Opodatkowanie wyrobów akcyzowych: we?gla kamiennego, we?gla brunatnego i koksu, okres?lanych terminem „wyroby we?glowe", reguluje ustawa z 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (DzU z 2011 r. Nr 108, poz. 626 z póz?n. zm.).
Wyroby we?glowe
Do wyrobów we?glowych opodatkowanych akcyza? zaliczane sa? naste?puja?ce wyroby przeznaczone do celów opałowych:
?we?giel; brykiety, brykietki i podobne paliwa stałe wytwarzane z we?gla obje?te kodem Nomenklatury Scalonej (CN) 2701,
?we?giel brunatny (lignit), nawet aglomerowany, z wyła?czeniem gagatu obje?te kodem CN 2702,
?koks i półkoks, z we?gla, we?gla brunatnego (lignitu) lub torfu, nawet aglomerowany; we?giel retortowy - obje?te kodem CN 2704. o Wyroby we?glowe wykorzystywane do celów opałowych w zależnos?ci od ich przeznaczenia sa? zwolnione od akcyzy albo należy od nich zapłacic? akcyze?.
Do wyrobów we?glowych nie stosuje sie? procedury zawieszenia poboru akcyzy, a ich wydobycie i produkcja nie jest prowadzona w składzie podatkowym.
Stawka podatkowa
Stawka podatku akcyzowego dla wyrobów we?glowych przeznaczonych do celów opałowych obje?tych pozycjami CN 2701, 2702 oraz 2704 wynosi 1,28 zł/1 gigadżul (GJ).
Podstawa opodatkowania
Podstawa? opodatkowania wyrobów we?glowych jest ich wartos?c? opałowa, wyrażona w gigadżulach.
Do celów poboru akcyzy zostały ustalone wartos?ci opałowe dla poszczególnych rodzajów wyrobów we?glowych, które wynosza? odpowiednio:
?23,8 GJ/1000 kilogramów dla we?gla obje?tego pozycja? CN 2701
?8,6 GJ/1000 kilogramów dla we?gla brunatnego obje?tego pozycja? CN 2702
?27,5 GJ/1000 kilogramów dla koksu obje?tego pozycja? CN 2704.
Czynnos?ci podlegaja?ce opodatkowaniu akcyza?
W przypadku wyrobów we?glowych przedmiotem opodatkowania akcyza? jest:
?sprzedaż wyrobów we?glowych na terytorium kraju
?nabycie wewna?trzwspólnotowe wyrobów we?glowych
?dostawa wewna?trzwspólnotowa wyrobów we?glowych
?import wyrobów we?glowych
?eksport wyrobów we?glowych
?użycie wyrobów we?glowych do celów, które nie uprawniaja? do zwolnienia od akcyzy ?użycie lub sprzedaż wyrobów we?glowych uzyskanych w drodze czynu zabronionego pod groz?ba? kary
?powstanie ubytków wyrobów we?glowych
Jeżeli w stosunku do wyrobów we?glowych powstał obowia?zek podatkowy w zwia?zku z wykonaniem jednej z czynnos?ci podlegaja?cej opodatkowaniu akcyza?, to nie powstaje obowia?zek podatkowy na podstawie innej czynnos?ci podlegaja?cej opodatkowaniu akcyza?, jeżeli kwota akcyzy została okres?lona lub zadeklarowana w należnej wysokos?ci, chyba że przepisy ustawy stanowia? inaczej.
Wydobycie i produkcja wyrobów we?glowych nie podlegaja? opodatkowaniu akcyza? Terminy powstania obowia?zku podatkowego
Obowia?zek podatkowy w akcyzie powstaje z dniem wykonania czynnos?ci lub zaistnienia stanu faktycznego, podlegaja?cych opodatkowaniu akcyza?, z tym że:
?w przypadku sprzedaży wyrobów we?glowych na terytorium kraju – obowia?zek podatkowy powstaje z dniem wydania wyrobów we?glowych, w tym także przewoz?nikowi
?w przypadkach wykonania innych czynnos?ci dotycza?cych wyrobów we?glowych, tzn.:
- zamiany, w rozumieniu przepisów ustawy - Kodeks cywilny,
- wydania w zamian za wierzytelnos?ci,
- wydania w miejsce s?wiadczenia pienie?żnego,
- darowizny, w rozumieniu przepisów ustawy – Kodeks cywilny,
- wydania w zamian za dokonanie okres?lonej czynnos?ci,
- przekazania lub wykorzystania na potrzeby reprezentacji albo reklamy,
- przekazania przez podatnika na potrzeby osobiste podatnika, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowia?cych osób prawnych, członków stowarzyszenia, a także zatrudnionych przez niego pracowników oraz byłych pracowników,
- użycia na potrzeby prowadzonej działalnos?ci gospodarczej
– obowia?zek podatkowy powstaje z dniem wykonania tych czynnos?ci
?w przypadku potwierdzenia sprzedaży wyrobów we?glowych faktura? – obowia?zek podatkowy powstaje z dniem wystawienia faktury, nie póz?niej niż w 7. dniu od dnia wydania wyrobów we?glowych
?w przypadku importu wyrobów we?glowych – obowia?zek podatkowy powstaje z dniem powstania długu celnego w rozumieniu przepisów prawa celnego
?w przypadku nabycia wewna?trzwspólnotowego wyrobów we?glowych z akcyza? zapłacona? na terytorium innego pan?stwa członkowskiego Unii Europejskiej, dokonanego na potrzeby wykonywanej przez podatnika działalnos?ci gospodarczej na terytorium kraju – obowia?zek podatkowy powstaje z dniem otrzymania wyrobów akcyzowych przez podatnika, nie póz?niej jednak niż w 7. dniu, licza?c od dnia dokonania wysyłki okres?lonej w uproszczonym dokumencie towarzysza?cym
?w przypadku przeznaczenia na cele handlowe wyrobów we?glowych z akcyza? zapłacona? na terytorium innego pan?stwa członkowskiego Unii Europejskiej, nabytych wewna?trzwspólnotowo przez osobe? fizyczna? na jej własny użytek – obowia?zek podatkowy powstaje w dniu przemieszczenia tych wyrobów na terytorium kraju
Zwolnienia od akcyzy wyrobów we?glowych
W ustawie o podatku akcyzowym przewidziano szereg zwolnien? przedmiotowych od akcyzy dla wyrobów we?glowych zużywanych zarówno do celów innych niż działalnos?c? gospodarcza, jak również zużywanych do prowadzenia niektórych rodzajów działalnos?ci gospodarczej.
Zwolnienia wyrobów we?glowych zużywanych do celów innych niż działalnos?c? gospodarcza obejmuje wyroby zużywane przez:
?GOSPODARSTW A DOMOWE
?organy administracji publicznej
?jednostki Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej
?podmioty systemu os?wiaty, o których mowa w art. 2 ustawy z 7 wrzes?nia 1991 r. o systemie os?wiaty (DzU z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.)
?żłobki i kluby dziecie?ce, o których mowa w ustawie z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziec?mi w wieku do lat 3 (DzU z 2011 r. nr 45, poz. 235, nr 131, poz. 764 i nr 171, poz. 1016)
?podmioty lecznicze, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o działalnos?ci leczniczej (DzU nr 112, poz. 654, nr 149, poz. 887, nr 174, poz. 1039 i nr 185, poz. 1092)
?jednostki organizacyjne pomocy społecznej, o których mowa w art. 6 pkt 5 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (DzU z 2009 r. nr 175, poz. 1362 ze zm.)
?organizacje, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalnos?ci pożytku publicznego i o wolontariacie (DzU z 2010 r. Nr 234, poz. 1536 oraz z 2011 r. nr 112, poz. 654 i nr 149, poz. 887).
Odbiorca wyrobów węglowych powinien pamiętać, aby każdorazowo potwierdzić dostawcy odbiór dostarczonych wyrobów węglowych na dokumencie dostawy.
Zwolnienia wyrobów we?glowych zużywanych do prowadzenia niektórych rodzajów działalnos?ci gospodarczej obejmuje wyroby zużywane:
- w procesie produkcji energii elektrycznej
- w procesie produkcji wyrobów energetycznych
- do przewozu towarów i pasażerów koleja?
- do ła?cznego wytwarzania ciepła i energii elektrycznej
- w pracach rolniczych, ogrodniczych, w hodowli ryb, oraz w les?nictwie
- w procesach mineralogicznych, elektrolitycznych i metalurgicznych
(procesy mineralogiczne oznaczaja? procesy sklasyfikowane w nomenklaturze NACE pod kodem DI 26 „produkcja produktów z pozostałych surowców niemetalicznych" w rozporza?dzeniu Rady (EWG) nr 3037/90 z 9 paz?dziernika 1990 r. w sprawie statystycznej klasyfikacji działalnos?ci gospodarczej we Wspólnocie Europejskiej (Dz. U. UE L 293 z 24.10.1990, str. 1, z póz?n. zm.; Dz. U. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 02, t. 04, str. 177, z póz?n. zm.)
- do redukcji chemicznej
- przez zakłady energochłonne do celów opałowych
(przez zakłady energochłonne rozumie sie? podmioty, u których udział zakupu wyrobów we?glowych w wartos?ci produkcji sprzedanej wynosi nie mniej niż 10% w skali roku poprzedzaja?cego rok, w odniesieniu do którego jest ustalany procentowy udział. Zakład energochłonny nie może byc? mniejszy niż zorganizowana cze?s?c? przedsie?biorstwa rozumiana jako organizacyjnie i finansowo wyodre?bniony w istnieja?cym przedsie?biorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowia?zania, przeznaczonych do realizacji okres?lonych zadan? gospodarczych, który zarazem mógłby stanowic? niezależne przedsie?biorstwo samodzielnie realizuja?ce te zadania.).
- przez podmioty gospodarcze,w których wprowadzone zostały w życie systemy prowadza?ce do osia?gania celów dotycza?cych ochrony s?rodowiska lub do podwyższenia efektywnos?ci energetycznej.
Również w przypadku wyrobów we?glowych zużywanych do prowadzenia niektórych rodzajów działalnos?ci gospodarczej należy pamie?tac?, aby każdorazowo potwierdzic? dostawcy odbiór dostarczonego we?gla lub koksu na dokumencie dostawy.
Warunkiem korzystania ze zwolnien? od akcyzy wyrobów we?glowych zużywanych do prowadzenia niektórych rodzajów działalnos?ci gospodarczej jest prowadzenie ewidencji wyrobów zużywanych do celów zwolnionych.
Ewidencja wyrobów we?glowych zwolnionych od akcyzy
Ewidencja we?gla i koksu zwolnionych od akcyzy ze wzgle?du na przeznaczenie może byc? prowadzona w formie papierowej lub elektronicznej, po uprzednim pisemnym poinformowaniu włas?ciwego naczelnika urze?du celnego o formie jej prowadzenia.
Ewidencja powinna zawierac? informacje umożliwiaja?ce ustalenie:
?ilos?ci wysłanych lub otrzymanych wyrobów we?glowych
?terminu wysłania lub odbioru tych wyrobów
?miejsca odbioru w przypadku przemieszczania wyrobów
?informacje o dokumentach dostawy wyrobów
?informacje kodzie CN wyrobów
Szczegółowy zakres danych, jakie powinna zawierac? ewidencja wyrobów we?glowych zwolnionych od akcyzy oraz sposób jej prowadzenia został okres?lony w rozporza?dzeniu Ministra Finansów z 30 sierpnia 2010 r. w sprawie dokumentu dostawy, ewidencji wyrobów akcyzowych obje?tych zwolnieniem od akcyzy ze wzgle?du na ich przeznaczenie, warunków i sposobu ich zwrotu oraz s?rodków skażaja?cych alkohol etylowy (DzU nr 160, poz. 1075 ze zm.)*.
*projekt rozporza?dzenia Ministra Finansów zmieniaja?cego ww. rozporza?dzenie, dostosowuja?cy jego przepisy do celów opodatkowania wyrobów we?glowych, znajduje sie? w trakcie prac legislacyjnych
.
Ewidencja wyrobów we?glowych powinna byc? przechowywana do celów kontroli przez okres 5 lat, licza?c od kon?ca roku kalendarzowego, w którym ewidencja została sporza?dzona.
Sposób nabycia wyrobów we?glowych zwolnionych od akcyzy
Wszystkie podmioty uprawnione do korzystania z wyżej wymienionych zwolnien? od
akcyzy moga? nabywac? wyroby we?glowe poprzez ich:
?import
?nabycie wewna?trzwspólnotowe
?nabycie od pos?rednicza?cego podmiotu we?glowego.
Podmioty zajmuja?ce sie? obrotem wyrobami we?glowymi zwolnionymi od akcyzy
Obrotem wyrobami we?glowymi zwolnionymi od akcyzy moga? sie? zajmowac? naste?puja?ce podmioty:
- pos?rednicza?ce podmioty we?glowe – które dokonuja? obrotu wyrobami we?glowymi zwolnionymi od akcyzy przez ich sprzedaż na terenie kraju, nabycie wewna?trzwspólnotowe, dostawe? wspólnotowa?, import i eksport,
- podmioty korzystaja?ce ze zwolnienia od akcyzy – które nabywaja? wyroby we?glowe używane przez te podmioty do celów uprawniaja?cych do zwolnienia od akcyzy przez nabycie wewna?trzwspólnotowe i import wyrobów we?glowych.
Warunkiem zwolnienia od akcyzy wyrobów we?glowych be?da?cych przedmiotem obrotu dokonywanego przez podmiot pos?rednicza?cy lub podmiot korzystaja?cy ze zwolnienia jest doła?czenie do przemieszczanych wyrobów dokumentu dostawy.
Pos?rednicza?ce podmioty we?glowe
Pos?rednicza?cym podmiotem we?glowym jest podmiot maja?cy siedzibe? lub miejsce zamieszkania na terytorium kraju, dokonuja?cy sprzedaży, dostawy wewna?trzwspólnotowej, nabycia wewna?trzwspólnotowego, importu lub eksportu wyrobów we?glowych, podlegaja?cych zwolnieniu od akcyzy.
Prowadzenie działalnos?ci jako pos?rednicza?cy podmiot we?glowy wymaga spełnienia przez podmiot naste?puja?cych warunków:
?pisemnego powiadomienia włas?ciwego naczelnika urze?du celnego o zamiarze rozpocze?cia działalnos?ci jako pos?rednicza?cy podmiot we?glowy, które powinno zawierac? dane dotycza?ce tego podmiotu i prowadzonej przez niego działalnos?ci gospodarczej, w szczególnos?ci:
- imie? i nazwisko lub nazwe? podmiotu,
- adres jego siedziby lub zamieszkania,
- NIP lub REGON
- okres?lenie rodzaju prowadzonej działalnos?ci gospodarczej.
?doła?czania do przemieszczanych wyrobów we?glowych dokumentu dostawy sporza?dzonego zgodnie z wzorem okres?lonym przez Ministra Finansów
?uzyskania na dokumencie dostawy potwierdzenia dostarczenia wyrobów we?glowych przez ich odbiorce?.
Pos?rednicza?cy podmiot we?glowy jest również obowia?zany do zgłoszenia włas?ciwemu naczelnikowi urze?du celnego zmiany danych zawartych w pisemnym powiadomieniu o zamiarze prowadzenia działalnos?ci, a także poinformowac? go o zaprzestaniu prowadzenia działalnos?ci w charakterze pos?rednicza?cego podmiotu we?glowego, w terminie 7 dni, licza?c od dnia, w którym nasta?piła zmiana lub dnia, w którym zaprzestał prowadzenia działalnos?ci.
Dokument dostawy powinien byc? przechowywany do celów kontroli przez okres 5 lat, licza?c od kon?ca roku kalendarzowego, w którym dokument dostawy został potwierdzony przez odbiorce?.
Potwierdzanie posiadania uprawnien? pos?rednicza?cego podmiotu we?glowego
Pos?rednicza?cy podmiot we?glowy, który dokonuje sprzedaży wyrobów we?glowych innemu pos?rednicza?cemu podmiotowi we?glowemu może zaża?dac? od niego przedstawienia mu pisemnego potwierdzenia przyje?cia powiadomienia o zamiarze rozpocze?cia działalnos?ci gospodarczej jako pos?rednicza?cy podmiot we?glowy.
Pos?rednicza?cy podmiot we?glowy nabywaja?cy wyroby we?glowe powinien przedstawic? pos?rednicza?cemu podmiotowi we?glowemu sprzedaja?cemu te wyroby, na jego ża?danie, pisemne potwierdzenie przyje?cia powiadomienia o zamiarze rozpocze?cia działalnos?ci gospodarczej jako pos?rednicza?cy podmiot we?glowy.
Lista pos?rednicza?cych podmiotów we?glowych
Liste? pos?rednicza?cych podmiotów we?glowych, zawieraja?ca? imie? i nazwisko lub nazwe? oraz adres siedziby lub miejsca zamieszkania pos?rednicza?cego podmiotu we?glowego, jego NIP lub REGON oraz okres?lenie rodzaju prowadzonej przez niego działalnos?ci gospodarczej, publikuje Minister Finansów lub upoważniony przez niego organ w Biuletynie Informacji Publicznej.
Zwrot wyrobów we?glowych zwolnionych od akcyzy
Wyroby we?glowe zwolnione od akcyzy moga? byc? zwrócone przez:
? pos?rednicza?cy podmiot we?glowy do innego pos?rednicza?cego podmiotu we?glowego
? podmiot korzystaja?cy ze zwolnienia, inny niż pos?rednicza?cy podmiot we?glowy, do pos?rednicza?cego podmiotu we?glowego.
Przemieszczenie zwracanych wyrobów we?glowych zwolnionych od akcyzy powinno sie? odbywac? na podstawie dokumentu dostawy.
Dokument dostawy
Wzór i sposób stosowania dokumentu dostawy oraz podmioty, które go wystawiaja?, został okres?lony w rozporza?dzeniu Ministra Finansów z 30 sierpnia 2010 r. w sprawie dokumentu dostawy, ewidencji wyrobów akcyzowych obje?tych zwolnieniem od akcyzy ze wzgle?du na ich przeznaczenie, warunków i sposobu ich zwrotu oraz s?rodków skażaja?cych alkohol etylowy (DzU nr 160, poz. 1075 ze zm.)*.
*projekt rozporza?dzenia Ministra Finansów zmieniaja?cego ww. rozporza?dzenie, dostosowuja?cy jego przepisy do celów opodatkowania wyrobów we?glowych, znajduje sie? w trakcie prac legislacyjnych.
Dokument dostawy należy przechowywac? do celów kontroli przez okres 5 lat, licza?c od kon?ca roku kalendarzowego, w którym dokument dostawy został potwierdzony przez odbiorce? wyrobów we?glowych.
Ubytki wyrobów we?glowych
Wszelkie straty wyrobów we?glowych powstałe w trakcie ich przemieszczania albo magazynowania przez pos?rednicza?cy podmiot we?glowy lub gdy doszło do ich całkowitego zniszczenia sa? ubytkami wyrobów we?glowych.
Powstanie ubytków wyrobów we?glowych jest przedmiotem opodatkowania akcyza? i w razie ich powstania należy od nich zapłacic? akcyze?, z wyja?tkiem tej ich cze?s?ci, która mies?ci sie? w normach dopuszczalnych ubytków, jeżeli takie normy zostały ustalone.
Ubytki wyrobów we?glowych do wysokos?ci dopuszczalnych norm ustalonych dla danego podmiotu przez naczelnika urze?du celnego sa? zwolnione od akcyzy.
Normy dopuszczalnych ubytków wyrobów we?glowych ustala włas?ciwy naczelnik urze?du celnego. Normy te naczelnik urze?du celnego ustala na wniosek zainteresowanego podmiotu lub może je ustalic? z urze?du.
Szczegółowe regulacje dotycza?ce norm dopuszczalnych ubytków wyrobów we?glowych zostały okres?lone w rozporza?dzeniu Ministra Finansów z 24 lutego 2009 r. w sprawie maksymalnych norm dopuszczalnych ubytków i dopuszczalnych norm zużycia wyrobów akcyzowych (DzU nr 32, poz. 242 ze zm.)*.
*projekt rozporza?dzenia Ministra Finansów zmieniaja?cego ww. rozporza?dzenie, dostosowuja?cy jego przepisy do celów opodatkowania wyrobów we?glowych, znajduje sie? w trakcie prac legislacyjnych.
Obowia?zki zwia?zane z zapłata? akcyzy od wyrobów we?glowych
Podmioty dokonuja?ce czynnos?ci opodatkowanych akcyza?, które nie sa? uprawnione do korzystania ze zwolnienia od akcyzy, sa? obowia?zane, bez wezwania organu podatkowego, do:
?składania włas?ciwemu naczelnikowi urze?du celnego za miesie?czne okresy rozliczeniowe deklaracji podatkowych według ustalonego wzoru
?obliczania akcyzy za miesie?czne okresy rozliczeniowe i jej wpłacania na rachunek włas?ciwej izby celnej
– w terminie do 25. dnia przypadaja?cego w drugim miesia?cu od miesia?ca, w którym powstał obowia?zek podatkowy, a w przypadku nabycia wewna?trzwspólnotowego wyrobów we?glowych z akcyza? zapłacona? na terytorium innego pan?stwa członkowskiego Unii Europejskiej – w terminie 10 dni licza?c od dnia powstania obowia?zku podatkowego.
Kwota akcyzy należna od danych wyrobów we?glowych może byc? obniżona o akcyze? zapłacona? od zużytych do ich wyprodukowania innych wyrobów we?glowych pod warunkiem udokumentowania zapłaty.
Wzory deklaracji podatkowych zostały okres?lone w rozporza?dzeniu Ministra Finansów z 20 sierpnia 2010 r. w sprawie wzorów deklaracji podatkowych dla podatku akcyzowego, deklaracji w sprawie przedpłaty akcyzy oraz informacji o wyrobach akcyzowych w składzie podatkowym (DzU nr 157, poz. 1052 ze zm.) oraz w rozporza?dzeniu Ministra Finansów w sprawie wzoru deklaracji uproszczonej dla podatku akcyzowego.*
*projekty rozporza?dzenia Ministra Finansów zmieniaja?cego rozporza?dzenie w sprawie wzorów deklaracji podatkowych dla podatku akcyzowego, deklaracji w sprawie przedpłaty akcyzy oraz informacji o wyrobach akcyzowych w składzie podatkowym oraz rozporza?dzenia w sprawie wzoru deklaracji uproszczonej dla podatku akcyzowego, dostosowuja?ce ich przepisy do celów opodatkowania wyrobów we?glowych, znajduja? sie? w trakcie prac legislacyjnych.