Firmy często organizują dla pracowników darmowy dowóz do miejsca pracy wynajętymi autobusami czy samochodami. Powody takich decyzji są różne, np.

- niedogodne położenie zakładu, w punkcie odległym od miasta, z daleka od standardowych tras środków lokomocji publicznej,

- późne pory kończenia zmian roboczych, przy pracy na  zmiany, w takim wypadku zatrudnionym trudno jest przybyć nawet do pracodawcy dogodnie zlokalizowanego,

- dodatkowe profity dla personelu, mające poprawić głównie jego punktualność.

Trudne prowadzenie rejestru

Zwykle umowy zawarte z tej okazji z przewoźnikiem opiewają na odpłatność ryczałtową, zależną od ilości pokonanych kilometrów, kursów bądź podstawionych aut/busów, a przede wszystkim zupełnie oderwaną od liczby podwładnych z nich korzystających.

Nawet gdy dostęp do takiej komunikacji mają teoretycznie wszyscy przedstawiciele załogi, trudno jest konkretnie stwierdzić, ile osób i kiedy dokładnie po nią sięgnęło np. w danym miesiącu. Prowadzenie rzetelnego rejestru tych danych jest trudne czy wręcz niemożliwe.

Niekiedy pracodawcy aranżują taką komunikację dla zatrudnionych z własnej floty pojazdów. Czy tego z tytułu świadczenia nieodpłatne przysparzają pracownikom przychodu, czy też nie należy od nich pobierać zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych?

To jedna z najbardziej kłopotliwych kwestii.

Są zaliczki

Fiskus jak jeden mąż nakazuje twardo w licznych indywidualnych interpretacjach odprowadzać od wartości takich bonusów podatek dochodowy. Nawet gdy nie ma możliwości przypisania konkretnego przychodu pojedynczemu pasażerowi – pracownikowi.

Powołuje się przy tym na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 3 czerwca 1998 (I SA/Ka 1719/96), w świetle którego „ewentualne trudności towarzyszące indywidualizacji świadczeń na rzecz poszczególnych pracowników mają charakter drugorzędny i nie mogą wpływać na byt i zakres obowiązku podatkowego”.

Dlatego organy podatkowe polecają w tych sytuacjach ustalenie indywidualnej usługi transportowej przypadającej na podwładnego, podpowiadając różne sposoby, np. podział kwoty należnej przewoźnikowi przez liczbę pracowników, którym transport został zapewniony, z uwzględnieniem oczywiście ich absencji w pracy.

Wystarczy możliwość

„O powstaniu obowiązku podatkowego nie decyduje, ile razy pracownik faktycznie skorzystał z przewozu zorganizowanego przez zakład pracy (np. w ramach umowy z przewoźnikiem), ale sam fakt otrzymania od pracodawcy świadczenia w postaci możliwości skorzystania z usługi” – czytamy w indywidualnej interpretacji dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 18 maja 2011 (IPPB2/415-200/11-2/AK).

„Pracownik otrzymuje nieodpłatne świadczenie w miesiącu, za który wnioskodawca wykupił przewóz w środkach transportu – wtedy bowiem pracownik otrzymał możliwość skorzystania (nieodpłatnie) ze środków transportu opłacanych przez pracodawcę” – wynika z innej indywidualnej interpretacji dyrektora IS w Katowicach z 29 marca 2011 (IBPBII/1/415-1071/10/BD).

Nie ma przychodu

Spotkać można jeszcze inne poglądy, zwłaszcza prezentowane przez sądownictwo, dające podatnikom nadzieję.

W najnowszym wyroku z 18 maja 2011 (II FSK 22/10) NSA stwierdził, że sama możliwość skorzystania z przewozu zorganizowanego przez szefa nie stanowi przychodu zatrudnionego. Nie wolno też – jego zdaniem – generalizować jak organy podatkowe, że zawsze da się określić wartość przychodu przypisaną podwładnemu, bo pracodawca zna z imienia i nazwiska ilość przewożonych w ten sposób osób.

Pracownicy mogą przecież korzystać w równym stopniu z usługi transportowej (jedni częściej, inni rzadziej). Przy ryczałtowej zapłacie nie można zatem mówić, że wszyscy zatrudnieni, którym zostało udostępnione takie świadczenie, zyskali równy przychód.

Przychód ze stosunku pracy powstaje wówczas, gdy zatrudniony rzeczywiście korzystał z zapewnionych środków transportu i szef ustalił wartość przypisanego mu świadczenia – rozstrzygnął NSA w cytowanym orzeczeniu, podobnie jak w innym, z 15 września 2009 (II FSK 536/08).

Czytaj również:

Zobacz serwis:

Podatek dochodowy » Dochody pracownika i zleceniobiorcy » Świadczenia dla pracowników » Transport