Gdzie zgłosić wybór ryczałtu na 2012 r.

Od początku tego roku dane wszystkich przedsiębiorców definitywnie zostały przeniesione z ewidencji gmin do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG).

W założeniu miało to uprościć i usprawnić prowadzenie działalności gospodarczej. Zmiana ta, oprócz niewątpliwych korzyści, jak np. możliwość rejestracji firmy przez Internet , przyniosła też wiele niewiadomych. Ich przyczyną są zmiany w prawie, za którymi czasami nie nadążają nie tylko sami przedsiębiorcy, ale i urzędnicy.

W czym tkwi problem? W tym, gdzie i w jakiej formie przedsiębiorcy mogą np. złożyć oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu. Czy powinni zanieść oświadczenie, jak to było w ubiegłych latach do właściwego naczelnika urzędu skarbowego, czy mogą wpisać zmianę w odpowiednie miejsce nowego formularza CEIDG-1 i zanieść do właściwej jednostki ewidencji działalności gospodarczej?

A może wystarczy zgłosić zmianę przez Internet na stronie ceidg.gov.pl? Takie same pytania zadają sobie przedsiębiorcy, którzy dotychczas opłacali ryczałt, a chcą prowadzić księgę przychodów i rozchodów.

Niestety, nawet niektórzy pracownicy urzędów skarbowych i ewidencji działalności nie są w stanie udzielić na nie odpowiedzi.

A ta jest następująca: to zależy. Zależy od tego, czy mamy do czynienia z przedsiębiorcą rozpoczynającym prowadzenie działalności gospodarczej, czy też kontynuującym tę działalność.

Sprzeczne regulacje

Zgodnie z art. 9a ust. 1 ustawy o PIT przedsiębiorca do 20 stycznia ma prawo zmienić formę opodatkowania z zasad ogólnych na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Może to zrobić na dwa sposoby. Jak można przeczytać w art. 9a ust. 1 zdanie 2, podatnicy podejmujący działalność gospodarczą, oświadczenie o zastosowaniu opodatkowania w formie ryczałtu mogą złożyć na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

Ustawa pozostawia więc nowo powstałemu przedsiębiorcy wybór co do formy złożenia oświadczenia. Szczegółowo kwestię tę reguluje ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (dalej ustawa o ryczałcie).

W jej art. 9 ust. 1 czytamy, że podatnik, który rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej w bieżącym roku, formę opodatkowania może wybrać w składanym wniosku CEIDG-1. Korzystając  z tej opcji wyboru formy opodatkowania nie trzeba składać dodatkowego pisemnego oświadczenia do naczelnika urzędu skarbowego.

W tym celu należy wypełnić pozycje 17, 18 i 19 tego wniosku. Podatnik w:

• poz. 17 podaje dane o naczelnikach urzędów skarbowych właściwych dla przedsiębiorcy w zakresie ewidencji podatników oraz PIT,

• poz. 18  (kwadrat nr 3) oświadcza, że będzie opłacał podatek dochodowy w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,

• poz. 19: wskazuje formę wpłaty zaliczki (miesięczna, kwartalna).

Wypełnienie rubryk 18 i 19 jest obowiązkowe dla wniosków o wpis do CEIDG nowego przedsiębiorcy. Tak czytamy w instrukcji wypełniania wniosku CEIDG-1. Oznaczałoby to, że przedsiębiorca musi w nim określić, na jakich zasadach będzie rozliczał się z fiskusem. Z przepisów podatkowych wynika jednak coś innego.

Decydują przepisy podatkowe

Przepisy podatkowe, w tym samym zakresie, zawierają jednak odmienne regulacje. W ustawie o ryczałcie czytamy, że jeżeli podatnik rozpoczynający prowadzenie firmy nie złoży oświadczenia o wyborze opodatkowania na druku CEIDG, to wówczas składa pisemne oświadczenie w tym zakresie naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika. Oświadczenie w takiej sytuacji należy złożyć nie później niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu.

Przykład

Pani Ania prowadzi zakład kosmetyczny. Działalność rozpoczęła 2 stycznia 2012 r. Formę opodatkowania ryczałtem zgodnie z przepisami zgłosiła we wniosku CEIDG-1, zaznaczając  pozycje:

• 17 – gdzie wpisała dane właściwego dla niej naczelnika urzędu skarbowego,

• 18 – gdzie oświadczyła, że podatek dochodowy od osób fizycznych będzie opłacać w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,

• 19 – gdzie Pani Ania wybrała miesięczną formę wpłacania podatku.

Dzięki wypełnieniu tych pozycji pani Ania nie musiała składać kolejnego pisma do urzędu skarbowego.

Jej wybór formy opodatkowania został przesłany przez CEIDG do właściwego urzędu skarbowego.

Gdyby jednak podatniczka nie wypełniła tych pozycji, to pisemne oświadczenie o wyborze formy opodatkowania powinna złożyć bezpośrednio do naczelnika urzędu skarbowego. Takie zgłoszenie nie powinno być kwestionowane przez pracowników urzędów skarbowych, gdyż jest złożone zgodnie z przepisami. Zdarza się, że przedsiębiorca od okienka w urzędzie skarbowym zostanie wysłany do CEIDG. Taka praktyka wydaje się jednak nieprawidłowa.

Zmiany zgłaszamy w urzędzie skarbowym

Wybrana forma opodatkowania wiąże przedsiębiorcę do końca danego roku rozliczeniowego. Zmiana wyboru formy opodatkowania w trakcie wykonywania działalności gospodarczej jest możliwa tylko na zasadach określonych w przepisach podatkowych. Tak wskazuje instrukcja do wniosku CEIDG-1. W praktyce chodzi o art. 9 ust. 1 ustawy o ryczałcie.

Mówi on, że pisemne oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych na dany rok podatkowy podatnik składa naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika, nie później niż do 20 stycznia roku podatkowego.

Do 20 stycznia przedsiębiorcy mogą więc składać oświadczenia o wyborze formy opodatkowania (m.in. ryczałtu) na 2012 r. W tym przypadku przepisy wyraźnie wskazują, że oświadczenie musi być złożone bezpośrednio do właściwego urzędu.

Nie można więc zmienić formy opodatkowania za pośrednictwem CEIDG.

Przykład

Pan Jan od 2011 r. ma firmę budowlaną. W 2011 r. przedsiębiorca prowadził podatkową księgę przychodów i rozchodów.

Jego przedsiębiorstwo ponosi małe koszty, więc pan Jan od 2012 r. zdecydował się na zmianę  formy opodatkowania na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Pan Jan musi o tym pisemnie zawiadomić właściwego naczelnika urzędu skarbowego do 20 stycznia br.