Pakiety i abonamenty medyczne są nieopłacalne podatkowo

Stanowisko w sprawie opodatkowania PIT abonamentów medycznych długo nie było ustalone. Część organów podatkowych uważała, iż po wykupieniu takich usług dla pracownika otrzymuje on przychód z nieodpłatnych świadczeń, który należy opodatkować. Niektóre sądy zajmowały inne, korzystne dla podatnika stanowisko. Sprawa trafiła do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który 24 kwietnia 2010 r. stwierdził w uchwale, że „... pakiety wykupione przez pracodawcę dla pracowników mieszczą się w pojęciu nieodpłatne świadczenie...".

Uzupełnić składki na ZUS

Kontrowersje w kwestii tego podatku nie zniknęły, dlatego 5 października 2010 r. ponownie zostało skierowane pytanie do siedmioosobowego składu sędziowskiego. 24 października 2011 r. NSA wydał kolejną uchwałę potwierdzającą niekorzystne dla podatnika stanowisko, iż wykupione przez pracodawców pakiety świadczeń medycznych powinny być opodatkowane, gdyż dla pracowników stanowią tzw. nieodpłatne świadczenie.

W konsekwencji firmy zaczęły opodatkowywać abonamenty medyczne.

Powołana uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego ma także odniesienie do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Podstawą ich wymiaru jest przychód, o którym mowa w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jeżeli zatem płatnik wcześniej nie uwzględniał w podstawie wymiaru składek opłacanych pracownikom pakietów medycznych, to powinien sporządzić i przesłać korekty do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, a następnie wyrównać niedopłatę wszystkich należności, w tym składek społecznych, zdrowotnej, oraz uiścić odsetki za zwłokę od nieterminowej wpłaty.

Co z tym VAT

Nowelizacja ustawy o VAT z 1 stycznia 2011 r. uregulowała kwestię wykupywania abonamentów medycznych dla pracowników i w konsekwencji rozszerzyła zwolnienie z VAT tego rodzaju usług.

Obecnie oprócz przedmiotu transakcji istotny jest status podmiotu świadczącego daną usługę. To wynika z nowego brzmienia art. 43 ust. 18, 18 a, 19 i 19a ustawy o VAT. Fiskus potwierdza zwolnienie abonamentów medycznych z VAT.

Od 1 stycznia do 1 kwietnia 2011 r. niejasna była kwestia refakturowania tych usług na podmiot trzeci. Zgodnie z literalnym brzmieniem przepisów dotyczących zwolnienia z VAT usług medycznych od 1 stycznia 2011 r. pracodawcy, którzy refakturowali na pracowników usługi medyczne, mogli być zobowiązani do rozliczania VAT należnego z tego tytułu. Nie spełniali bowiem warunku podmiotowego (nie byli zakładami opieki zdrowotnej).

Dopiero od 1 kwietnia 2011 r. na mocy ustawy nowelizującej z 18 marca 2011 r. zwolnieniu z VAT podlegają również usługi medyczne, jeżeli zostały nabyte przez podatnika we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej od podmiotów spełniających warunek podmiotowy (art. 43 ust. 19a). Jednocześnie przepis przejściowy umożliwił podatnikom, na zasadzie prawa wyboru, stosowanie tego zwolnienia już od 1 stycznia 2011 r.

Co mówią przepisy

Wyjątki od ogólnej reguły oskładkowania

- Pakiet współfinansowany przez pracownika

Jeżeli pracownicy ponoszą częściową odpłatność za pakiety świadczeń medycznych (choćby 1 zł), to pracodawca nie musi naliczać od ich wartości składek ubezpieczeniowych. Nie stanowią podstawy ich wymiaru korzyści materialne wynikające z np. układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania (§ 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej o szczegółowych zasadach ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe).

- Pakiet dla „chorego" pracownika

Podstawy wymiaru składek nie stanowią też składniki wynagrodzenia, do których pracownik ma prawo za czas niezdolności do pracy, zasiłek chorobowy, macierzyński i opiekuńczy oraz świadczenie rehabilitacyjne (§ 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia). Gdy pracodawca przekaże nieodpłatnie pakiet medyczny pobierającemu np. wynagrodzenie chorobowe, to od jego wartości nie musi naliczać składek ZUS. Będzie tak, gdy prawo do pakietu przysługuje pracownikowi również za okres pobierania świadczeń chorobowych.

- Pakiet na urlopie macierzyńskim lub wychowawczym

Pracodawca nie nalicza też składek ZUS od wartości pakietów medycznych dla pracownika pobierającego zasiłek macierzyński lub przebywającego na urlopie wychowawczym.