Tak orzekł WSA w Lublinie w wyroku z 18 stycznia 2008 r. (I SA/Lu 696/07).

Podatnik w 2000 r. rozpoczął budowę mieszkań pod wynajem, korzystając z ulgi na inwestycje mieszkaniowe zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2000 r.). Inwestycja ta nie została jednak zrealizowana w odpowiednim terminie. W związku z utratą prawa do ulgi organy podatkowe skorygowały wysokość podatku dochodowego. Podatnik zastosował się do decyzji wymiarowej i zapłacił należny podatek.

W 2006 r. przed sądem apelacyjnym zapadł wyrok w sprawie cywilnej toczącej się między podatnikiem i wykonawcą mieszkań o odszkodowanie z tytułu opóźnień w realizacji inwestycji. W związku z tym podatnik złożył wniosek o wznowienie postępowania podatkowego na podstawie art. 240 ust. 1 pkt 5 ordynacji podatkowej (op). Twierdził, że pojawił się nowy ważny dowód, nieznany organowi w dniu wydania decyzji. Niestety, organy uznały, że wyrok ten nie był istotny dla postępowania w sprawie wymiaru podatku. Nie zgadzając się z takim rozstrzygnięciem, podatnik wniósł skargę do WSA.

Sąd ją jednak oddalił. Stwierdził, że art. 240 ust. 1 pkt 5 op ma zastosowanie jedynie do dowodów nieznanych organowi, lecz istniejących w chwili wydania decyzji. Powoływany przez skarżącego wyrok został natomiast wydany kilka lat po decyzji wymiarowej. Ponadto prawo do ulgi zostało przez podatnika nabyte w 2000 r. i jedynie przeniesione na rok 2001. Dlatego też, aby można było wznowić postępowanie w sprawie, dowody musiałyby dotyczyć roku 2000. U podstaw wyroku cywilnego leżały natomiast okoliczności faktyczne zaistniałe już w 2001 r.

Zespół Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Justyna Bielik, konsultantka w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte

Wznowienie postępowania to tryb wyjątkowy, możliwy do zastosowania tylko w razie spełnienia przesłanek określonych w op. W przypadku wznowienia postępowania zakończonego decyzją ostateczną ze względu na pojawienie się istotnych dla sprawy nowych okoliczności faktycznych lub nowych dowodów istniejących w dniu wydania decyzji nieznanych organowi, który ją wydał, ważne są dwie przesłanki. Po pierwsze, charakter nowości. Po drugie, istotność (zarówno okoliczności, jak i dowodów). W omawianej sprawie spór między podatnikiem a organem podatkowym sprowadził się do oceny przesłanki istotności, natomiast konkluzja sądu – nowości.

Nowe okoliczności i nowe dowody to takie, które nie były ani przez podatnika, ani przez organ ujawnione czy zgłoszone do momentu uprawomocnienia się decyzji. Jak podkreślił NSA w wyroku SA/Wr 649/83, nie będzie uzasadniać wznowienia postępowania powołanie dowodów, które powstały już po wydaniu decyzji, nawet gdyby fakty te miały wpływ na rozstrzygnięcie sprawy. Nie ma przy tym znaczenia to, że ujawnione nowe okoliczności nie były znane organowi prowadzącemu postępowanie pierwotne w wyniku jego zaniedbań lub też z innych powodów. Z kolei dowód lub okoliczność istotna dla sprawy to taka, która mogłaby wpłynąć na odmienne orzeczenie w sprawie.

W sytuacji zatem gdy wyrok sądu powszechnego zapadł w kilka lat po wydaniu i uprawomocnieniu się decyzji podatkowej, nie można przyjąć, że dowód istniał w chwili wydawania decyzji. Stanowisko WSA należy zatem uznać za trafne.

W omawianym orzeczeniu powodem odrzucenia argumentacji podatnika nie był rodzaj powołanego dowodu. Fakt, że to sąd cywilny ocenił okoliczności sprawy na korzyść przedsiębiorcy, nie stoi na przeszkodzie wznowienia na tej podstawie postępowania w sprawie podatkowej.