Przepisy o podatku dochodowym nie zawierają żadnych ograniczeń dotyczących rozliczania kwot wydanych na zakup pojazdów jednośladowych.
Decyduje więc ogólna definicja kosztów uzyskania przychodów. Art. 22 ust. 1 ustawy o PIT mówi, że są nimi koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia ich źródła.
Rowerem na budowę
W praktyce oznacza to, że zaliczenie wydatków do kosztów uzależnione jest od udowodnienia, że kupiony rower, skuter lub motocykl jest pojazdem używanym do celów firmowych. Odpowiedzi fiskusa na pytania podatników pokazują, że nie jest to bardzo trudne. Świadczy o tym interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 16 lipca 2008 (IBPB1/415-328/08/WRz).
Z pytaniem zwrócił się podatnik, który prowadzi działalność gospodarczą w zakresie nadzoru inwestorskiego oraz wyceny nieruchomości. Od wiosny do jesieni dojeżdża rowerem na budowę i w celu wyceny nieruchomości.
Postępuje tak, jeśli odległość nie przekracza 25 km. Gdy jest dłuższa lub pogoda nie sprzyja rowerowym przejażdżkom, wybiera samochód. We wniosku podatnik wyjaśnił, że dotychczas używał prywatnego sprzętu, ale przyszedł już czas, aby wymienić go na nowszy model. Chciałby więc zaliczyć jego wartość do kosztów uzyskania przychodów. Izba skarbowa potwierdziła, że ma do tego prawo.
Nie ma bowiem wątpliwości, że tego typu wydatki są poniesione w celu uzyskania przychodów. Jednocześnie ustawa o PIT w żadnym miejscu nie wprowadza jakichkolwiek ograniczeń dotyczących rowerów.
Zawsze trzeba jednak pamiętać o zachowaniu zdrowego rozsądku. Ta sama izba skarbowa w odpowiedzi na pytanie innej firmy deweloperskiej uznała, że cena roweru nie może być zaliczona do kosztów (pismo z 4 lipca 2008, IBPB3/423-281/08/NG).
Fiskus miał jednak swoje powody. W pytaniu spółka z o.o. wyjaśniła bowiem, że pojazd będzie wykorzystywany nie tylko do poruszania się pracownika po terenie budowy, ale także w celu dojeżdżania do pracy.
Tymczasem, jak zauważyła izba skarbowa, pracodawcy nie powinno interesować, w jaki sposób pracownik dotrze do pracy. Na negatywną odpowiedź prawdopodobnie wpłynął też inny czynnik, przewidywana cena roweru. Spółka oszacowała ją na ok. 15 tys. zł. To musiało wzbudzić podejrzenia, czy rzeczywiście będzie on wykorzystywany do celów służbowych.
Motorem do pacjenta
Możliwość uwzględnienia w kosztach firmy wartości motocykla potwierdza interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 29 lutego 2008 (ITPB1/415-650/07/MZ). Z wnioskiem wystąpił lekarz ortopeda, który prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. W firmie używa już leasingowanego samochodu osobowego. Chce jednak kupić motocykl, który ułatwi mu poruszanie się po mieście.
Wnioskodawca wyjaśnił bowiem, że prowadzi trzy gabinety lekarskie rozmieszczone w różnych miejscach.
Izba wyjaśniała, że fakt użytkowania samochodu osobowego na podstawie umowy leasingu nie wyklucza możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu wydatków na zakup motocykla. Podkreśliła jednak, że musi istnieć związek przyczynowy określony w art. 22 ust. 1 ustawy o PIT. Jego wykazanie spoczywa na podatniku.
Kolejnym przykładem korzystnej dla podatnika odpowiedzi jest pismo Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 19 czerwca 2008 (ITPB1/415-233/08/PSZ).
Potwierdza ono, że osoba prowadząca pracownię architektoniczną może uwzględnić w kosztach firmy wydatki na zakup skutera (w celu szybszego dotarcia dla klientów). Nie przeszkadza w tym wcześniejsze zaliczenie do majątku firmy samochodu osobowego.
Czy amortyzować
Przedsiębiorca, który kupuje nowy pojazd, zadaje sobie pytanie, czy może jego wartość zaliczyć od razu do kosztów, czy też musi naliczać odpisy amortyzacyjne. Odpowiedź wymaga rozważenia dwóch sytuacji.
Pierwsza występuje wtedy, gdy wartość pojazdu nie przekracza 3500 zł. Dla przedsiębiorców, którzy mają prawo odliczyć VAT od zakupów, jest to wartość netto. Podatnicy, którym to uprawnienie nie przysługuje, biorą pod uwagę cenę brutto. Jeśli więc wartość początkowa nie przekracza 3500 zł, to podatnik może od razu zaliczyć ją do kosztów.
Pozwala na to art. 22d ust. ustawy o PIT. Wynika z niego, że podatnicy mogą nie dokonywać odpisów amortyzacyjnych od składników majątku, o których mowa w art. 22a i 22b ustawy o PIT (środki trwałe i wartości niematerialne i prawne), których wartość początkowa nie przekracza 3500 zł. Wydatki na ich nabycie są wówczas kosztem uzyskania przychodów w miesiącu oddania ich do używania.
Podobny efekt można uzyskać stosując art. 22f ust. 3 ustawy o PIT. Wynika z niego, że ogólne zasady dokonywania odpisów amortyzacyjnych trzeba stosować, jeśli wartość początkowa środka trwałego albo wartości niematerialnej i prawnej w dniu przyjęcia do używania jest wyższa niż 3500 zł. Jeśli jest równa lub niższa niż ten limit, podatnicy mogą dokonywać jednorazowego odpisu w miesiącu oddania do używania tego składnika majątku albo w następnym.
Gdy cena przekracza 3500 zł
Nawet gdy wartość pojazdu przekracza 3500 zł, to często uda się od razu zaliczyć do kosztów cenę jego nabycia. Trzeba bowiem pamiętać o art. 22k ust. 7 ustawy o PIT.
Mówi on, że podatnicy mogą dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grup 3 – 8 Klasyfikacji Środków Trwałych, z wyłączeniem samochodów osobowych, w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Z prawa tego mogą skorzystać nowe firmy (w roku, w którym rozpoczęły prowadzenie działalności gospodarczej) oraz mali podatnicy. W ten sposób można w roku zaliczyć do kosztów nie więcej niż równowartość 50 tys. euro (w 2011 r. to 197 tys. zł). Limit dotyczy łącznej wartości odpisów amortyzacyjnych.
O zaliczeniu do małych podatników decyduje wielkość przychodów ze sprzedaży (wraz z VAT) osiągniętych w poprzednim roku. Limit został określony jako równowartość 1,2 mln euro. Na 2011 r. wynosi 4 mln 736 tys. zł.
Jeśli te warunki są spełnione, to firma może naliczyć jednorazowy odpis amortyzacyjny nie wcześniej niż w miesiącu, w którym środki trwałe zostały wprowadzone do ewidencji. W sytuacji gdy limit 50 tys. euro nie pozwoli w ten sposób zaliczyć do kosztów całego wydatku, to od następnego roku przedsiębiorca może wybrać degresywną lub liniową metodę amortyzacji.
Nie ma więc przeszkód, aby do pojazdów jednośladowych stosować przepisy o jednorazowej amortyzacji. Potwierdzają to odpowiedzi fiskusa na pytania podatników.
Przykładem jest dotycząca roweru używanego przez doradcę podatkowego interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 26 maja 2010 (IPPB1/415-252/10-2/ES) oraz pismo Izby Skarbowej w Katowicach z 29 grudnia 2010 (IBPBI/1/415-1023/10/SK) w sprawie jednorazowego zaliczenia do kosztów wartości motocykla. Pojazdy te w Klasyfikacji Środków Trwałych zaliczane są bowiem do innego rodzaju niż samochody osobowe (co do których jednorazowa amortyzacja jest wyłączona).
Te same zasady zaliczania wydatków do kosztów obowiązują osoby prawne. Definicja kosztów i przepisy dotyczące amortyzacji zawarte w ustawie o CIT są bowiem niemal identyczne, jak w ustawie o PIT (różnice wynikają jedynie ze specyfiki podatników, np. występowania różnych źródeł przychodu w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Sezonowa eksploatacja
Użytkownikom motocykli problemy mogą też sprawić zasady naliczania amortyzacji. Często należy je bowiem uznać za środki trwałe eksploatowane sezonowo, a przepisy dotyczące ich amortyzacji są nieprecyzyjne. Przewidują bowiem, że podatnik może wybrać między dwoma wariantami.
Pierwszy polega na ustaleniu wysokości miesięcznego odpisu przez podzielenie jego rocznej kwoty przez liczbę miesięcy w sezonie.
Drugi nakazuje zastosowanie ogólnych zasad, czyli podzielenie rocznej amortyzacji przez 12 miesięcy w roku. Problem polega na tym, że w tym drugim wariancie organy podatkowe uważają, że odpisów można dokonywać tylko w miesiącach, w których środek trwały jest wykorzystywany.
Oznacza to znaczne wydłużenie okresu amortyzacji. Aby tego uniknąć, lepiej wybrać wariant pierwszy, amortyzować pojazd w okresie, kiedy jest wykorzystywany, zaliczając w koszty odpowiednio wyższe odpisy.
Kurs na prawo jazdy kategorii A bez zwolnienia
Od 1 stycznia 2011 zmienił się zakres i sposób zdefiniowania usług zwolnionych z VAT. Wiele kontrowersji dotyczy szkoleń. Ministerstwo Finansów opublikowało więc na swojej stronie internetowej wyjaśnienia w sprawie stawki VAT stosowanej przy kursach na prawo jazdy - czytaj więcej w artykule "Izba potwierdza zwolnienie dla kursów prawa jazdy".
Wynika z nich, że nauka jazdy samochodem osobowym, ciężarowym i autobusem jest zwolniona z VAT. Kurs kategorii A (na motocykl) jest natomiast obciążony 23-proc. podatkiem.
Dla oceny, czy określone usługi będą zwolnione na podstawie tego przepisu, konieczne jest zatem stwierdzenie:
- czy są to usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego,
- czy są prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach.
Spełnienie drugiego warunku nie budzi wątpliwości. Szkolenie osób ubiegających się o wydanie prawa jazdy jest ściśle uregulowane w ustawie Prawo o ruchu drogowym (DzU z 2005 r. nr 108, poz. 908 z późn. zm.) oraz w przepisach wykonawczych do tej ustawy.
Więcej wątpliwości budzi pierwsze kryterium. Ministerstwo wyjaśnia, że usługi szkolenia osób ubiegających się o wydanie prawa jazdy kategorii C, D i E (samochód ciężarowy z przyczepą lub bez oraz autobus) mieszczą się w usługach kształcenia zawodowego. Jego zdaniem tak samo należy traktować kurs na prawo jazdy kategorii B (samochód osobowy), bo jest to obecnie jeden z podstawowych wymogów, jakie stawia się kandydatom do pracy na różne stanowiska.
Jednocześnie MF stwierdziło, że nie można uznać za kształcenie zawodowe, co do zasady, szkolenia osób ubiegających się o wydanie prawa jazdy kategorii A. Opłaty za te kursy muszą więc być opodatkowane według 23-proc. stawki.
Czy wykładnia ta jest prawidłowa? Prawdopodobnie prędzej czy później problemem tym zajmą się sądy i dopiero wtedy będzie można odpowiedzieć na to pytanie.
Do tego momentu osoby zamierzające zdobyć uprawnienia do kierowania motocyklem muszą być przygotowane, że będą musiały więcej zapłacić za kurs.
Czytaj też artykuły:
Zobacz więcej w serwisie:
»
»
»
»
»
»
»
»
»
Amortyzacja samochodu i motocykla
