Oleje do silników wolne od akcyzy

Chodzi o wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie (I SA/Sz 62/08)

, który dotyczył przedsiębiorcy kupującego w innych krajach Wspólnoty oleje smarowe i smary oznaczone kodem CN 2710 19 71 – 2710 19 99, by następnie sprzedawać je w kraju ostatecznym odbiorcom lub pośrednikom. Sprawa jest poważna, bo w praktyce nie dotyczy tylko jednej spółki czy branży (np. motoryzacyjnej lub okrętowej), ale całej gospodarki.

Chodzi bowiem o produkty wykorzystywane do smarowania silników lub stanowiące domieszkę olejów smarowych. Takie np., jak: oleje silnikowe, oleje do turbin, sprężarek i urządzeń ręcznych, oleje hydrauliczne, przekładniowe (także przemysłowe), płyn do automatycznych skrzyń biegów, a także oleje do obróbki metalu, oleje transformatorowe czy smary. Zgodnie z polskim prawem stanowią one wyroby akcyzowe zharmonizowane niezależnie od tego, do jakich celów są przeznaczone, i podlegają opodatkowaniu podatkiem akcyzowym w wysokości 1180 zł/1000 litrów. A tak być nie powinno.

Co do tego nie miał najmniejszych wątpliwości WSA w Szczecinie. Zdaniem sędziów ani przepisy dyrektywy horyzontalnej (tj. dyrektywy Rady 92/12/EWG z 25 lutego 1992 r. w sprawie ogólnych warunków dotyczących wyrobów objętych podatkiem akcyzowym, ich przechowywania, przepływu oraz kontroli), ani też tzw. dyrektywy energetycznej (czyli dyrektywy Rady 2003/96/WE z 27 października 2003 r.) nie mają zastosowania do olejów smarowych wykorzystywanych do celów innych niż opałowe lub napędowe. Co więcej, w ocenie sądu przepisy unijne w tej kwestii są jasne: oleje smarowe nie mogą być klasyfikowane do zharmonizowanych wyrobów akcyzowych, a co za tym idzie – nie mogą być objęte jednolitymi zasadami opodatkowania i obrotu we wszystkich państwach Unii Europejskiej.W uzasadnieniu swojego orzeczenia sąd powołał się na wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w połączonych sprawach C-145/06 i C-146/06. Trybunał orzekł w nim m.in., że oleje smarowe wykorzystywane do celów innych niż opałowe lub napędowe nie są wyrobami podlegającymi zharmonizowanemu podatkowi akcyzowemu.

Szczeciński sąd administracyjny w uzasadnieniu swojego wyroku przytoczył wręcz pkt 43 orzeczenia ETS, w którym Trybunał stwierdził, że „(...) nawet jeśli oleje smarowe wykorzystywane w inny sposób niż jako paliwo silnikowe lub grzewcze objęte są definicją pojęcia produktów energetycznych w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. b dyrektywy 2003/96 (dyrektywy energetycznej), to są one wprost wyłączone z zakresu tej dyrektywy na mocy jej art. 2 ust. 4 lit. b tiret pierwsze i przez to nie są objęte systemem ujednoliconego podatku akcyzowego”.

Polskie przepisy przewidują wprawdzie zwolnienie od podatku sprzedaży w kraju olejów smarowych, ale tylko po spełnieniu ściśle określonych warunków (§ 13 rozporządzenia w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego). Co ważne, ma ono zastosowanie do wewnątrzwspólnotowego nabycia lub sprzedaży wyrobów ze składu podatkowego do ostatecznego nabywcy wykorzystującego wyroby na cele objęte zwolnieniem lub do podmiotu dokonującego odsprzedaży wyrobów do podmiotów zużywających te wyroby na cele objęte zwolnieniem.

Zdaniem podatnika, który poskarżył się na interpretowanie prawa przez organy celne do WSA w Szczecinie, polskie prawo nie tylko dyskryminuje wyroby z innych krajów UE, ale i ogranicza swobodę handlu, przez co narusza art. 90 TWE. A ponieważ przepisy wspólnotowe są jasne i precyzyjne, podatnik uznał, że może, powołując się bezpośrednio na nie, kupować te wyroby w innych krajach i sprzedawać je w Polsce bez akcyzy jako wyroby niepodlegające temu podatkowi i bez konieczności spełnienia warunków czy ograniczeń przewidzianych w polskim prawie.

Na podkreślenie zasługuje to, że wyrok WSA w Szczecinie jest pierwszym, w którym polski sąd tak wyraźnie wypowiedział się na temat niezgodności opodatkowania akcyzą olejów smarowych z prawem WE. Na razie podatnicy nie mają co liczyć na szybkie rozwiązanie problemu, bo najnowszy projekt ustawy o podatku akcyzowym nie dotyka tej tematyki. Czy i kiedy zajmie się nią Ministerstwo Finansów – na razie nie wiadomo. Czekamy na odpowiedź w tej sprawie. Pozostaje mieć nadzieję, że resort zmieni obowiązujące przepisy, zanim jeszcze problemem zainteresuje się Komisja Europejska.

masz pytanie, wyślij e-mail do autora g.lesniak@rp.pl

To precedensowy wyrok, na który czekało wiele firm. Mimo że od dawna pojawiały się opinie, iż zasady opodatkowania olejów smarowych podatkiem akcyzowym naruszają prawo WE, organy skarbowe stały na stanowisku, że polskie zasady opodatkowania są zgodne z dyrektywami horyzontalną i sektorową. Obecnie stanowisko wielu podatników zostało potwierdzone rozstrzygnięciem sądowym. Warto zauważyć, że sąd powołał się na orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości, które wskazuje, że regulacje podobne do polskich naruszają wymagania dyrektyw. Wyrok szczecińskiego sądu daje więc argument podatnikom, którzy w tego rodzaju sprawach spierają się z organami podatkowymi.