Kiedy odliczyć VAT z faktury za dostawę

[b]– Spółka jawna zakupiła 10 ton złomu. W maju otrzymała fakturę. W czerwcu kontrahent dostarczył 2 tony. Kolejna dostawa towaru nastąpi w lipcu albo w sierpniu.

Czy prawo do odliczenia VAT naliczonego z tej faktury jest uzależnione od wykonania dostawy złomu? Czy spółka może odliczyć VAT jedynie w części, w jakiej kwota podatku dotyczy towaru faktycznie otrzymanego?[/b] – pyta czytelnik DF.

Odpowiedź zależy od tego, czy mamy tu do czynienia z fakturą zaliczkową dokumentującą otrzymanie całości należności przed dostawą towaru (o której mowa w § 10 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=43D6D79D4C40516B58FA33ECEBB1B99C?id=291169]rozporządzenia ministra finansów z 28 listopada 2008 r. regulującego zasady wystawiania faktur[/link]), czy z fakturą za sprzedaż złomu, dokumentującą wykonanie dostawy (o której mowa w § 11 rozporządzenia).

Z pytania wynika, że faktura została wystawiona w maju i dotyczyła dostaw wykonywanych w kolejnych miesiącach, stąd jeśli spółka uiściła całą należność z góry, bardziej uzasadnione wydaje się uznanie jej za prawidłowo wystawioną fakturę zaliczkową.

Nie można jednak wykluczyć, że faktura nie była związana z otrzymaniem jakiejkolwiek zaliczki i została wystawiona z naruszeniem § 11 rozporządzenia (który w wypadku dostawy złomu przewiduje jej wystawienie nie później niż z chwilą powstania obowiązku podatkowego, ale nie wcześniej niż 30 dnia przed powstaniem tego obowiązku).

[srodtytul]Gdy faktura dokumentuje przedpłatę[/srodtytul]

W świetle obowiązujących przepisów prawo do odliczenia VAT naliczonego z faktur zaliczkowych (które wiązały się z powstaniem obowiązku podatkowego po stronie dostawcy na podstawie art. 19 ust. 11 ustawy o VAT z tytułu otrzymania całości bądź części należności przed wydaniem towaru) nie jest obwarowane dodatkowymi warunkami, co potwierdził [b]WSA w Warszawie w wyroku z 16 lutego 2009 r. (III SA/ Wa 2422/08)[/b].

[b]W takim wypadku spółka może skorzystać z prawa do odliczenia VAT w rozliczeniu za okres, w którym otrzyma fakturę[/b] (art. 86 ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT) lub w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych (art. 86 ust. 11 ustawy o VAT).

[srodtytul]Gdy nie było wcześniejszej zapłaty[/srodtytul]

[b]Inaczej rzecz się ma, jeśli faktura została wystawiona w celu udokumentowania dostawy, która dopiero nastąpi[/b] (§ 11 rozporządzenia). W takim wypadku, z uwagi na treść art. 86 ust. 12 ustawy o VAT, prawo do odliczenia VAT będzie uzależnione od wykonania dostawy towaru i powstanie w okresie, w którym dojdzie do nabycia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, chyba że nabycie tego prawa nastąpi przed upływem terminu na złożenie deklaracji podatkowej za poprzedni okres.

[b] Spółka będzie więc mogła odliczyć podatek należny z faktury dokumentującej dostawę złomu dopiero po nabyciu prawa do rozporządzania nim jak właściciel. [/b]

Moment ten powinien wynikać z ustaleń między dostawcą i odbiorcą, a w razie wątpliwości można się w tym zakresie pomocniczo posiłkować art. 155 § 2 oraz art. 348 kodeksu cywilnego.

[srodtytul]Dostawa rozłożona w czasie[/srodtytul]

Czytelnik pisze jednak, że towar udokumentowany fakturą (cały czas zakładamy, że chodzi o fakturę wystawioną dla udokumentowania dostawy, nie zaliczkową) ma być wydawany w ciągu kilku miesięcy. Jako że ustawodawca w żaden szczególny sposób nie uregulował takiej sytuacji, należy powtórzyć, że prawo do odliczenia uzależnione będzie jedynie od momentu otrzymania faktury i wykonania dostawy.

Niemniej jednak w podobnej sprawie, dotyczącej faktury wystawionej z góry za świadczenie usług serwisowych, WSA w Rzeszowie uznał, że prawo do odliczenia powstanie dopiero w momencie zakończenia całkowitego wykonywania usługi przez usługodawcę ([b]wyrok z 4 lutego 2008 r., I SA/ Rz 825/07[/b]).

Sąd wyjaśnił, że z uwagi na regulację z art. 167 dyrektywy 2006/112/ WE przepis ten „należy rozumieć jako swoiste zabezpieczenie, którego celem jest odliczanie podatku naliczonego nie wcześniej niż u sprzedawcy usług (wystawcy faktury) powstanie obowiązek podatkowy”.

[srodtytul]Możliwe częściowe odliczenie[/srodtytul]

W mojej ocenie z powyższego wynika, że jeśli dojdzie do spełnienia warunków z art. 86 ust. 12 ustawy o VAT (otrzymanie faktury i dostawa towarów), a po stronie dostawcy powstanie w tym zakresie obowiązek podatkowy, spółka powinna być uprawniona do obniżenia VAT należnego, choćby w części.

Z podobnego założenia wyszedł [b]WSA w Warszawie, który w wyroku z 16 lutego 2009 r. (III SA/Wa 2422/08)[/b] zauważył, że „z orzecznictwa ETS konsekwentnie wynika, że możność wykonania prawa do odliczenia podatku naliczonego powinna być zapewniona niezwłocznie i względem wszystkich kwot podatku, które zostały pobrane (naliczone) od transakcji związanych z zakupami”.

[i]Autorka jest doradcą podatkowym w kancelarii FKA Furtok Komosa Aleksandrowicz[/i]