Jeśli odwołanie do izby skarbowej od decyzji naczelnika urzędu skarbowego nie da efektów, podatnik ma jeszcze możliwość skarżenia niekorzystnego rozstrzygnięcia do sądu administracyjnego. W pierwszej instancji jego sprawą zajmie się wojewódzki sąd administracyjny, w drugiej – Naczelny Sąd Administracyjny.
Spierać się z organami podatkowymi możemy długo. W każdej z instancji sprawa trwa niekiedy miesiącami. Za to wszystko musimy zapłacić, i to już w momencie wnoszenia skargi do sądu. Zasady ponoszenia kosztów reguluje prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. DzU z 14 marca 2012 r., poz. 270). Z jego przepisów wynika, że do uiszczenia kosztów sądowych – jeśli ustawa nie stanowi inaczej – obowiązany jest ten, kto wnosi do sądu pismo podlegające opłacie lub powodujące wydatki. Jeśli wnosi je kilka osób, pobierana jest jedna opłata (ale wtedy, gdy uprawnienia lub obowiązki związane z przedmiotem zaskarżenia są dla tych osób wspólne, w przeciwnym razie każda uiszcza opłatę oddzielnie, stosownie do swojego uprawnienia lub obowiązku).
Opłatę sądową uiszcza się gotówką do kasy właściwego sądu administracyjnego lub na rachunek bankowy (jej końcówki zaokrągla się wzwyż do pełnych złotych).
Kiedy i ile się należy
To, jak dużo trzeba będzie wydać, zależy w dużej mierze od tego, o co się z fiskusem spieramy. Zasada jest taka, że podatnik wnoszący skargę, skargę kasacyjną, zażalenie oraz skargę o wznowienie postępowania obowiązany jest uiścić wpis. Ten zaś może być stały (pobierany w sprawach, w których przedmiotem zaskarżenia są należności pieniężne) lub stosunkowy (w innych sprawach).
Wpis stosunkowy zależy od wysokości należności pieniężnej objętej zaskarżonym aktem. Jest obliczany jako procent kwoty, o którą podatnik spiera się z fiskusem, i wynosi:
Wpis stały – bez względu na przedmiot zaskarżonego aktu lub czynności – wynosi konkretną kwotę. Przykładowo od skargi na postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, egzekucyjnym i zabezpieczającym trzeba zapłacić 100 zł. Tyle samo wynosi wpis stały od wniosku o wszczęcie postępowania (i to bez względu na przedmiot sprawy). Od skargi kasacyjnej oraz od skargi o wznowienie postępowania wpis wynosi połowę wpisu od skargi, nie mniej jednak niż 100 zł.
Przy uiszczaniu wpisu (niezależnie od tego, czy gotówką do kasy sądu administracyjnego czy na rachunek bankowy tego sądu) należy wskazać tytuł wpłaty, rodzaj pisma, od którego wpis jest uiszczany oraz sygnaturę akt sądowych.
Wysokość oraz szczegółowe zasady pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi określa rozporządzenie Rady Ministrów z 16 grudnia 2003 r. (DzU nr 221, poz. 2193).
Może być zaliczka
Jeśli podatnik wniesie o podjęcie czynności połączonej z wydatkami, będzie musiał wpłacić zaliczkę na ich pokrycie (a gdy wniosek złożyło kilka stron albo sąd zarządził wykonanie czynności z urzędu, zaliczkę powinny wpłacić w częściach równych lub w innym stosunku – według uznania sądu). Termin uiszczenia zaliczki oraz jej wysokość ustala sąd. Gdy przewidywane wydatki okażą się większe od wpłaconej zaliczki, sąd nakaże jej uzupełnienie.
Jeśli okaże się, że podatnik zaliczki nie wpłacił, kwota potrzebna na pokrycie wydatków może być wyłożona tymczasowo z części budżetu sądu administracyjnego (ale podatnik obowiązany do wpłaty zaliczki będzie musiał potem ją zwrócić).
Co mówią przepisy
Niekorzystne skutki zaniedbania
Sąd nie podejmie żadnej czynności, jeżeli od pisma nie zostanie uiszczona należna opłata. Wcześniej jednak przewodniczący powinien wezwać podatnika wnoszącego pismo, aby pod rygorem pozostawienia go bez rozpoznania uiścił opłatę w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia wezwania (a gdy pismo wniosła osoba zamieszkała lub mająca siedzibę za granicą, która nie ma w kraju przedstawiciela – w terminie nie krótszym niż dwa miesiące). Po tym terminie przewodniczący wyda zarządzenie o pozostawieniu pisma bez rozpoznania. Odrzucone zostaną również skarga, skarga kasacyjna, zażalenie oraz skarga o wznowienie postępowania, od których pomimo wezwania nie zostanie uiszczony należny wpis.
