Tak uznała Izba Skarbowa w Łodzi w interpretacji z 24 listopada 2011 r. (IPTPP2/443-511/11-2/JS).
Podatnik wynajmuje samochód ciężarowy osobie prawnej. Zgodnie z umową wynajmujący obciąża najemcę nie tylko czynszem najmu, lecz także kosztami związanymi z używaniem przedmiotu najmu, takimi jak koszty ubezpieczenia samochodu oraz podatek od środków transportu. Podatnik miał wątpliwości, czy obciążenie najemcy kosztami ubezpieczenia OC i AC oraz podatkiem powinno być opodatkowane VAT i następować na podstawie faktury (refakturowanie).
Jego zdaniem zwrot wynajmującemu kosztów ubezpieczenia OC i AC podlega zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT. Z kolei obciążenie najemcy podatkiem od środków transportu nie podlega przepisom ustawy o VAT, ponieważ podatek od środków transportu nie jest usługą ani towarem.
Izba Skarbowa uznała to stanowisko za nieprawidłowe. Jej zdaniem usługa ubezpieczenia nie może zostać odsprzedana najemcy, koszty ubezpieczenia są bowiem kosztami utrzymania pojazdu obciążającymi wynajmującego. Podobnie przedmiotem sprzedaży lub innej czynności podlegającej refakturowaniu nie może być podatek od środków transportu.
W rezultacie skoro koszty ubezpieczenia oraz podatku pozostają w bezpośrednim związku z ze świadczoną usługą najmu, powinny być elementem kalkulacyjnym czynszu najmu, a nie być odrębnie refakturowane na najemcę.
Jakub Gędłek
Komentuje Jakub Gędłek, konsultant w dziale prawnopodatkowym PwC
Oddający pojazdy w używanie ubezpieczają te środki trwałe we własnym zakresie. Jednocześnie zawierając umowy najmu, obciążają z tego tytułu najemców.
Organy podatkowe co do zasady twierdzą, że koszty ubezpieczenia są integralną częścią umowy najmu i nie powinny być odrębnie refakturowane na najemców. Ich zdaniem powinny być elementem kalkulacyjnym usługi najmu.
W rezultacie koszty ubezpieczenia zwiększają podstawę opodatkowania VAT z tytułu najmu. Z drugiej strony podatnicy wskazują, że skoro nabywana przez wynajmującego usługa ubezpieczenia jest zwolniona z VAT, nie ma racjonalnego powodu, by obciążać najemcę z tego tytułu 23-proc. stawką VAT.
Warto tu moim zdaniem zwrócić uwagę na jedną z różnic pomiędzy umowami najmu i leasingu pojazdów. W przypadku najmu ubezpieczenie zwykle stanowi element świadczonej usługi najmu i nie jest odrębnie nabywane przez najemcę – najemca zwykle nie wybiera ubezpieczyciela, z którym zawierana jest umowa ubezpieczenia, wyboru tego dokonuje wynajmujący.
Z kolei w przypadku umowy leasingu korzystający zwykle może wskazać zakład ubezpieczeń, z którym chce zawrzeć umowę ubezpieczenia, bądź zdecydować, że umowa ubezpieczenia zostanie zawarta przez finansującego we własnym zakresie, który następnie obciąży z tego tytułu korzystającego.
Dlatego należy moim zdaniem uznać, że poniesione przez wynajmującego wydatki na ubezpieczenie pojazdu przy umowie najmu są co do zasady elementem kosztów wykonanej usługi najmu. Należy wskazać, że kwestia obciążenia korzystających kosztami ubezpieczenia przy umowie leasingu również budzi kontrowersje.
W uchwale siedmiu sędziów z 8 listopada 2010 r. (I FPS 3/10), NSA stwierdził, że usługa ubezpieczenia i usługa leasingu składają się na jedno kompleksowe świadczenie, podlegające jednolitej stawce VAT. Skoro więc usługa leasingu podlega 23-proc. stawce VAT, tej samej stawce będzie podlegała przenoszona na korzystającego usługa ubezpieczenia.
Rozstrzygnięcie to być może ulegnie jednak pewnym modyfikacjom. W kwietniu 2011 r. NSA zdecydował się bowiem zadać pytanie prejudycjalne do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości co do refakturowania kosztów ubezpieczenia na korzystających. W mojej ocenie nie powinno natomiast budzić wątpliwości, że koszty podatku od środków transportu powinny być elementem kalkulacyjnym czynszu najmu.
Podatek ten jest bowiem zobowiązaniem publicznoprawnym właściciela pojazdu, a nie wynagrodzeniem za usługę czy towar w rozumieniu przepisów o VAT.
