Sprzedaż złota inwestycyjnego – zasady opodatkowania VAT

• Jestem czynnym podatnikiem VAT. Prowadzę działalność gospodarczą, w ramach której skupuję i sprzedaję złoto. Nabyte złoto przekazuję firmie zajmującej się rafinacją, czyli usunięciem srebra i miedzi. W wyniku tego procesu powstaje czyste złoto o próbie 999, mające postać sztabki (złoto inwestycyjne). Za tę usługę otrzymuję fakturę. Czy to prawda, że mogę odliczyć zawarty w niej VAT, mimo że sprzedaż sztabek jest z niego zwolniona?

– pyta czytelnik.

Dostawa złota inwestycyjnego jest opodatkowana VAT według szczególnej procedury, która wynika z art. 121 – 125 ustawy o VAT. W rozumieniu tego podatku złoto inwestycyjne to złoto w postaci sztabek lub płytek o próbie co najmniej 995 oraz złoto reprezentowane przez papiery wartościowe.

Pojęcie to obejmuje także złote monety, które spełniają łącznie następujące warunki: mają próbę co najmniej 900; zostały wybite po roku 1800, są lub były obowiązującym środkiem płatniczym w kraju pochodzenia; są sprzedawane po cenie, która nie przekracza o więcej niż 80 proc. wartości rynkowej złota zawartego w monecie.

Wyjątek od reguły

Podatnik, który wykonuje czynności zwolnione z opodatkowania, co do zasady pozbawiony jest prawa odliczenia VAT naliczonego od nabycia towarów i usług związanych z tymi czynnościami. Zgodnie bowiem z ogólną zasadą VAT odliczenie podatku naliczonego od nabytych towarów i usług możliwe jest w zakresie, w jakim są one związane z czynnościami opodatkowanymi.

Przy dostawie złota inwestycyjnego jest jednak inaczej, co wskazuje na szczególny charakter procedury rozliczenia tych dostaw. Dostawa złota, które spełnia podane wyżej parametry, korzysta ze zwolnienia z VAT. Jednak, mimo tego zwolnienia, w obrocie złotem inwestycyjnym podatnik ma prawo do odliczenia VAT naliczonego od:

• nabycia złota inwestycyjnego od podatnika, który we wcześniejszej fazie obrotu zrezygnował ze zwolnienia z opodatkowania dostawy złota i rozliczył ją na zasadach ogólnych,

• nabycia, w tym również wewnątrzwspólnotowego, lub importu złota innego niż złoto inwestycyjne, jeżeli to złoto jest następnie przekształcone w złoto inwestycyjne przez tego podatnika lub na jego rzecz,

• nabycia usług polegających na zmianie postaci, masy lub próby złota, w tym złota inwestycyjnego.

Jak udokumentować dostawę

Sprzedaż złota inwestycyjnego przez czynnego podatnika VAT dokumentowana jest na zasadach ogólnych. Jeśli kupującym jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, to transakcja dokumentowana jest paragonem fiskalnym, chyba że zażąda ona wystawienia faktury.

Jeżeli natomiast nabywcą jest podmiot prowadzący działalność gospodarczą, to sprzedawca ma obowiązek udokumentowania dostawy fakturą. Pomimo że sprzedaż złota inwestycyjnego jest sprzedażą zwolnioną z VAT, to nie występuje obowiązek podania na fakturze symbolu PKWiU. Wynika to z § 5 ust. 7 rozporządzenia ministra finansów w sprawie m.in. wystawiania faktur.

Przepis ten mówi, że w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług zwolnionych z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy o VAT albo przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 tej ustawy na fakturze, poza nazwą towaru i usługi, wskazuje się również:

• symbol towaru lub usługi, określony w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, jeżeli ustawa lub przepisy wykonawcze do  ustawy powołują ten symbol, lub

• przepis ustawy albo aktu wydanego na podstawie ustawy, na podstawie którego podatnik stosuje zwolnienie od podatku, lub

• przepis dyrektywy, który zwalnia od podatku tę dostawę lub to świadczenie.

Tym samym na fakturze nie ma obowiązku wpisywania numeru PKWiU, skoro w przypadku dostawy złota inwestycyjnego podstawą prawną do zastosowania zwolnienia z VAT jest art. 122 ust. 1 ustawy o VAT (nie został wskazany w § 5 ust. 7 rozporządzenia ministra finansów w sprawie m.in. wystawiania faktur).

Sprzedawca nie ma więc obowiązku podania PKWiU złota inwestycyjnego na wystawionej fakturze, ale zobowiązany jest do wskazania nazwy towaru tak, aby możliwe było przyporządkowanie temu towarowi odpowiedniej stawki VAT lub zwolnienia. Towar, będący przedmiotem dostawy, może więc zostać określony np. jako „złoto inwestycyjne”, „płytki złote próby 999” czy też „sztabki złote próby 999”.

Kto jest nabywcą

Podatnik, który sprzedaje złoto inwestycyjne, jest zobowiązany do prowadzenia pełnej ewidencji VAT (takiej, jaką prowadzi każdy czynny podatnik VAT). Oprócz elementów wymaganych dla „zwykłej” ewidencji powinna ona dodatkowo zawierać dane dotyczące nabywcy, które umożliwiają jego identyfikację.

Podanie tych danych jest obowiązkowe zarówno wtedy, gdy sprzedawca wystawia nabywcy złota inwestycyjnego fakturę (która zawiera dane klienta), jak i w sytuacji gdy dostawa jest ewidencjonowana jedynie za pomocą kasy fiskalnej.