Zgodnie z konstrukcją [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=346580]ustawy o PIT[/link] przychody osiągnięte przez osobę fizyczną są przypisywane do określonego źródła przychodów. Źródłami przychodów są m.in. działalność wykonywana osobiście oraz pozarolnicza działalność gospodarcza.

Dochody osiągnięte przez podatnika z poszczególnych źródeł opodatkowane są odrębnie, a przepisy przewidują dla każdego z nich specyficzne zasady ustalania dochodu, a także sposób jego opodatkowania.

Dochody z działalności wykonywanej osobiście opodatkowane są na zasadach ogólnych, czyli z zastosowaniem skali progresywnej. Natomiast zgodnie z art. 9a ust. 2 ustawy o PIT podatnik osiągający dochody ze źródła, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza, może wybrać sposób opodatkowania dochodów na zasadach ogólnych lub z zastosowaniem 19-proc. stawki liniowej.

[srodtytul]Dochód wspólnika[/srodtytul]

Spółka niemająca osobowości prawnej (np. spółka jawna) nie jest podatnikiem PIT, co wynika z art. 1 ustawy o PIT. W przypadku takiej spółki podatnikami są wspólnicy, którzy niezależnie od siebie dokonują opodatkowania własnych dochodów.

Przychody wspólnika z udziału w spółce niebędącej osobą prawną określa się proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku. Jeśli spółka prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, przychody osiągnięte przez wspólnika z udziału w takiej spółce uznaje się za przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej.

[srodtytul]Zarządzanie przedsiębiorstwem [/srodtytul]

Do przychodów z działalności wykonywanej osobiście zalicza się przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze. Co istotne, zakresem tym objęte są także przychody osiągnięte z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej.

Oznacza to, że fakt, iż usługi te mogą być wykonywane przez osoby fizyczne prowadzące zarejestrowaną działalność gospodarczą, również w przypadku wykonywania czynności przy merytorycznej pomocy osób trzecich, pozostaje bez znaczenia dla osobistego charakteru tychże usług.

Innymi słowy, [b]niezależnie czy menedżer zawrze umowę jako osoba fizyczna czy też przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą, uzyskane na jej podstawie przychody musi zaklasyfikować jako przychody z tytułu działalności wykonywanej osobiście. [/b]Konsekwencją takiej klasyfikacji jest konieczność opodatkowania dochodów uzyskanych na podstawie omawianych umów na zasadach ogólnych, czyli zgodnie ze skalą progresywną.

[srodtytul]Kilka wątpliwości[/srodtytul]

Osoba fizyczna, która prowadzi działalność gospodarczą i zdecydowała się na opodatkowanie dochodów uzyskanych z tego tytułu podatkiem liniowym, w przypadku uzyskania dochodu na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze będzie musiała opodatkować dochód na zasadach ogólnych.

Ustawa nie odpowiada jednak wprost na pytanie, czy analogicznie postąpić będzie musiał wspólnik spółki niemającej osobowości prawnej, której przedmiotem działalności jest świadczenie usług zarządczych.

Wątpliwość ta wynika z faktu, że w takim przypadku umowy o zarządzanie przedsiębiorstwem zawiera spółka, a nie jej wspólnik lub wspólnicy.

[srodtytul]Ocena sądu[/srodtytul]

[b]Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z 26 kwietnia 2010 r. (II FPS 10/09)[/b] stwierdził, że [b]dochody wspólników z udziału w spółce jawnej uzyskującej przychody na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem liniowym.[/b]

[wyimek] Czytaj też [link=http://www.rp.pl/artykul/55944,467467_Podatek_liniowy_nie_dla_menedzera.html]„Podatek liniowy nie dla menedżera"[/link][/wyimek]

Sąd nie podzielił stanowiska, że przychody uzyskiwane przez podatnika z udziału w spółce jawnej uchylają się spod działania art. 13 pkt 9 ustawy o PIT. Wskazał, że w przypadku spółki jawnej nie występuje osobno przychód spółki oraz jej wspólników, gdyż podatnikiem PIT jest wspólnik.

Taka konstrukcja spółki nieposiadającej osobowości prawnej sprawia, że przychód podatkowy powinien być w ścisły sposób wiązany z rodzajem źródła, z którego pochodzi. Przychody uzyskiwane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem są natomiast klasyfikowane jako przychody z działalności wykonywanej osobiście.

[ramka][b]Jakie konsekwencje ma uchwała NSA[/b]

Zasada dotycząca klasyfikacji przychodów uzyskanych na podstawie umowy o zarządzanie przedsiębiorstwem obowiązuje w niezmienionej formie od 1 stycznia 2004 r. Art. 5b ust. 2, określający, że przychody wspólnika spółki nieposiadającej osobowości prawnej należy uznać za przychody z działalności gospodarczej, został dodany do ustawy o PIT 1 stycznia 2007 r.

Zgodnie z uzasadnieniem do ustawy zmieniającej ustawę o PIT, jego wprowadzenie miało jedynie na celu uściślenie pojęcia działalności gospodarczej. W mojej ocenie ustawodawca nie miał zamiaru stworzyć sytuacji prawnej, w której menedżer prowadzący działalność gospodarczą nie miałby prawa do opodatkowania swoich dochodów podatkiem liniowym, natomiast menedżer będący wspólnikiem spółki nieposiadającej osobowości prawnej – tak. Ze względu na to omawianą uchwałę można traktować jako naprawienie błędu ustawodawcy.

Menedżerowie, którzy zdecydowali się wykorzystać powstałą niejasność interpretacyjną, aby móc skorzystać z zalet opodatkowania dochodów podatkiem liniowym, powinni obecnie skorygować swoje rozliczenia i ewentualnie dopłacić zaległy podatek wraz z odsetkami. Aby uniknąć konsekwencji karnoskarbowych, powinni także złożyć tzw. czynne żale.

W nieco lepszej sytuacji znaleźli się podatnicy, którym udało się uzyskać od organów podatkowych indywidualne interpretacje potwierdzające ich prawo do zastosowania stawki liniowej. Muszą się liczyć jedynie z koniecznością zmiany formy opodatkowania i powrotem do stawki progresywnej.[/ramka]

[i]Autor jest doradcą podatkowym, właścicielem kancelarii doradztwa podatkowego TuboTax[/i]