Rz: W ostatnim czasie dużo uwagi poświęcano rozliczeniom VAT związanym z funkcjonowaniem tzw. programów lojalnościowych. Czym było to spowodowane?
Michał Borowski, doradca podatkowy w Kancelarii Ożóg i Wspólnicy:
Przede wszystkim nowelizacją ustawy o VAT, która weszła w życie 1 kwietnia 2011 r. i która w zamierzeniu ustawodawcy miała m.in. objąć opodatkowaniem VAT wszelkie nieodpłatne przekazania towarów (bez prezentów o małej wartości, próbek i drukowanych materiałów reklamowych), jeżeli podatnik odliczył VAT naliczony przy ich zakupie. Ponadto w orzeczeniu w połączonych sprawach Loyalty Management i Baxi Group (C-53/09 i C-55/09) Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) uznał, że przekazania towarów (nagród) w programach lojalnościowych nie stanowią elementu kompleksowej usługi obsługi takiego programu (świadczonej przez operatora programu), lecz odpłatną dostawę towarów, w której wynagrodzenie płacone jest nie przez beneficjenta (otrzymującego nagrodę), lecz przez podmiot trzeci (partnera programu lojalnościowego). Takie stanowisko TSUE oznaczać mogło konieczność zasadniczej zmiany sposobu opodatkowania VAT w dotychczasowych modelach przekazań towarów za pośrednictwem agencji reklamowych bądź operatorów programów lojalnościowych, i to na niekorzyść podatników.
Czy niekorzystne orzeczenie TSUE oznacza koniec dotychczasowego modelu funkcjonowania programów lojalnościowych?
Niekoniecznie. Należy wskazać, że orzeczenie TSUE jest dość kontrowersyjne i nie do końca spójne z wcześniejszymi rozstrzygnięciami Trybunału dotyczącymi tzw. świadczeń złożonych oraz usług reklamowych. Ponadto sam TSUE wskazuje w nim, że ze względu na zakres postawionych przez sąd krajowy pytań prejudycjalnych nie ocenia „całościowo" traktowania na gruncie VAT schematu funkcjonowania programu lojalnościowego. Z powyższych względów należy bardzo ostrożnie podchodzić do oceny wpływu przywołanego orzeczenia na funkcjonowanie programów lojalnościowych i różnego rodzaju kompleksowych usług reklamowych oraz rozliczenia VAT w ramach tych świadczeń.
Jakie stanowisko prezentują organy podatkowe i czy omawiane orzeczenie zmieniło już podejście do omawianych rozliczeń?
Dotychczasowe interpretacje wydawane w imieniu ministra finansów przez upoważnione organy podatkowe w oparciu o koncepcję świadczeń złożonych potwierdzały, że przekazanie towarów w ramach programów lojalnościowych (bądź usług reklamowych) stanowi element usługi świadczonej odpłatnie przez agencję albo przez operatora. Co istotne, kontrowersyjne orzeczenie TSUE jak dotychczas nie spowodowało zmiany stanowiska ministra finansów, który również w wydanej w ostatnim czasie interpretacji potwierdził dotychczasowy sposób opodatkowania VAT wydań towarów w ramach programów lojalnościowych oparty właśnie na koncepcji „świadczeń złożonych" (interpretacja z 29 lipca 2011 r. nr IPPP1-443-851/11-2/IGo).
Warto podkreślić, że przywołana interpretacja została wydana już po wyroku TSUE w połączonych sprawach (C-53/09 i C-55/09) oraz po kwietniowej nowelizacji ustawy o VAT (zmieniającej m.in. art. 29 ust. 1 dotyczący sposobu ustalania podstawy opodatkowania).
