Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest obrót. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.
Z przepisu tego wynika, że obrotem dla celów VAT będą wyłącznie dotacje
• związane z ceną towarów (usług) sprzedawanych (świadczonych) przez podatnika oraz
• których związek z tymi czynnościami jest bezpośredni.
Pozostałe dotacje pozostają zatem poza systemem VAT.
Beneficjent już na etapie otrzymywania dotacji musi więc rozpoznać związek między dofinansowaniem i ceną za wykonywane przez niego czynności opodatkowane VAT.
Orzecznictwo ETS
W tym zakresie ustawa o VAT realizuje regulacje dyrektywy VAT, które były kilkakrotnie przedmiotem rozważań Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Pytania prejudycjalne dotyczyły głównej przesłanki decydującej o opodatkowaniu dotacji, tj. bezpośredniego wpływu na cenę.
Wśród zgodnego stanowiska ETS w tym zakresie warto zwrócić uwagę na rozstrzygnięcie z 22 listopada 2001 w sprawie ASBL (C-184/00). Trybunał wyraźnie w nim wskazał, że dotacje operacyjne na pokrycie części kosztów prowadzenia działalności niemal zawsze mają wpływ na kalkulowaną na bazie kosztów cenę towarów i usług dostarczanych lub świadczonych przez podmiot dotowany.
Podatnik może bowiem zaoferować towary lub usługi po cenie niższej, niż w sytuacji gdyby nie otrzymał dotacji. Sam fakt, że dotacja wpływa na cenę, nie jest jednak wystarczający, aby dotacja podlegała opodatkowaniu.
Aby dotacja była bezpośrednio powiązana z ceną dostaw, konieczne jest również, by była ona wypłacana danemu podmiotowi bezpośrednio w celu umożliwienia mu dostarczania określonych towarów lub świadczenia usług.
Stanowisko fiskusa
Praktyka organów skarbowych wydaje się uwzględniać wnioski płynące z orzecznictwa ETS. W interpretacjach podatkowych wskazuje się, że wyłącznie dotacje przyznane na pokrycie części ceny lub jako rekompensata z powodu obniżki ceny zwiększają podstawę opodatkowania VAT.
Tylko w tym wypadku spełniony jest bowiem warunek „bezpośredniego związku z ceną”. Przykładami są:
• odpowiedź Izby Skarbowej w Katowicach z 22 marca 2011 (IBPP4/443-314/11/KG)
, w której uznała ona, że opodatkowaniu VAT podlegają dopłaty do ceny wyrobów medycznych,
• interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 7 grudnia 2010 (ILPP2/443-1504/10-2/SJ)
, z której wynika, że objęte VAT są dopłaty do wody i ścieków,
• pismo Izby Skarbowej w Katowicach z 3 marca 2011 (IBPP3/443-938/10/BWo)
, w którym uznano, że dotacje do biletów komunikacji miejskiej zwiększają podstawę opodatkowania VAT.
Zdaniem organów podatkowych, aby rozliczyć VAT od dotacji należy wystawić fakturę wewnętrzną
Zdaniem organów podatkowych nie zwiększają obrotu tzw. dotacje zakupowe. Chodzi o dofinansowanie przyznawane na pokrycie kosztów realizacji dotowanego projektu.
Tak wynika m.in. z interpretacji Izby Skarbowej w Poznaniu z 13 listopada 2008 (ILPP2/4441-17/08-2/SJ) oraz odpowiedzi Izby Skarbowej w Warszawie z 26 kwietnia 2011 (IPPP3/443-204/11-4/JF).
Zasady opodatkowania zależą więc od umowy zawieranej przez beneficjenta z instytucją pośredniczącą lub wdrażającą i celu, na jaki pomoc została przyznana.
Kiedy wykazać podatek
Jeśli dotacja jest obciążona VAT, to obowiązek podatkowy rachunku bankowego podatnika. Wynika to z art. 19 ust. 21 ustawy o VAT.
Zgodnie z tym przepisem obowiązek podatkowy z tytułu należnych na podstawie odrębnych przepisów dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze powstaje z chwilą uznania rachunku bankowego podatnika.
W przypadku uznania rachunku bankowego podatnika zaliczką z tytułu dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze obowiązek podatkowy powstaje w tej części.
Należy zwrócić uwagę, że w tym przepisie mowa jest o dotacjach należnych na podstawie odrębnych przepisów. Nie jest zatem jednoznaczne, czy obowiązek podatkowy dla dotacji przyznawanych bez konkretnych przepisów szczególnych (np. o charakterze prywatnoprawnym) powinien powstawać na zasadach ogólnych.
Trzeba wystawić dokument
Otrzymanie dotacji, która podlega opodatkowaniu VAT, wymaga udokumentowania kwoty podatku należnego. Zdaniem organów podatkowych w tym celu podatnik powinien wystawić fakturę wewnętrzną.
Powołują się one na art. 106 ust. 7 ustawy o VAT, mimo że przepis ten nakazuje je wystawiać „dla udokumentowania zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze”.
Fiskus uważa jednak, że należy go stosować również do dotacji przyznawanych podatnikowi. Potwierdzają to m.in. interpretacje Izby Skarbowej w Warszawie z 16 grudnia 2010 (IPPP1/443-531/09/10-7/S/JB/KG) i z 16 grudnia 2009 (IPPP1-443-962/09-4/JB).
Podstawa prawna wystawiania faktur wewnętrznych budzi wątpliwości. Jednak z praktycznego punktu widzenia jest to najprostszy sposób prawidłowego rozliczenia podatku należnego.
Trzeba bowiem pamiętać, że moment powstania obowiązku podatkowego z tytułu otrzymania dotacji zwykle jest inny niż moment opodatkowania właściwych czynności opodatkowanych VAT (po obniżonej cenie).
Warto też zwrócić uwagę, w jaki sposób należy obliczyć VAT należny. Obecne brzmienie art. 29 ust. 1 ustawy o VAT nie budzi wątpliwości, że obrotem są dotacje (spełniające przesłankę bezpośredniego wpływu na cenę) pomniejszone o kwotę podatku należnego. W konsekwencji wydaje się, że obrót z tytułu otrzymywanego dofinansowania powinno się obliczać rachunkiem w stu.
— Michał Roszkowski manager w Accreo Taxand
— Piotr Gaczyński starszy konsultant w Accreo Taxand
Więcej w serwisie:
»
»
»
Co i jak podlega opodatkowaniu
»
