Termin złożenia rocznego PIT mija w czwartek 30 kwietnia. Jak widać, czasu nie jest wcale tak dużo. Warto zatem już dziś pomyśleć o wypełnieniu zeznania. Zostawianie tego na koniec terminu może się okazać ryzykowne, niewykluczone bowiem, że przy wypełnianiu PIT pojawią się wątpliwości. Wtedy nie będzie już czasu na zadawanie pytań i szukanie odpowiedzi. Za spóźnienie grożą bowiem sankcje. Co to oznacza w praktyce? Tyle, że lepiej się nie spóźniać. Zwłaszcza gdy rozliczamy się razem z małżonkiem.

[srodtytul]Utrata prawa...[/srodtytul]

Jeśli wyślemy PIT po terminie, możemy stracić prawo do wspólnego opodatkowania z małżonkiem (ewentualnie samotnie wychowywanym dzieckiem, choć to dotyczy oczywiście przedsiębiorców opodatkowanych według skali, liniowcy bowiem nie mogą korzystać z tych preferencji).

Pamiętajmy, że łącznie możemy opodatkować nasze dochody z tym, co zarobił małżonek, jeśli zamieścimy wniosek w PIT złożonym w terminie, czyli do końca kwietnia. Jeśli z zeznaniem się spóźnimy, możliwości tej już nie będziemy mieli. Podobnie będzie, gdy mąż lub żona nie podpiszą zeznania. W obu wypadkach trzeba będzie złożyć dwa odrębne zeznania: jedno żony i drugie męża.

[ramka][b]Przykład[/b]

Pan Jan wypełnił zeznanie razem z żoną. Niestety, 30 kwietnia nie zdążył go wysłać. Spóźnił się dwie minuty i poczta była już nieczynna. Zrobił to następnego dnia z samego rana. Niestety, nie dotrzymał terminu. Będzie zatem musiał wypełnić zeznanie samodzielnie, podobnie jak jego żona.[/ramka]

[srodtytul]... oraz grzywna[/srodtytul]

To niejedyne konsekwencje, jakie grożą podatnikom za spóźnienie. Jeśli złożą PIT po terminie, grozi im grzywna. Wynika to jednoznacznie z przepisów kodeksu karnego skarbowego. W tym jednak wypadku kary da się uniknąć. Jest na to sposób. Wystarczy, że o swoim przewinieniu powiadomimy urząd. Pozwala na to kodeks karny skarbowy. W myśl jego art. 16 nie podlega karze za przestępstwo lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po jego popełnieniu zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności czynu, w szczególności zaś osoby współdziałające w jego popełnieniu.

Jak uniknąć kary? Przede wszystkim musimy przygotować pismo, tzw. czynny żal. Podajemy w nim informację o niezłożeniu PIT. Wyjaśniamy też okoliczności i przyczyny niezłożenia go w terminie.

Samo jednak napisanie pisma nie wystarczy. Wywoła ono skutki, tylko jeśli przed złożeniem zawiadomienia organ podatkowy nie będzie posiadał udokumentowanej wiedzy o popełnionym czynie. Czynny żal jest bowiem bezskuteczny, jeśli przed jego złożeniem organ ścigania miał udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia skarbowego.

Urzędnicy często twierdzą, że ponieważ termin złożenia deklaracji wynika bezpośrednio z przepisów ustaw podatkowych, organy podatkowe dysponują informacją o tym, że deklaracja nie została złożona w terminie. Trudno się jednak zgodzić z tą argumentacją. Aby bowiem czynny żal rzeczywiście był bezskuteczny, organy podatkowe muszą dysponować odpowiednią (i udokumentowaną) wiedzą jeszcze przed jego złożeniem. Sam zatem fakt niezłożenia deklaracji w terminie nie oznacza jeszcze, że przedsiębiorca nie może skutecznie skorzystać z czynnego żalu. To, że spóźnił się z zeznaniem, nie oznacza bowiem, że organ podatkowy ma od razu udokumentowaną wiedzę o popełnieniu przez niego wykroczenia skarbowego.

[srodtytul]W jaki sposób przekazać...[/srodtytul]

To pytanie nadal zadaje wielu przedsiębiorców. Zastanawiają się, czy zeznanie lepiej dostarczyć do urzędu samodzielnie, czy przesłać pocztą (w tym elektroniczną). Trudno wskazać jeden właściwy sposób. Wyboru musi dokonać sam podatnik. Powinien jednak pamiętać, że jeśli zanosi PIT do urzędu osobiście, dobrze byłoby poprosić urzędnika o potwierdzenie odbioru na kopii zeznania. Po co tyle zachodu? Jeśli po jakimś czasie okaże się, że zeznanie się zawieruszyło, będziemy mieli dowód, że złożyliśmy je w terminie.

Gdy wysyłamy zeznanie pocztą, najlepiej zrobić to listem poleconym. Dostaniemy wtedy potwierdzenie jego nadania. Będzie z niego wynikało m.in., w jakim terminie to zrobiliśmy.

Zeznanie możemy też przesłać elektronicznie, choć ta forma nadal nie cieszy się zainteresowaniem. W tym bowiem wypadku podatnik musi posiadać bezpieczny podpis elektroniczny z kwalifikowanym certyfikatem oraz zaświadczenie od naczelnika urzędu skarbowego (choć resort finansów przewiduje uproszczenia).

Osoby fizyczne składające zeznanie roczne elektronicznie wypełniają formularze interaktywne (dostępne na stronie MF), które wyglądają identycznie jak papierowe. Po wypełnieniu zeznania rocznego za 2008 r. należy podpisać formularz e-podpisem i wysłać do urzędu. W ciągu doby podatnik otrzyma informację o tym, że zeznanie wpłynęło do urzędu, lub o tym, jakie błędy wystąpiły.

[srodtytul]... i do którego urzędu[/srodtytul]

Zeznanie podatkowe składamy w urzędzie skarbowym, na którego terenie mieszkaliśmy 31 grudnia ubiegłego roku. Ważne jest zatem to, gdzie mieszkamy, a nie to, gdzie ma siedzibę nasza firma.

A co mają zrobić podatnicy, którzy w ciągu roku zmienili miejsce zamieszkania? Czytelnicy często o to pytają. W takiej sytuacji konieczna jest aktualizacja danych. Robimy to na formularzu NIP-3 w ciągu 30 dni od dnia, w którym miała miejsce zmiana. Jeśli jeszcze tego nie zrobiliśmy, nie ma na co czekać. Złóżmy formularz NIP-3 razem z zeznaniem. Koniecznie dołączmy do niego czynny żal, w którym powiadomimy o spóźnieniu i jego przyczynach.

[srodtytul]Z jakich ulg skorzystamy[/srodtytul]

Przedsiębiorcy, podobnie jak zarobkujący na etacie, mogą korzystać z ulg podatkowych (ale tylko opodatkowani na zasadach ogólnych, płacący podatek liniowy takiej możliwości nie mają). Z jakich? W formularzu PIT-36 odliczą (po spełnieniu wszystkich koniecznych warunków) od podatku ulgę na dzieci, natomiast dochód mogą pomniejszyć o darowizny, ulgę internetową, rehabilitacyjną czy odsetkową.

[srodtytul]Dopłacimy albo dostaniemy zwrot[/srodtytul]

Po wypełnieniu PIT może się okazać, że albo my musimy dopłacić fiskusowi, albo on nam zwrócić. Oczywiście to drugie jest dużo przyjemniejsze. W praktyce bywa jednak różnie.

Jeśli musimy dopłacić, to podatek, podobnie jak samo zeznanie, powinien trafić do fiskusa najpóźniej 30 kwietnia. Jeśli zapłacimy później, to oczywiście fiskus doliczy nam odsetki od zaległości podatkowych. Wynoszą one od 26 lutego 11 proc.

Pieniądze musimy wpłacić do właściwego urzędu skarbowego.

[ramka][b]Uwaga [/b]

Jeśli nie mamy środków na zapłatę podatku, możemy poprosić urząd o rozłożenie go na raty. Wniosek musimy uzasadnić ważnym interesem swoim (np. trudną sytuacją finansową) albo publicznym. Urząd nie musi jednak przyznać nam ulgi. Jest bowiem uznaniowa i to, czy się zgodzi, abyśmy zapłacili później, zależy wyłącznie od jego dobrej woli.[/ramka]

Podatek możemy zapłacić w kasie urzędu, w banku, na poczcie albo bezgotówkowo (przelewem).

Gdy dochodzi do przeciwnej sytuacji, a więc to fiskus będzie zwracał nam pieniądze, nie dostaniemy ich od razu. Na zwrot nadpłaty urzędnicy mają bowiem trzy miesiące liczone od dnia złożenia zeznania. Jeśli się okaże, że w deklaracji się pomyliliśmy (np. za dużo odliczyliśmy albo zapomnieliśmy o jakiejś uldze) i będziemy ją korygować, termin na zwrot wydłuży się jeszcze bardziej. Będzie bowiem liczony od dnia skorygowania deklaracji.

Pamiętajmy, że nasze zeznanie mogą poprawiać również sami urzędnicy. Uprawnienie to przyznaje im ordynacja podatkowa. Fiskus koryguje deklarację, dokonując stosownych poprawek lub uzupełnień, jeśli zmiana wysokości zobowiązania podatkowego, kwoty nadpłaty, kwoty zwrotu podatku lub wysokości straty w wyniku tej korekty nie przekracza 1000 zł. Może też zwrócić się do składającego deklarację o jej skorygowanie oraz złożenie niezbędnych wyjaśnień, wskazując przyczyny, z powodu których informacje zawarte w deklaracje podawane są w wątpliwość.

[ramka][b]Ważne[/b]

Pamiętajmy, aby wypełniając PIT, prawidłowo zaokrąglić podstawę opodatkowania i podatek. Zaokrąglamy je do pełnych złotych w ten sposób, że końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomijamy, a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy podwyższamy do pełnych złotych.[/ramka]

[srodtytul]Czas na kontrolę[/srodtytul]

Samo złożenie zeznania nie załatwia wszystkiego. Musimy jeszcze pamiętać, aby odpowiednio długo przechowywać dokumenty, na podstawie których wyliczyliśmy podatek. Jak długo powinno to trwać? Przepisy mówią, że pięć lat, licząc od końca roku, w którym upłynął termin płatności podatku. Czyli przy rozliczeniu za 2008 r. dokumenty powinniśmy przechowywać do końca 2014 r. Dopiero wtedy przedawni się zobowiązanie podatkowe.

[ramka][b]Który druk i dla kogo[/b]

- [b]Formularz PIT-36[/b] składają podatnicy, którzy niezależnie od liczby źródeł przychodów:

1) prowadzili:

– pozarolniczą działalność gospodarczą opodatkowaną na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej,

– działy specjalne produkcji rolnej,

2) uzyskali przychody:

– z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub z innych umów o podobnym charakterze, opodatkowane na ogólnych zasadach,

– od których byli obowiązani samodzielnie opłacać zaliczki na podatek (np. z działalności wykonywanej osobiście),

– ze źródeł przychodów położonych za granicą (np. z emerytury, renty, ze stosunku pracy),

– z innych źródeł opodatkowanych na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej, od których ani płatnik, ani podatnik w ciągu roku podatkowego nie miał obowiązku odprowadzania zaliczek,

3) są obowiązani doliczyć do swoich dochodów dochody małoletnich dzieci (np. rentę rodzinną),

4) obniżają dochód o straty z lat ubiegłych,

5) wykazują należny zryczałtowany podatek dochodowy, o którym mowa w art. 29, 30 i 30a ustawy PIT, jeżeli podatek ten nie został pobrany przez płatnika.

- [b]Formularz PIT-36L[/b] składają podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą lub działy specjalne produkcji rolnej opodatkowane 19-proc. stawką na zasadach określonych w art. 30c ustawy PIT. [/ramka]

[ramka][b]Czasem razem z załącznikiem[/b]

Gdy korzystamy z ulg i odliczeń, samo zeznanie nie wystarczy. Do PIT trzeba wtedy dołączyć załącznik. Przedsiębiorca (zarówno płacący podatek liniowy, jak i według skali podatkowej) będzie musiał do zeznania dołączyć:

- [b]PIT/B[/b] – informację o wysokości dochodu (straty) z działalności gospodarczej,

- [b]PIT/Z[/b] – informację o wysokości dochodu (straty) z działalności gospodarczej, gdy podatnik korzysta z kredytu podatkowego,

- [b]PIT/ZG[/b] – informację o dochodach z zagranicy.

Natomiast przedsiębiorca rozliczający się według zasad ogólnych może być zobowiązany do złożenia razem z PIT-36:

- [b]PIT/O[/b] – informacji o ulgach (m.in. internetowej),

- [b]PIT-2K[/b] – oświadczenia o wydatkach związanych ze spłatą kredytu mieszkaniowego (gdy podatnik może korzystać z ulgi odsetkowej),

- [b]PIT/M[/b] – informacji o dochodach małoletnich dzieci (gdy opodatkowywane są łącznie z dochodami rodziców).[/ramka]