Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Artykuł 7 ust. 2 ustawy o VAT dookreśla, że przez odpłatną dostawę towarów uznaje się również przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem. Chodzi tu w szczególności o:
- przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
- wszelkie inne przekazanie towarów bez wynagrodzenia, w szczególności darowizny – jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o naliczony od tych czynności, w całości lub w części.
Ust. 3 art. 7 ustawy o VAT stanowi, że opodatkowania nie stosuje się do przekazywanych drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych, prezentów o małej wartości i próbek.
[srodtytul]Muszą być spełnione warunki[/srodtytul]
Językowa wykładnia obowiązujących przepisów jednoznacznie wskazuje, że możliwość opodatkowania nieodpłatnych czynności uzależniona jest od łącznego spełnienia dwóch przesłanek. Po pierwsze podatnik musi mieć prawo do obniżenia podatku należnego o naliczony od tych czynności, w całości lub w części. Po drugie dana czynność musi być dokonana na cele inne niż związane z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem.
Jak z tego wynika, przekazanie towarów na cele związane z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem nie powinno być uznane za dostawę towarów, a w konsekwencji podlegać opodatkowaniu VAT.
[srodtytul]Organy podatkowe swoje[/srodtytul]
[b]Niestety, od wielu lat organy podatkowe prezentują odmienne stanowisko, które jednak nie znajduje uzasadnienia w obowiązujących przepisach.[/b]
[b]Przykładowo dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 19 marca 2009 r. (IPPP2/443-1865/08-3/MK)[/b] uznał, że „opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega nie tylko nieodpłatne przekazanie towarów na cele niezwiązane z prowadzonym przedsiębiorstwem, ale także nieodpłatne przekazanie wszelkich towarów związanych bezpośrednio z działalnością przedsiębiorstwa, niestanowiących jednak próbek, prezentów o małej wartości czy też drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych. Dla opodatkowania danej czynności nieodpłatnego przekazania istotne jest jednak to, czy podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o naliczony od tych czynności w całości lub w części”. Organy podatkowe uznają, że odmienne stanowisko pozbawiłoby sensu istnienia regulacji zawartych w art. 7 ust. 3 ustawy o VAT, gdyż wówczas każde nieodpłatne przekazanie towarów związane z działalnością spółki byłoby nieopodatkowane, a podatnikowi przysługiwałoby prawo do odliczania VAT naliczonego przy ich zakupie.
[srodtytul]NSA rozstrzyga spór[/srodtytul]
[b]Nadzieję na zmianę prezentowanego przez organy podatkowe stanowiska daje kolejny wyrok NSA z 23 marca 2009 r. (I FPS 6/08)[/b]. Tym razem wydany w składzie siedmiu sędziów (czytaj artykuł [link=http://www.rp.pl/artykul/280706.html]"Prezent dla kontrahenta nie jest opodatkowany"[/link]).
W wyroku tym NSA jednoznacznie potwierdził, że „przekazanie przez podatnika bez wynagrodzenia towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele związane z tym przedsiębiorstwem w świetle art. 7 ust. 2 i 3 ustawy o podatku od towarów i usług, w brzmieniu obowiązującym od 1 czerwca 2005 r. nie stanowi dostawy towarów, nawet jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z nabyciem tych towarów”.
NSA wyjaśnił, że przepis art. 7 ust. 3 ustawy o VAT określa obecnie tylko rodzaje towarów, których przekazanie wskazane w ust. 2, czyli na cele inne niż związane z prowadzonym przedsiębiorstwem, zostało wyłączone z zakresu przedmiotowego opodatkowania (wyłączenie przedmiotowe). Ustęp 3 jest zatem przepisem szczególnym (zawierającym wyjątki) w stosunku do ust. 2 i nie może być interpretowany w sposób rozszerzający.
Należy liczyć na to, że w wyniku ugruntowanego orzecznictwa sądów administracyjnych organy podatkowe zmienią swoje stanowisko. Wydaje się, że dotychczas władze skarbowe liczyły na to, że część wydanych przez nie decyzji (interpretacji indywidualnych) nie będzie skarżona przez podatników.
[i]Autor jest radcą prawnym w kancelarii Lovells[/i]