Zgodnie z [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=CE68217F69CC53D27AECF1BDD4368102?id=76037]kodeksem pracy[/link] i wydanymi do niego rozporządzeniami pracującym w szczególnie uciążliwych warunkach pracodawca zobowiązany jest zapewnić bezpłatne posiłki profilaktycznie. Świadczenia te korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego. Warto jednak wiedzieć, że aby skorzystać ze zwolnienia od podatku, istotna jest forma, w jakiej odbywa się przekazanie posiłków profilaktycznych pracownikom.

Dlaczego to takie ważne? Często się zdarza, że pracownicy pracujący w szczególnie uciążliwych warunkach (np. na budowach), którym zgodnie z przepisami pracodawca ma obowiązek zapewnić bezpłatne posiłki profilaktyczne, sami kupują sobie we własnym zakresie artykuły spożywcze niezbędne do przygotowania takiego posiłku, a następnie otrzymują od pracodawcy zwrot poniesionych kosztów. Podstawą rozliczenia jest faktura na zakup towaru przedstawiona przez pracownika. Pojawia się pytanie, czy zwrot zakupu artykułów spożywczych jest zwolniony z opodatkowania czy też nie?

[srodtytul]W stołówce lub samodzielnie [/srodtytul]

Zwolnione od podatku dochodowego są świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia przysługujące na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Mówi o tym art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast obowiązek zapewnienia posiłków profilaktycznych wynika z art. 232 kodeksu pracy, który nakazuje pracodawcy zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych nieodpłatnie odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych.

Rodzaje tych posiłków i napojów oraz wymagania, jakie powinny spełniać, a także przypadki i warunki ich wydawania, określa [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=39274DD4EE9114B1969A591D6CA6A03E?id=73956]rozporządzenie z 28 maja 1996 r.[/link] Paragraf 2 ust. 2 tego rozporządzenia mówi, że w sytuacji gdy pracodawca nie ma możliwości wydawania posiłków ze względu na rodzaj wykonywanej przez pracownika pracy lub ze względów organizacyjnych, może zapewnić w czasie pracy:

- korzystanie z takich posiłków w punktach gastronomicznych,

- przyrządzanie posiłków przez pracownika we własnym zakresie z otrzymanych produktów.

[srodtytul]Czasem będzie przychód[/srodtytul]

Nie ma tu jednak mowy o wypłacie równowartości produktów nabytych przez pracowników we własnym zakresie. Jeśli więc pracownicy sami kupują posiłki profilaktyczne, a następnie pracodawca zwraca im poniesione z tego tytułu wydatki, nie można uznać, że to pracodawca wydaje produkty. Zachowanie pracodawcy nie mieści się w przepisach rozporządzenia regulujących wydawanie posiłków profilaktycznych. A skoro tak, to zwolnienie określone w art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o PIT nie ma wówczas zastosowania. W konsekwencji wypłaty pieniężne na rzecz pracowników stanowią przychód pracownika ze stosunku pracy opodatkowany podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Warto jednak zauważyć, że inna byłaby sytuacja, gdyby pracownicy firmy działali w imieniu i na rzecz pracodawcy. Obowiązki dostarczyciela posiłków profilaktycznych może bowiem pełnić każda osoba umocowana przez pracodawcę, w tym także uprawniony do takich posiłków pracownik.

Tym samym jeśli pracownicy sami kupują produkty do posiłków profilaktycznych, a pracodawca zwraca im koszty z tego tytułu, wtedy zwrot będzie podlegał zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych. Ale tylko jeśli pracownicy działają na rzecz i w imieniu pracodawcy, tj. gdy faktury zakupowe są wystawiane na pracodawcę.

[ramka][b]Tylko w określony sposób[/b]

Obowiązki pracodawcy wynikające z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy w zakresie bezpłatnych posiłków i napojów zrealizowane być mogą wyłącznie poprzez:

- wydanie ich w naturze przez pracodawcę,

- zapewnienie korzystania z takich posiłków w punktach gastronomicznych,

- wydanie produktów dla przygotowania posiłków przez pracowników. [/ramka]