deklaracji miesięcznej VAT (końcowe rozliczenie podatku jest składane po zakończeniu kwartału rozliczeniowego). Mając to na uwadze, wybór kwartalnego rozliczenia VAT nie jest korzystny dla podatników, którzy będą zmuszeni dokonywać wpłat zaliczek na bazie faktycznego rozliczenia.

Podatnik może zrezygnować z metody obliczania zaliczek, o której mowa powyżej, nie wcześniej niż po upływie dwóch kwartałów. Za rezygnację z tej metody obliczania wysokości zaliczek uznaje się wpłacenie zaliczki za pierwszy miesiąc kwartału w wysokości obliczonej zgodnie z art. 103 ust. 2a ustawy o VAT.

W tym przypadku ustawa o VAT, ani przepisy wykonawcze nie przewidują obowiązku składania dodatkowych oświadczeń lub zawiadomień do urzędu skarbowego. Wystarczająca w tej sytuacji jest jedynie wpłata zaliczki na podatek w wysokości wynikającej z kwoty należnego zobowiązania podatkowego z poprzedniej deklaracji.

Jedynym warunkiem jest uprzednie wpłacenie zaliczek wynikających z faktycznego rozliczenia w ciągu dwóch poprzednich kwartałów.

Komentuje Adam Czekalski, prawnik, doradca podatkowy

Możliwość składania deklaracji kwartalnych należy uznać za rozwiązanie korzystne w systemie podatku od towarów i usług. Rozwiązanie to jest z pewnością optymalne dla podmiotów posiadających status tzw. małych podatników, którzy mogą wpłacać podatek za okresy kwartalne.

Dodatkowo, plusy tego rozwiązania w postaci ograniczenia obowiązków sprawozdawczych mogą dostrzegać podatnicy wykazujący stałą nadwyżkę podatku należnego nad naliczonym, co skutkuje powstaniem należnego zobowiązania podatkowego do zapłaty. W tym wariancie podatnicy mogą składać wyłącznie cztery deklaracje kwartalne w trakcie roku podatkowego, zamiast dwunastu rozliczeń składanych w trybie miesięcznym.

Natomiast podatnicy wykazujący stałą nadwyżkę podatku naliczonego nad podatkiem należnym powinni dokładnie rozważyć możliwość składania deklaracji kwartalnych. W przypadku wyboru deklaracji kwartalnych, podatnicy opóźniają termin ew. zwrotu podatku.

Przy rozliczeniu miesięcznym, zwrot podatku następuje co do zasady w terminie 60 dni od dnia złożenia deklaracji. Natomiast w trybie kwartalnym, zwrot podatku zostaje dodatkowo opóźniony o dwa miesiące. Deklaracja jest bowiem składana po upływie całego kwartału, a nie poszczególnych miesięcy. Takie rozwiązanie nie jest również korzystne dla podatników, którzy wykazują okresowo nadwyżki podatku należnego nad naliczonym.

W takim przypadku, podatnik może być bowiem zobligowany do zapłaty wysokich zaliczek na podatek w kolejnych okresach rozliczeniowych w stosunku do bieżących obrotów, co skutkować będzie nadpłatą zaliczek podatku w stosunku do bieżącego zobowiązania podatkowego.