Dasz wszystkim po równo, zapłacisz składki i podatek

[b]– W artykule z 19 lutego br. "[link=http://www.rp.pl/artykul/435562.html?preview=tak]Bony towarowe z zfśs nie po równo[/link]" przeczytałem o wyroku, który potwierdził konieczność odprowadzenia składek na ZUS od świadczeń (bonów) sfinansowanych ze środków zfśs, ale z pominięciem kryteriów socjalnych. W naszej firmie jest podobna sytuacja.

Przyznajemy wszystkim pracownikom paczki na święta o jednakowej wartości. Inne świadczenia socjalne, takie jak zapomogi, bony towarowe, są – zgodnie z zakładowym regulaminem – uzależnione od sytuacji rodzinnej i materialnej. Co w takim wypadku z rozliczeniem PIT? [/b]– pyta czytelnik.

[b]W wyroku z 16 września 2009 r. (I UK 121/09) Sąd Najwyższy [/b]przypomniał, że zgodnie z podstawową zasadą dysponowania środkami funduszu, określoną w art. 8 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=7CC4854DC3F83514A334EC39EFA4D9D8?id=74017]ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych[/link] (zfśs), przyznawanie ulgowych świadczeń i wysokość dopłat z funduszu powinny być uzależnione od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby korzystającej z funduszu.

Sąd stwierdził, że nie ma w tym zakresie wyjątków i że nawet regulamin zakładowego funduszu świadczeń socjalnych nie może zmienić tej zasady. „Stąd świadczenia wypłacone przez pracodawcę z pominięciem owej zasady podstawowej nie mogą być ocenione w sensie prawnym jako świadczenia socjalne, a jeżeli tak, to nie mogą korzystać z uprawnień przyznanych tym świadczeniom przez system ubezpieczeń społecznych”. To uprawnienie to wyłączenie z podstawy wymiaru składek ZUS.

[srodtytul]Zwolnienie dla świadczeń socjalnych[/srodtytul]

Także [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=346580]ustawa o PIT[/link] w sposób preferencyjny traktuje świadczenia socjalne. Z jej art. 21 ust. 1 pkt 67 wynika, że wolna od podatku dochodowego jest wartość otrzymywanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zfśs, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zfśs lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł.

Rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi.

Czy sfinansowanie niektórych świadczeń ze środków zfśs, ale z pominięciem kryterium socjalnego, o którym mowa w ustawie o zfśs, spowoduje utratę prawa do zwolnienia z PIT?

[srodtytul]Co na to fiskus i resort pracy[/srodtytul]

Zapytane o to Ministerstwo Finansów stwierdziło, że „powołane zwolnienie przedmiotowe wyraźnie (...) koresponduje z postanowieniami ustawy o zfśs”. Uznało się jednak za niewłaściwe do interpretowania ustawy i zajęcia stanowiska, czy świadczenia wypłacone zgodnie z obowiązującym w danym zakładzie regulaminem działalności socjalnej, ale obiektywnie niezgodne z przepisami tej ustawy mogą być uznane za świadczenia związane z sfinansowaniem działalności socjalnej określonej w przepisach o zfśs.

Zdaniem MF właściwe w tym zakresie jest Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Zwróciliśmy się więc o wyjaśnienie do resortu pracy, który też uznał się za niewłaściwy do interpretacji przepisów, wskazując na Państwową Inspekcję Pracy.

Uzyskaliśmy jednak potwierdzenie, że zdaniem MPiPS kryteria przyznawania pomocy z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (uzależnienie od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z funduszu) odnoszą się do wszystkich ulgowych usług, świadczeń i dopłat finansowanych z tego funduszu (ustawa nie przewiduje wyłączeń w tym zakresie).

[b]Niepobranie przez firmę czytelnika podatku od świadczenia sfinansowanego z zfśs, ale niezgodnie z ustawowymi wymogami, wiąże się zatem z dużym ryzykiem zakwestionowania takiego działania przez organy podatkowe.[/b]

[srodtytul]Kryterium socjalne tylko do ulgowych świadczeń[/srodtytul]

Co istotne, konieczność badania, czy spełnione jest kryterium socjalne, nie dotyczy wszelkich świadczeń finansowanych ze środków zfśs, a tylko tych, które mają charakter ulgowy.

Potwierdził to [b]SN w wyroku z 23 października 2008 r. (II PK 74/08)[/b], wskazując, że kryterium to nie dotyczy np. finansowania ze środków zfśs imprez masowych, jak pikniki, andrzejki, czy organizowania wycieczek, które też mieszczą się w pojęciu działalności socjalnej jako rodzaj działalności rekreacyjnej względnie działalności w postaci różnych form krajowego wypoczynku.

[ramka][b]Co mówi ustawa[/b]

Ustawa z 4 marca 1994 r. o zfśs w art. 2 ust. 1 pkt 1 definiuje działalność socjalną jako usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach, przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego, udzielanie pomocy materialnej rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy ustawy o zfśs przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z funduszu.

Zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z funduszu oraz zasady przeznaczania środków funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej określa pracodawca w regulaminie ustalanym zgodnie z art. 27 ust. 1 albo z art. 30 ust. 5 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=22732B611C4BA77A756BF7B1909FD600?id=162202]ustawy o związkach zawodowych[/link].

Pracodawca, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa, uzgadnia regulamin z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów (art. 8 ust. 2 ustawy). [/ramka]