Do pierwszej grupy zaliczane są badania wstępne, okresowe oraz kontrolne, wskazane w art. 229 kodeksu pracy.
Jak stwierdziła Izba Skarbowa w Łodzi w interpretacji z 22 listopada 2011 r. (IPTPP1/443-685/11-2/MW), „wykonywanie badań z zakresu medycyny pracy stanowi integralną część opieki medycznej nad pacjentem, bez której nie może być mowy o ochronie, utrzymaniu bądź przywróceniu jego zdrowia. Tym samym usługi świadczone przez wnioskodawcę, mające na celu zapobieganie i wykrywanie chorób, a także monitorowanie stanu zdrowia pracowników, zawierają się w pojęciu opieki medycznej w rozumieniu cyt. art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy”.
Stanowisko to jest powszechnie akceptowane przez organy podatkowe (zob. np. interpretacje Izb Skarbowych w Katowicach z 1 czerwca 2011 r., IBPP4/443-368/ 11/AŚ, i w Łodzi z 16 czerwca 2011 r., IPTPP1/443-20/11-4/IG).
To nie profilaktyka
Do drugiej grupy należą wszelkie badania dodatkowe wymagane przez pracodawców w celu zatrudnienia danej osoby (np. jako pracownika ochrony, osobę pracującą na wysokościach, kierowcę).
Organy podatkowe są zdania, że jeżeli ich przeprowadzenie ma służyć wydaniu zaświadczenia lub opinii medycznej na temat danej osoby, to takie czynności nie są objęte zwolnieniem z VAT, gdyż ich celem nie jest profilaktyka zdrowotna, a jedynie pomagają w podjęciu jakiejś decyzji lub kwalifikacji danej osoby.
Przykładowo Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 3 listopada 2011 r. (IBPP4/443-1242/11/EJ) wskazała, że wydanie zaświadczenia o stanie zdrowia dla świadczenia usług wysokościowych ma na celu podjęcie decyzji o zatrudnieniu, a więc usługa taka jest opodatkowana.
Z kolei Izba Skarbowa w Łodzi w interpretacji z 16 czerwca 2011 r. (IPTPP1/443-20/11-4/IG) orzekła, że badania dotyczących kwalifikacji zdrowotnych pracowników ochrony są opodatkowane, ponieważ wykraczają poza badania z zakresu medycyny pracy oraz nie mają na celu profilaktyki zdrowotnej.
Według Izby Skarbowej w Katowicach (pisma z 14 listopada 2011 r., IBPP4/443-1076/11/EJ, i z 3 listopada 2011 r., IBPP4/443-1252/11/ EJ) oraz Izby Skarbowej w Łodzi (pismo z 21 grudnia 2011 r., IPTP-P2/443-560/11-6/JS) VAT objęte są też usługi polegające na badaniu kandydatów na kierowców, w szczególności badania okulistyczne. Co ciekawe, niektóre organy podatkowe twierdzą, że badania psychologiczne kierowców zawodowych korzystają ze zwolnienia z VAT (tak interpretacja Izby Skarbowej w Łodzi z 14 września 2011 r., IPTPP3/443-59/11-2/IB).
Widać tu dużą rozbieżność w interpretacji przepisów, nawet przez ten sam organ podatkowy.
Orzeczenia lekarskie
Opodatkowane będą również badania diagnostyczne i konsultacje specjalistyczne na potrzeby orzekania przez wojskowe komisje lekarskie, jako że nie służą one celom profilaktyki medycznej, a jedynie odpowiedniej kwalifikacji żołnierzy lub poborowych (zob. interpretacje Izby Skarbowej w Łodzi z 8 grudnia 2011 r., IPTP-P4/443-6/11-2/OS, i z 21 grudnia 2011 r., IPTPP2/443-560/11-4/JS).
Zdaniem fiskusa zwolnione z VAT są natomiast badania lekarskie i wydanie orzeczenia lekarskiego o zdolności do uprawiania sportu lub o stwierdzeniu jakichś przeciwwskazań do uprawiania sportu i wydanie orzeczenia o niezdolności do uprawiania określonej dyscypliny sportu (tak interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 14 października 2011 r., IBP-P4/443-1073/11/EJ).
