Problem stanowią niejasne przepisy ustawy o VAT obowiązujące od 1 stycznia, które ograniczyły stosowane wcześniej zwolnienia.

– W ciągu roku organizujemy non profit 22 – 25 tys. różnego rodzaju imprez turystyki kwalifikowanej, np. wycieczek krajoznawczych, rajdów turystycznych czy też spływów kajakowych albo rejsów adresowanych głównie do dzieci i młodzieży – mówi Andrzej Gordon, sekretarz generalny Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego. – Z przepisów, które obowiązują od początku 2011 r., wynika, że pobierając tzw. wpisowe od osób niebędących członkami PTTK, będziemy musieli doliczać VAT. Nie chcemy organizować naszych imprez wyłącznie dla członków Towarzystwa, więc grozi nam wzrost nie tylko kosztów, ale również obciążeń dokumentacyjnych – na tyle duży, że podważa to sens prowadzenia takiej działalności – dodaje Gordon.

Istnieje ryzyko, że również nocleg w schroniskach należących do Polskiego Towarzystwa Schronisk Młodzieżowych (PTSM) będzie droższy o VAT.

– Kilkakrotnie zwracaliśmy się do organów podatkowych o interpretację, ale otrzymaliśmy bardzo niejasne odpowiedzi. Martwi nas, że znowelizowana ustawa zawiera tak nieprecyzyjne przepisy – mówi Marek Szpecht, sekretarz generalny PTSM.

– Rzeczywiście nowelizacja ustawy o VAT skomplikowała sytuację takich organizacji, jak PTTK i PTSM. Do końca 2010 r. korzystały one ze zwolnienia na podstawie załącznika nr 4 dla usług świadczonych przez „organizacje członkowskie gdzie indziej nie sklasyfikowane" – mówi Piotr Żurowski, doradca podatkowy w KPMG. – Teraz mogą powoływać się na zwolnienie przewidziane w art. 43 ust. 1 pkt 31 dotyczące organizacji powołanych do realizacji celów o charakterze politycznym, związkowym, patriotycznym, filozoficznym, filantropijnym lub obywatelskim w zakresie interesu zbiorowego swoich członków, wykonywane na ich rzecz w zamian za składki. Nie rozwiązuje to jednak problemu opodatkowania imprez, w których biorą udział osoby niezrzeszone. Organizacje te mogą też dowodzić, że na podstawie art. 15 w ogóle nie są podatnikami VAT – wyjaśnia Piotr Żurowski.

Również Ministerstwo Finansów, które odpowiadało na pytanie poselskie nr 8461, nie przedstawiło jednoznacznego rozstrzygnięcia. Pytanie dotyczyło możliwości stosowania przez PTTK i PTSM zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 21 ustawy o VAT. Przepis ten stanowi, że od 1 stycznia wolne od VAT są usługi świadczone przez niezależne grupy osób na rzecz swoich członków, których działalność jest zwolniona z podatku lub w zakresie tej działalności członkowie ci nie są uznawani za podatników. Dotyczy to usług niezbędnych do wykonywania działalności zwolnionej lub wyłączonej od podatku. Ministerstwo odpowiedziało na to pytanie przecząco. Nie wskazało przy tym żadnego innego przepisu, który mogłyby stosować PTTK i PTSM, aby nadal korzystać ze zwolnienia z VAT.

Komentuje Bartosz Bogdański, doradca podatkowy w MDDP

W znowelizowanej ustawie o VAT nie ma przepisu, który wprost zwalniałby z podatku imprezy organizowane przez PTTK i PTSM. Powinny one doliczać VAT do wszystkich opłat pobieranych od osób niebędących członkami tych organizacji. Wątpliwości dotyczą także opłat pobieranych od członków poza obowiązkowymi składkami. Pytanie poselskie skierowane w tej sprawie do MF jest nietrafione, gdyż zwolnienie w art. 43 ust. 1 pkt 21 ustawy o VAT ma zastosowanie w zupełnie innych sytuacjach. Mogą skorzystać z niego podmioty (np. spółki osobowe) świadczące różnego rodzaju usługi (np. informatyczne) dla instytucji zwolnionych z VAT, jak np. banki czy firmy ubezpieczeniowe. Usługi te muszą być niezbędne do wykonywania działalności przez te instytucje. Siłą rzeczy więc przepis ten nie dotyczy usług na rzecz konsumentów, które świadczy PTTK.

Czytaj więcej o zmianach VAT w 2011 roku