Tak orzekł WSA w Warszawie 10 sierpnia 2012 r. (III SA/Wa 3026/11).
Spółka należy do grupy kapitałowej skupiającej liczne podmioty działające na rynkach finansowych. Planuje przekształcenie grupy kapitałowej w podatkową grupę kapitałową (PGK). W związku z tym powstała wątpliwość, czy w ramach PGK podstawą opodatkowania dostaw towarów i świadczenia usług dla celów VAT pomiędzy podmiotami tworzącymi PGK będzie wartość świadczeń ustalona w sposób dowolny przez samych uczestników PGK.
Zdaniem spółki podmioty PGK uprawnione są do dowolnego kształtowania cen w transakcjach wewnątrzgrupowych, a wartość tych transakcji będzie podstawą opodatkowania dla celów VAT. Stanowisko podatnika zostało uznane za nieprawidłowe (w interpretacji IPPP2/ 443-432/11-4/KG).
Uznano, że organom podatkowym przysługuje możliwość szacowania podstawy opodatkowania wynikająca z art. 32 ustawy o VAT, która odpowiada przepisom prawa wspólnotowego. Dotyczy ona sytuacji, gdy ceny poszczególnych towarów, bądź usług są niższe od wartości rynkowej, a pomiędzy stronami umowy istnieje związek określony w art. 32 ust. 2 ustawy oraz spółka lub spółka dominująca nie będą miały pełnego prawa do odliczenia VAT.
Sąd uchylił tę interpretację i podzielił stanowisko spółki. Uznał, że art. 32 ustawy o VAT ma odmienną regulację od art. 80 dyrektywy Rady 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, na którym powinien być wzorowany. W art. 80 dyrektywy dopuszczono szacowanie cen jedynie wtedy, gdy podatnik unika opodatkowania.
—Angelika Mieciek, współpracowniczka zespołu zarządzania wiedzą podatkową firmy Deloitte
Piotr Zawacki starszy konsultant, doradca podatkowy w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie)
Komentuje Piotr Zawacki, starszy konsultant, doradca podatkowy w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie)
Komentowany wyrok zasługuje na pełną aprobatę. Artykuł 32 ustawy o VAT stanowi implementację art. 80 Dyrektywy VAT (2006/112/WE), zgodnie z którym władze skarbowe państw członkowskich mają możliwość określenia podstawy opodatkowania danej transakcji dla celów VAT, poprzez odwołanie się do jej wartości rynkowej. Z art. 80 Dyrektywy wynika, że wspomniana możliwość szacowania podstawy opodatkowania VAT została wprowadzona w celu zapobieżenia uchylaniu się lub unikaniu opodatkowania.
Tym samym, stosowanie jej w innych przypadkach stanowiłoby niedopuszczalną interpretacje rozszerzającą. Dlatego też, dla ustalenia czy art. 32 ustawy o VAT ma zastosowanie do transakcji pomiędzy podmiotami tworzącymi PGK kluczowe jest ustalenie czy transakcje takie mają na celu uchylenie się lub uniknięcie opodatkowania.
Jedną z podstawowych korzyści związanych z funkcjonowaniem PGK, jest możliwość stosowania we wzajemnych transakcjach cen odbiegających od cen rynkowych (art. 11 ust. 8 ustawy o CIT). W konsekwencji, skoro podmioty tworzące PGK korzystają z uprawnień przyznanych im przepisami ustawy o CIT, to nie można uznać, że czynią to w celu uchylenia się od opodatkowania lub uniknięcia opodatkowania. Tym samym, jeśli nie można przypisać im takiego celu, to należy stwierdzić, że nie jest spełniony warunek zastosowania art. 32 ustawy o VAT.
Twierdzenie przeciwne oznaczałoby bowiem, że art. 32 ustawy o VAT ogranicza możliwość skorzystania z uprawnień przyznanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy o CIT podmiotom wchodzącym w skład PGK albo naraża podmioty korzystający z tych uprawnień na sankcje ze strony władz skarbowych. Co więcej, podejście takie – poprzez nieuwzględnienie celu, jakiemu miała służyć ta regulacja – byłoby naruszeniem normy prawa unijnego.
Znalazło to potwierdzenie w wyroku NSA z 28 listopada 2011 r. (I FSK 155/11), w którym sąd uznał, iż stosowanie art. 32 ustawy o VAT z pominięciem celu tej regulacji (tj. celu, jaki przyświecał wprowadzeniu art. 80 Dyrektywy VAT) doprowadziłoby do sprzeczności przepisów podatkowych, bowiem władze skarbowe z jednej strony miałyby prawo szacowania obrotu na podstawie ustawy o VAT, ale jednocześnie nie mogłyby szacować dochodu w oparciu o przepisy ustawy o CIT i to odnośnie do tych samych transakcji.
Wydaje się zatem, że początkowo niekorzystne dla podatników podejście władz skarbowych będzie się zmieniać, o czym może świadczyć choćby interpretacja z 23 marca 2012 r. (ILPP1/443-116/08/12-S/AWa), w której Izba Skarbowa w Poznaniu stwierdziła, że art. 32 ustawy o VAT nie ma zastosowania do rozliczeń z tytułu dostawy towarów i świadczenia usług pomiędzy spółkami wchodzącymi w skład PGK, gdyż w takiej sytuacji nie występuje zagrożenie obejścia prawa podatkowego, a przez to naruszenia interesu Skarbu Państwa.
