Tak orzekł WSA w Gliwicach 10 lipca 2012 r. (I SA/Gl 489/12).
Spółka (wnioskodawca) zamierza rozpocząć realizację nowego przedsięwzięcia inwestycyjnego. W związku z tym planuje zawiązać spółkę komandytowo-akcyjną (dalej: SKA), w której wspólnikami będą: osoba fizyczna (pomysłodawca – autor wynalazków i rozwiązań technicznych, a jednocześnie komplementariusz i akcjonariusz), osoba prawna (nowo zawiązana sp. z o.o. będąca spółką zależną od wnioskodawcy, drugi komplementariusz) oraz spółka – wnioskodawca jako akcjonariusz nabywający akcje SKA za kapitał pieniężny.
We wniosku o wydanie interpretacji spółka spytała, w jaki sposób należy opodatkować jej dochody jako akcjonariusza SKA. Zdaniem spółki, będzie ona osiągać faktyczny dochód z posiadanych akcji w SKA dopiero w momencie otrzymania wypłaty z zysku - po zakończeniu roku podatkowego SKA i dokonaniu podziału zysku – a więc po zatwierdzeniu uchwały wspólników o jego podziale.
Organ częściowo zgodził się z tym stanowiskiem. Wskazał, że ustawodawca nie zrobił żadnego wyjątku w zakresie opodatkowania dochodów akcjonariusza SKA uzyskanych z udziału w tej spółce w stosunku do jego pozostałych dochodów, a także w stosunku do dochodów uzyskiwanych przez wspólników innych spółek osobowych. Nie można zatem przyjąć jako zasady sposobu rozliczania się akcjonariusza SKA w ten sam sposób, jak akcjonariusza spółki akcyjnej.
Sąd, uchylając interpretację, w całości podzielił stanowisko spółki. Wskazał, że przychód (dochód) spółki kapitałowej posiadającej status akcjonariusza w SKA podlega opodatkowaniu w dniu otrzymania dywidendy wypłaconej akcjonariuszom na podstawie uchwały o podziale zysku, tj. zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o CIT.
—Jakub Gorwa współpracownik Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte
Karolina Łupińska konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie)
Komentuje, Karolina Łupińska konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie)
Kwestia opodatkowania przychodów (dochodów) akcjonariusza SKA przez dłuższy czas budziła wątpliwości interpretacyjne.
Organy podatkowe w większości przypadków twierdziły, że akcjonariusz SKA – niezależnie od tego czy jest osobą fizyczną, czy prawną – powinien płacić zaliczki na podatek dochodowy na podstawie udziału w bieżących kosztach i przychodach, czyli tak jak komplementariusz oraz inni wspólnicy spółek osobowych.
Podatnicy nie zgadzali się z tym podejściem, argumentując, że akcjonariusz – jako pasywny inwestor – nie powinien płacić podatku od bieżącego dochodu. Sądy administracyjne prezentowały w tym zakresie rozbieżne stanowiska.
16 stycznia 2012 r. NSA w składzie 7 sędziów wydał uchwałę (II FPS 1/11)
wyjaśniającą zasady, na jakich należy opodatkować dochód akcjonariusza SKA będącego podatnikiem CIT. Zdaniem NSA, akcjonariusz ten uzyskuje przychód (dochód) z udziału w zyskach w momencie, gdy otrzyma dywidendę wypłaconą na podstawie uchwały walnego zgromadzenia o podziale zysku. Ponadto posiadanie akcji w SKA nie jest prowadzeniem działalności gospodarczej w tym zakresie.
Minister finansów wydał 11 maja 2012 r. (DD5/033/1/12/KSM/DD-125)
interpretację ogólną, w której zaakceptował główne tezy uchwały NSA, w szczególności tę o braku opodatkowania przychodu (dochodu) akcjonariusza w ciągu roku obrotowego. Nie zgodził się natomiast, że posiadanie udziałów w SKA nie jest prowadzeniem działalności gospodarczej.
Zdaniem ministra dywidenda otrzymywana przez akcjonariusza – zarówno na gruncie PIT, jak i CIT – powinna zostać opodatkowana w momencie podjęcia uchwały o podziale zysku lub w dniu dywidendy (tzn. na zasadzie memoriałowej, a nie tak - jak wskazywał NSA – kasowo) jako przychód z działalności go spodarczej. Podejście to budzi zasadnicze wątpliwości w kwestii opodatkowania prawa do udziału w zysku SKA w przypadku zagranicznych akcjonariuszy i powoduje ryzyko powstania zakładu zagranicznego dla przedsiębiorcy posiadającego akcje SKA.
Niezależnie od tego, SKA w dalszym ciągu pozostaje atrakcyjnym narzędziem pozwalającym na zwiększenie płynności finansowej akcjonariuszy – dzięki odroczeniu płatności podatku do czasu podziału zysku – oraz na oszczędności, poprzez wyeliminowanie opodatkowania na poziomie spółki. W tym kontekście warto także zauważyć, że obowiązek prowadzenia ksiąg spoczywa wyłącznie na SKA. Akcjonariusz SKA jest natomiast zobowiązany ujmować w księgach wyłącznie zatwierdzony udział w zysku SKA. W rezultacie wydatki, które dla większości podatników nie mogą być kosztem podatkowym, w przypadku SKA mogą korzystnie wpływać na rozliczenia podatkowe.
