- Zarząd spółki z o.o. na podstawie uchwały powołał prokurenta i przyznał mu z tego tytułu wynagrodzenie. Osoba ta otrzymuje też należności w związku z jej podróżami służbowymi związanymi z wykonywanymi przez nią czynnościami. Prokurent ten nie jest pracownikiem spółki, jak i nie wykonuje swoich czynności w ramach działalności gospodarczej. Jak rozliczać jego przychody?
– pyta czytelnik.
Prokurent nie wykonuje swoich czynności na podstawie umowy o pracę ani umowy zlecenia czy o dzieło. Nie jest też z tego tytułu osobą należącą do składu zarządu, rady nadzorczej lub innego organu stanowiącego osoby prawnej.
Przyznawanego mu wynagrodzenia nie można więc zakwalifikować ani do przychodów z pracy (art. 10 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 12 ustawy o PIT), ani do działalności wykonywanej osobiście (art. 10 ust. 1 pkt 2 w zawiązku z art. 13 ustawy o PIT). Nie są to także przychody ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 3 – 8 ustawy o PIT.
Oznacza to, że kwoty te należy zakwalifikować do przychodów z innych źródeł (art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT).
Przychód z pozostałych źródeł
Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o PIT, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12 – 14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.
Ustawodawca użył zwrotu „w szczególności” – oznacza to, że jest to katalog otwarty. Należy do niego zaliczać również niewymienione w nim przychody, których nie można przyporządkować do żadnego ze źródeł wskazanych w art. 10 ust. 1 pkt 1 – 8 ustawy o PIT.
Informacja PIT-8C
Spółka nie będzie pobierać zaliczki na podatek od wynagrodzeń prokurenta. Jego przychody wykaże natomiast w informacji PIT-8C. Wynika to z art. 42a ustawy o PIT.
Przepis ten mówi, że osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o PIT, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, muszą sporządzić informację o wysokości przychodów.
Obowiązek ten muszą wypełnić do końca lutego następnego roku podatkowego: w tym terminie powinni przekazać PIT-8C podatnikowi (prokurentowi) oraz właściwemu według jego miejsca zamieszkania urzędowi skarbowemu.
W informacji PIT-8C nie wykazuje się dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52 i art. 52a oraz dochodów, od których na podstawie ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Obowiązek sporządzenia PIT-8C dla prokurenta potwierdzają interpretacje indywidualne, np. odpowiedź Izby Skarbowej w Poznaniu z 2 stycznia 2012 r. (ILPB 1/415-1195/ 11-2/AMN).
Gdy pracownik reprezentuje spółkę
Nawet gdyby prokurent był pracownikiem spółki i otrzymywał z tego tytułu wynagrodzenie, to i tak wynagrodzenie z tytułu jego czynności należy traktować odrębnie jako przychód z innych źródeł. Tak wynika z interpretacji Izby Skarbowej w Katowicach z 24 listopada 2010 r. (IBPBII/1/415-690/10/ŚS).
Dotyczyła ona powołania przez zarząd spółki prokurenta, który był jednocześnie pracownikiem tej spółki. Umowa o pracę nie obejmowała jednak czynności związanych z reprezentowaniem spółki w charakterze prokurenta.
Izba stwierdziła, że tytułem do wypłaty świadczenia pieniężnego prokurentowi będzie wyłącznie uchwała zarządu spółki. Oznacza to, że przychodu z tytułu wykonywania prokury nie można zaliczyć do przychodu ze stosunku pracy. To dlatego, że prokura nie jest wykonywana na podstawie umowy o pracę.
Zwrot kosztów
W informacji PIT-8C nie należy wykazywać przychodów zwolnionych z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 ustawy o PIT.
Tymczasem z art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b i ust. 13 pkt 1 tego przepisu wynika, że zwolnione od podatku są diety i inne należności za czas: podróży osoby niebędącej pracownikiem – do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju.
Zwolnienie to jest zatem limitowane do wysokości określonej w odrębnych przepisach, tj. w rozporządzeniach ministra pracy i polityki społecznej z 19 grudnia 2002 r.:
Zwolnienie to ma zastosowanie jeżeli otrzymane świadczenia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów prokurenta i zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów przez spółkę. Dopiero gdyby świadczenia nie spełniały tych kryteriów, to należy je również wykazać jako przychody z innych źródeł prokurenta. Podobnie, gdyby świadczenia te przekraczały limity określone w rozporządzeniach, to nadwyżkę należy wykazać w informacji PIT-8C jako przychody z innych źródeł.
Szczególny rodzaj pełnomocnictwa
Regulacje dotyczące prokury zawarte są w art. 109
1
– 109
9
kodeksu cywilnego. Prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców. Obejmuje ona umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.
Może być udzielona kilku osobom łącznie (prokura łączna) lub oddzielnie. Prokurentem może być osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych. Prokura może być w każdym czasie odwołana. Udzielenie i wygaśnięcie prokury przedsiębiorca powinien zgłosić do rejestru przedsiębiorców.
