Problemem takim zajmowała się Izba Skarbowa w Poznaniu w interpretacji z 15 września 2011 r. (ILPB1/415-771/11-4/AP).
Pomoc dla poszkodowanego
Pytanie zadał przedsiębiorca. Jego pracownik uległ wypadkowi, w wyniku którego stracił nogę. Wypadek nie był zawiniony przez przedsiębiorcę. Mimo to, chcąc pomóc pracownikowi, przedsiębiorca kupił na prowadzoną przez siebie działalność gospodarczą protezę nogi i przeznaczył ją do użytkowania poszkodowanemu – aby mógł on dalej świadczyć pracę.
Przedsiębiorca wyjaśnił, że protezę zamierza uznać za środek trwały i amortyzować. Jednocześnie zawrze z pracownikiem umowę cywilnoprawną, w której określi sposób korzystania z protezy.
Z umowy tej wynika, że pracownik może korzystać z protezy zarówno w godzinach pracy, jak i poza nimi przez cały okres świadczenia pracy. Ponadto w razie zaprzestania świadczenia pracy zatrudniony zobowiązuje się do spłacenia niezamortyzowanej części wartości protezy.
Przedsiębiorca zapytał, czy może uznać protezę za środek trwały i ją amortyzować. Izba skarbowa stwierdziła, że nie jest to możliwe. Powołała się na zawartą w art. 22 ust. 1 ustawy o PIT definicję kosztów uzyskania przychodów. Wynika z niej, że aby wydatek mógł być uznany za koszt, muszą być spełnione łącznie trzy warunki. Wydatek:
• powinien pozostawać w związku przyczynowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
• nie może znajdować się na liście wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o PIT,
• musi być właściwie udokumentowany.
Wydatek o charakterze osobistym
Izba wyjaśniła, że między opisanym kosztem a przychodem nie występuje związek przyczynowo-skutkowy. Bezpośrednim celem jest bowiem umożliwienie realizacji funkcji życiowych pracownika, a nie osiągnięcie przychodów z działalności gospodarczej.
To dlatego, że zakup jest uwarunkowany stanem zdrowia pracownika przedsiębiorcy. Jest to więc wydatek o charakterze osobistym, niezależnym od prowadzenia działalności gospodarczej.
Oznacza to, że nie można zaliczyć go do kosztów uzyskania przychodów działalności gospodarczej. Nie zmienia tego fakt, że taki wydatek nie został wymieniony w art. 23 ust. 1 ustawy o PIT. Wskazane są w nim bowiem przypadki, gdy mimo występowania związku wydatku z przychodem nie można go uznać za koszt podatkowy.
Inne rozwiązanie
Czy to oznacza, że nie ma szans, aby tego typu pomoc obniżyła podstawę opodatkowania? Na szczęście nie. Firmy wspierające pracowników w trudnej sytuacji zdrowotnej mogą bowiem skorzystać z przepisów umożliwiających odliczenie od dochodu darowizn. Trzeba jednak pamiętać, że nie mogą to być kwoty przekazane bezpośrednio osobom fizycznym.
Tomasz Napierała doradca podatkowy, partner w spółce doradztwa podatkowego ABC Tax sp. z o.o.
Komentuje Tomasz Napierała, doradca podatkowy, partner w spółce doradztwa podatkowego ABC Tax sp. z o.o.
Jeśli firma chce pomóc pracownikowi, finansując jego leczenie lub zakup protezy, to może to zrobić za pośrednictwem fundacji wspierającej osoby będące w takiej sytuacji.
Jeśli przekaże jej darowiznę, to po spełnieniu warunków określonych w art. 26 ustawy o PIT lub art. 18 ustawy o CIT może ją odliczyć od podstawy opodatkowania.
Przepisy te pozwalają obniżyć ją o darowizny przekazane na cele określone w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie organizacjom, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 tej ustawy. Podatnik PIT w ten sposób może odliczyć nie więcej niż 6 proc. dochodu.
W ustawie o CIT limit ten wynosi 10 proc. Katalog preferowanych celów jest bardzo szeroki. Obejmuje on m.in. ochronę i promocję zdrowia, działalności na rzecz osób niepełnosprawnych, działalność charytatywną.
Z kolei z art. 3 ust. 2 i 3 tej ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie wynika, że podatnik może odliczyć darowizny przekazywane fundacjom, które nie są jednostkami sektora finansów publicznychoraz nie działają w celu osiągnięcia zysku.Wskazanie w darowiźnie konkretnej osoby, której firma chce pomóc, nie pozbawia jej odliczenia. Pieniądze są bowiem przekazywane bez jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego dla wpłacającego. Spełniona jest więc definicja darowizny zawarta w art. 888 kodeksu cywilnego.
Zgodnie z tym przepisem przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.Fundacja, która otrzyma pieniądze, zwolniona jest z opodatkowania na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT. Wynika z niego, że wolne od podatku są dochody podatników, których celem statutowym jest m.in. ochrona zdrowia i pomoc społeczna oraz rehabilitacja zawodowa i społeczna inwalidów (w części przeznaczonej na te cele).
