Podatnik, który zawiera transakcje z podmiotami powiązanymi, ma tylko siedem dni na przedstawienie dokumentacji cen transferowych (tak wynika z art. 9a [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3EC0892953EAF58605FEE453B6E7CBF6?id=115893]ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych[/link]; dalej ustawa o CIT).

Niektórzy mówią: siedem dni i siedem nocy. Kara za brak dokumentacji to podatek w wysokości 50 proc. od dochodu oszacowanego przez organ podatkowy (art. 19 ust. 4 tej ustawy).

[b]Dokumentacja musi zawierać:[/b]

- określenie funkcji, jakie będą spełniać uczestnicy transakcji (uwzględniając użyte aktywa i podejmowane ryzyko),

- określenie wszystkich przewidywanych kosztów związanych z transakcją oraz formę i termin zapłaty,

- metodę i sposób kalkulacji zysków oraz określenie ceny przedmiotu transakcji,

- określenie strategii gospodarczej i innych działań w jej ramach, gdy na wartość transakcji miała wpływ strategia przyjęta przez stronę,

- wskazanie innych czynników, gdy w celu określenia wartości przedmiotu transakcji strony uwzględniły te inne czynniki,

- określenie oczekiwanych przez obowiązanego do sporządzenia dokumentacji korzyści związanych z uzyskaniem świadczeń w przypadku umów dotyczących świadczeń (w tym usług) o charakterze niematerialnym.

Nie ma wymogu, aby dokumentacja miała stronę tytułową i spis treści. Jest to jednak bardzo pożądane, sprawia wrażenie rzetelności i profesjonalizmu tych, którzy ją przygotowywali.

[ramka][b]Przykładowy spis treści dokumentacji podatkowej transakcji sprzedaży wyrobów gotowych pomiędzy SPO Polska sp. z o.o. a RCO Singapore Pte. Ltd.[/b]

1. ZADANIA I METODOLOGIA DOKUMENTACJI

2. INFORMACJE OGÓLNE DOTYCZĄCE TRANSAKCJI

2.1. Podmioty uczestniczące w transakcji

2.2. Przedmiot transakcji

2.3 Umowy będące podstawą transakcji określające zasady jej realizacji

3. INFORMACJE SZCZEGÓŁOWE – WSTĘP

3.1. Opis funkcjonowania podmiotów transakcji

3.2. Charakter powiązań między stronami transakcji

3.3. Cel transakcji

4. OKREŚLENIE FUNKCJI PODMIOTÓW UCZESTNICZĄCYCH W TRANSAKCJI

4.1. Funkcje pełnione przez SPO Polska sp. z o.o.

4.2. Funkcje pełnione przez RCO Singapore Pte. Ltd.

5. OKREŚLENIE AKTYWÓW UŻYTYCH PRZEZ STRONY TRANSAKCJI

5.1. Aktywa angażowane przez SPO Polska sp. z o.o.

5.2. Aktywa angażowane przez RCO Singapore Pte. Ltd.

6. OKREŚLENIE RYZYKA ZWIĄZANEGO Z TRANSAKCJĄ

6.1. Ryzyko ponoszone przez SPO Polska sp. z o.o.

6.2. Ryzyko ponoszone przez RCO Singapore Pte. Ltd.

7. PRZEWIDYWANE KOSZTY ZWIĄZANE Z TRANSAKCJĄ

7.1. Koszty ponoszone przez SPO Polska sp. z o.o.

7.2. Koszty ponoszone przez RCO Singapore Pte. Ltd.

7.3. Koszty poniesione w związku z realizacją transakcji

8. INFORMACJE DOTYCZĄCE PŁATNOŚCI

8.1. Termin i forma zapłaty

8.2. Wartość transakcji

9. METODA I SPOSÓB KALKULACJI ZYSKÓW ORAZ OKREŚLENIE CENY PRZEDMIOTU TRANSAKCJI

9.1. Metoda i sposób kalkulacji zysków

9.2. Określenie ceny przedmiotu transakcji

10. WPŁYW STRATEGII GOSPODARCZEJ NA WARTOŚĆ TRANSAKCJI

11. INNE CZYNNIKI MAJĄCE WPŁYW NA WARTOŚĆ PRZEDMIOTU TRANSAKCJI

12. SPIS ZAŁĄCZNIKÓW

[i] Źródło: Centrum Treningu Biznesowego[/i][/ramka]

Nie ma też przepisu, z którego wynikałoby, że dokumentacja ma być podpisana (w przeciwieństwie np. do deklaracji podatkowej). Ale papier bez podpisu jest jak wydruk. Dlatego – mimo braku wprost takiego obowiązku – dobrze byłoby jednak, aby osoby reprezentujące spółkę (np. zarząd) podpisały dokumentację.

[srodtytul]Zadanie nie dla jednej osoby[/srodtytul]

– Sama księgowa nie zbierze tych wszystkich danych, które wymaga ustawa. Nie tylko dlatego że nie ma na to czasu, ale z reguły nie ma dostępu do takich informacji. Musiałaby je pozyskiwać z wielu działów, a te z kolei, jak wskazuje praktyka, mogą wcale nie chcieć ich udostępniać.

Często dlatego że obawiają się ujawnienia służbowych tajemnic – mówiła Hanna Szarpak, doradca podatkowy w TCA Advisers, na niedawnej konferencji dotyczącej cen transferowych, zorganizowanej przez Centrum Treningu Biznesowego.

Dlatego najlepiej jest, gdy zarząd firmy wyznaczy konkretną osobę i upoważni ją do otrzymywania danych od wszystkich działów w firmie. W grupie kapitałowej nie obędzie się bez centrum koordynacyjnego do sporządzania dokumentacji, bo jedna osoba nie podoła temu zadaniu.

Jest też inny powód, dlaczego potrzebna jest koordynacja: w spółkach powiązanych (a ich przecież dotyczy obowiązek) dokumentacja powinna być spójna. W praktyce jest to rozwiązywane w ten sposób, że dokumentację tworzy spółka sprzedająca, a następnie przekazuje ją spółce kupującej.

[srodtytul]Co za to grozi[/srodtytul]

Najdotkliwsza kara za brak dokumentacji to wspomniana już stawka 50 proc. od różnicy między dochodem zadeklarowanym przez podatnika a określonym przez organ podatkowy. Ale grożą też sankcje karne, bo brak dokumentacji to przestępstwo skarbowe.

Najczęściej stosowane sankcje związane z brakiem dokumentacji cen transferowych lub nieprawidłowo sporządzoną dokumentacją cen transferowych wynikają z art. 54, 56 i 61[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=BFD34141EAC965A73BD747CB45B59DD4?id=186065] kodeksu karnego skarbowego[/link].

Kary związane z cenami transferowymi grożą również za niepodawanie rzetelnych danych w księgach rachunkowych, w tym o transakcjach z podmiotami powiązanymi.

[ramka][b]Sankcje za brak lub nieprawidłowe sporządzenie[/b]

[b]Z kodeksu karnego skarbowego:[/b]

Art. 54. § 1. Podatnik, który uchylając się od opodatkowania, nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub nie składa deklaracji, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.

Art. 56. § 1. Podatnik, który składając organowi podatkowemu, innemu uprawnionemu organowi lub płatnikowi deklarację lub oświadczenie, podaje nieprawdę lub zataja prawdę albo nie dopełnia obowiązku zawiadomienia o zmianie objętych nimi danych, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.

Kary są łagodniejsze, jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie jest małej wartości, wówczas grozi grzywna do 720 stawek dziennych.

Brak lub nieprawidłowe sporządzenie dokumentacji cen transferowych nie jest przestępstwem, ale wykroczeniem skarbowym, tylko jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie nie przekracza ustawowego progu (pięciokrotna wysokość minimalnego wynagrodzenia).

W takiej sytuacji grozi grzywna wymierzana nie w stawce dziennej, tylko kwotowa (od jednej dziesiątej do dwudziestokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia).

[b]Uwaga! [/b]K.k.s. odwołuje się tu do [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=582ECDA0581859658EA2BD1E83B507D8?id=176376]ordynacji podatkowej[/link], a w jej świetle deklaracje to również informacje, do których składania obowiązani są podatnicy, na podstawie przepisów prawa podatkowego.

[b]Z [link= http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=C4D974F1FF1A718DEDF174AA6983D419?n=1&id=324433&wid=347265]ustawy o rachunkowości[/link]:[/b]

Art. 77. Kto wbrew przepisom ustawy dopuszcza do nieprowadzenia ksiąg rachunkowych, prowadzenia ich wbrew przepisom ustawy lub podawania w tych księgach nierzetelnych danych, podlega grzywnie lub karze pozbawienia wolności do lat dwóch albo obu tym karom łącznie. [/ramka]

[srodtytul]Na kim ciąży obowiązek[/srodtytul]

Oczywiście nie wszyscy podatnicy muszą prowadzić dokumentację cen transferowych. Przede wszystkim dotyczy to transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi. Chodzi tu o sytuacje, gdy na przykład:

- jeden podmiot bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli, albo

- gdy posiada co najmniej 5-procentowy udział w jego kapitale, albo

- gdy zachodzą powiązania o charakterze rodzinnym, wynikające ze stosunku pracy, albo majątkowe pomiędzy podmiotami krajowymi lub osobami pełniącymi w tych podmiotach funkcje zarządzające, kontrolne albo nadzorcze.

Szczegółowo, kiedy mamy do czynienia z podmiotami powiązanymi, mówi o tym art. 11 ustawy o CIT.

[srodtytul]Limity kwotowe[/srodtytul]

Nie na wszystkie te transakcje musi być sporządzana specjalna dokumentacja. Obowiązek ten jest wtedy, gdy łączna kwota transakcji między podmiotami powiązanymi w roku podatkowym przekracza równowartość:

- 100 tys. euro – jeżeli wartość transakcji nie przekracza 20 proc. kapitału zakładowego, albo

- 30 tys. euro – w wypadku świadczenia usług, sprzedaży lub udostępnienia wartości niematerialnych i prawnych, albo

- 50 tys. euro – w pozostałych przypadkach.

Obowiązek sporządzenia dokumentacji dotyczy też transakcji, gdy zapłata jest dokonywana bezpośrednio lub pośrednio na rzecz kontrahenta mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w tzw. raju podatkowym, a łączna kwota wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość 20 tys. euro.